Regulatie van de expressie van genen II

13 belangrijke vragen over Regulatie van de expressie van genen II

Op welke manieren kan gen expressie gereguleerd worden, noem er 5

  • Door middel van transcriptie factoren (transcriptionele controle).
  • Regulatie door hormonen.
  • Regulatie door vouwing van chromatine (epigenetische regulatie).
  • Regulatie door methylering van cytosine (epigenetische regulatie).
  • Regulatie na de transcriptie (post-transcriptioneel) door micro RNA's en RNA interference (RNAi).

Hoe kunnen hormonen de gen expressie reguleren?

Wanneer een hormoon bindt aan een eiwit wat een transcriptie factor is kan het de gen expressie beïnvloeden.

Wat is een kenmerk van steroid hormonen?

Steroïde hormonen zoals cortisol, activeren een specifieke receptor, die ook een transcriptie factor is en reguleren zo de gen expressie. Ook kunnen ze door het celmembraan heen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe kan expressie van genen via transcriptie-factoren (activatoren) gevarieerd worden?

  • Activering transcriptie-factor door binding aan ligand (bijv. (steroid)hormoon).
  • Activering transcriptie factor door fosforylering.
  • Toename hoeveelheid van bepaalde transcriptie-factor (dit is een traag proces, eerst RNA maken dan meer eiwit maken).

Hoe kan de vouwing van een gen de gen expressie reguleren?

  • DNA zit om histonen heen en die histonen kunnen met elkaar interacties aangaan. Wanneer de histonen elkaar aantrekken zal het DNA goed opgevouwen zitten en wanneer de histonen elkaar afstoten zal het DNA meer ontvouwen zitten.
  • Door vouwing kun je de transcriptiefatcor heel dicht bij de promotor krijgen, zo stimuleer je de gen transcriptie. Dus enhancer dicht bij promotor.
  • Je kan het DNA ook zo vouwen dat de transcriptie factoren van bepaalde genen de promotors van die genen niet kunnen bereiken.

Hoe gaat het inactiveren van het X chromosoom in z'n werk?

X chromosomen bevat veel essentiële genen. Vrouwtjes dieren hebben dubbel aantal X-chromosomen en zouden dus de dubbele hoeveelheid eiwitten hebben van genen de op X chromosoom liggen. Dus 1 van de X-chromosomen wordt bij vrouwen geïnactiveerd. Dit tweede X-chromosoom. Na een aantal delingen wordt random 1 X-chromosoom geïnactiveerd. Dit kan de X-chromosoom van de vader of moeder zijn.

Hoe wordt chromatine-vouwing gereguleerd?

Vouwing hangt af van zijgroepen die aan de histonen geplakt worden = Histon modificaties. Die zijgroepen bepalen of de histonen elkaar aantrekken waardoor de genen rondom deze histonen niet worden getranscribeerd of dat ze elkaar afstoten waardoor er wel ruimte is voor transcriptie.

Noem drie mogelijke histon modificaties/welke drie zijgroepen kunnen er aan een histon zitten

  • Methylering - hydrofoob, zijgroepen gaan naar elkaar toe > DNA wordt dichtgevouwen > niet actief.
  • Acetylering - geladen groep, zijgroepen stoten elkaar af > DNA wordt ontvouwen > actief.
  • Fosforylering - geladen groep, zijgroepen stoten elkaar af > DNA wordt ontvouwen > actief.

Wat gebeurt er met de gemodificeerde histonen na replicatie?

Bij replicatie worden de histonen uit de chromosomen gehaald en na de replicatie wordt een deel hergebruikt en een deel van de histonen is nieuw. Enzymen die histonen modificeren herkennen de 'oude' modificaties en passen deze ook toe op de nieuwe histonen. Zo wordt de epigenetische regulatie doorgegeven aan de dochtercellen.


Vouwing van DNA is overerfbaar, dus expressie van genen is overerfbaar onafhankelijk van de DNA code = epigenetische regulatie.

Beschrijf de regulering van gen expressie door methyleren van cytosine

Normaal gesproken heeft cytosine geen methyl. Als je een gen wilt uitschakelen worden de cytosines in dat gen gemethyleerd (inactiveren van transcriptie = silencing). De methyleren heeft geen invloed op de base paring maar de gemethyleerde cytosine wordt wel aan de zijkant van de dubbele helix herkend. Dus transcriptie factor die normaal gesproken een C herkend, herkend een gemethyleerde C niet. De transcriptie factor zal dan niet binden, andere eiwitten zoals bijvoorbeeld repressors zouden wel kunnen gaan binden. Je veranderd dus de herkenning door transcriptie factoren. Dit heeft dus ook alleen zin in regulerende gebieden.

Hoe kan de cytosine methyleren doorgegeven worden aan dochtercellen?

Enzymen die cytosine methyleren herkennen methyl-cytosines in 'oude' streng en geven dezelfde epigenetische regulatie door aan de C's op dat gen van de dochtercellen.

Hoe ontstaat er ophoping van epigenetische veranderingen tijdens het leven?

  • Gebieden van het DNA die weinig gebruikt worden zijn gecondenseerd en krijgen steeds meer methyl-cytosines. Wat je niet gebruikt wordt 'dicht gevouwen'. Dit hoopt op naarmate je ouder wordt. De methylering kan dus gebruikt worden als maat voor veroudering.
  • Gebieden die veel gebruikt worden zijn open en bevatten weinig methyl-cytosines.

Beschrijf de post-transcriptionele regulatie door micro RNA's en RNA interference (RNAi)

Soms wordt er een gen aangezet wat als enig doel heeft een ander RNA te binden en uit te schakelen. De RNA strengen die ontstaan zijn complementair aan het target RNA en binden hier aan het waardoor het inactief wordt. Er wordt hier gebruik gemaakt van het feit dat RNA normaal gesproken enkelstrengs is. Na binding van het miRNA is het RNA dubbelstrengs.

Er is ook een kunstmatige versie van deze vorm van translatie waarbij siRNA's in een reageerbuis gemaakt worden om specifieke genen uit te schakelen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo