De wetenschappelijke revolutie - Tussen traditie en vernieuwing

49 belangrijke vragen over De wetenschappelijke revolutie - Tussen traditie en vernieuwing

Hoe laat het onderscheid tussen de moderne natuurwetenschap en de middeleeuwse natuurfilosofie zich uitdrukken?

- Vermeerdering van kennis
- Verfijning van meetmethoden
- Wetenschappelijke theorievorming
- Tot stand komen van praktische, bruikbare kennis, gesteund op experimenten, die in de eerste plaats ten dienst moeten staan van de technische manipulatie van de natuur.
- Eenmaal verworven kennis verliest niet langer haar waarde door nieuwe wetenschappelijke interpretaties.

Het middeleeuwse ideaal van een speculatieve, logisch geordende wetenschap die inzicht geeft in de bouw en de zin van de wereld werd vervangen door praktische, bruikbare kennis, gesteund op experimenten, ten dienst van de technische manipulatie van de natuur. bovendien is de moderne natuurwetenschap cumulatief: eenmaal verworven kennis verliest niet haar waarde door nieuwe wetenschappelijke interpretaties.
juist of onjuist?

juist

1. Wat zijn de kenmerken van de middeleeuwse natuurfilosofie?

  • Speculatief
  • logisch geordend
  • verschaft inzicht in de bouw en de zin van wereld
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het verschil tussen het Middeleeuwse denken in de wetenschap en die van de Nieuwe Tijd?

Het Middeleeuws ideaal was speculatief, logisch en geordend. Die van de Nieuwe Tijd Was praktisch, bruikbare kennis werd getaand door experiment. En was cumulatief, eenmaal verworven kennis verlof niet zijn waarde.

Welke invloeden speelden een rol bij het ontstaan van de wetenschappelijke revolutie?

  • Antiek denken: neoplatonisme en aristotelisme
  • Middeleeuws denken (m.n. resultaten mechanica en optica)
  • Vroegmodern denken: humanisme
  • Uitvinding van de boekdrukkunst (omstreeks 1450)

Wat was er zo belangrijk aan de boekdrukkunst 1450?

Kennis kon nu veel beter verspreid worden. Overigens kwam dat pas na 1500 echt goed op gang.

Wat trachtte de Brusselse arts Andreas Vesalius te doen mbt medische wetenschap en wat was zijn doel?

Rampzalige scheiding tussen theoretische kennis en praktisch onderzoek ongedaan te maken. Hij schreef over: De lamentabele toestand waarin de geneeskunde was terechtgekomen door het verwaarlozen van persoonlijke en kritische onderzoekingen.

Hij wilde de med.wetenschap hervormen

Welke rol speelde het humanisme bij het ontstaan van de wetenschappelijke revolutie?

  • Hernieuwde aandacht voor teksten uit de oudheid
  • Kritiek op de scholastieke aristotelistische wetenschapsbeoefening aan de universiteiten.
  • Humanisten waardeerden de kennis van de "gewone" ambachtslieden en zorgden er voor dat deze kennis bij de universiteiten werd gebruikt.
  • De werkelijke vooruitgang in kennis voornamelijk te vinden bij humanistisch gevormde geleerden: Vesalius, Copernicus, Paracelcus.

Waarom speelde de uitvinding van de boekdrukkunst een essentiële rol?

- Zij schiep de mogelijkheid om wetenschappelijke literatuur goedkoop en massaal te verspreiden
- Zij leidde tot standaardisatie van teksten en betrouwbare cijfertabellen, kaarten en illustraties, onder andere van planten, anatomische onderwerpen en wetenschappelijke instrumenten.

De belangrijkste intellectuele invloeden aan de ontwikkeling van de natuurwetenschappen zijn humanisme, neoplatonisme en aristotelisme.
juist of onjuist?

juist

3. Waar liggen de wortels van de wetenschappelijke revolutie?


In de renaissance.
Bevatten sporen van

  • het antieke
  • het middeleeuwse
  • het vroegmoderne
denken.
Daarbij speelde de uitvinding van de boekdrukkunst (omstreeks 1450) een essentiële rol.

Het humanisme leverde de belangrijkste bijdrage aan de ontwikkeling van de natuurwetenschappen door de (her)ontdekking en uitgave van talrijke manuscripten uit de oudheid (ptolemaeus - Geographia, lucretius - de rerum natura, Celsus De medicina)
juist of onjuist

nee het humanisme leverde wel de hernieuwde aandacht voor teksten uit de oudheid, maar de feitelijke bijdrage was beperkt.

Wat heeft de gewone man bijgedragen aan de ontwikkeling van de wetenschap?

de gewone man werd geëmancipeerd. Dus ambachtsmensen konden veel feitelijke kennis delen en serieus genomen worden.

Waarom speelde de boekdrukkunst een essentiële rol?

-Wetenschappelijke literatuur kon goedkoop en massaal verspreid worden.
-Standardisatie van teksten en betrouwbare cijfertabellen, kaarten en illustraties.

Wetenschappelijke literatuur was voor 1500 zeer beperkt in omvang.
aanvankelijk vooral werken uit de oudheid, weinig werk van eigentijdse geleerden.
Vulgariserende werken, bv receptenboekjes, waren commercieel veel interessanter.

Welke heeft het minst tot de natuurwetenschappen bijgedragen?

Humanisme

Wat wordt bedoeld met het boek der Natuur?

Metafoor voor de ervaringsdeskundigheid voor mensen in de natuur. Zeer geliefd bij de weinig geschoolde ambachtslieden.

Door de herontdekking van teksten uit de oudheid bleek dat de Griekse wetenschap een enorme verscheidenheid aan opvattingen had verkondigd, waardoor de autoriteit van aristoteles aan het wankelen werd gebracht.
juist of onjuist?

juist

5. Wat was een belangrijk element van het humanisme?


Kritiek op de scholastieke wetenschapsbeoefening aan de universiteiten.
Het aristotelisme stond ter discussie.
Als tegenhanger won het neoplatonisme tijdens de renaissance terrein: in de natuur was een alom aanwezige wiskundige harmonie. Deze harmoniegedachte stimuleerde in het algemeen het zoeken naar wiskundige wetmatigheden, wat vooral in de astronomie tot indrukwekkende resultaten zou leiden.

Een belangrijk element van het humanisme was de kritiek op de scholastieke wetenschapsbeoefening aan de universiteiten. De aristotelische natuurwetenschap bezat een uitzonderlijke logische coherentie en flexibiliteit, waardoor zijn tot ver in de 17e eeuw in de academische wereld kon blijven heersen.
juist of onjuist?

juist

Wat is deductie. Aristoteles.

Vorm van redeneren waarbij het bijzondere uit het algemene wordt afgeleid. Volgens deze denkmethode worden uit algemene stellingen speciale stellingen afgeleid. Als de algemene stelling onomstotelijk waar is, is ook de speciale stelling onomstotelijk waar. Als dit in het algemeen geldt, geldt het ook in dit speciale geval.

Waarover schreef Vesalius in de aanhef tot zijn werk De humani corporis fabrica libri septem? 1543.

De lamentabele toestand waarin de geneeskunde was terechtgekomen door het verwaarlozen van persoonlijke en kritische onderzoekingen.

7. In welke context kon de moderne natuurwetenschap ontwikkelen en zich emanciperen ten opzichte van de wijsbegeerte?


De emancipatie van de gewone man: de ambachtsman die door ondervinding veel feitelijke informatie bezat.
De waardering voor deze kennis bij universiteitsgeleerden en humanisten was opmerkelijk.
Toch is niet zo duidelijk wat hun werkelijke bijdrage tot de vooruitgang van de wetenschappen is. Ze stonden met hun praktische kennis misschien wel model voor een nieuwe wetenschap, maar ze misten de nodige visie om een dieper gaande hervorming op gang te brengen.

Welke twee belangrijke element bevatte het humanisme?

  • Kritiek op de scholastieke wetenschapsbeoefening aan de universiteiten.
  • Hernieuwde aandacht voor teksten uit de oudheid waardoor autoriteit Aristoteles aan het wankelen werd gebracht.

AC Crombie stelt in Augustine tot Galileo (1959) dat reeds tijdens de middeleeuwen een ideaal en een methode voor de natuurwetenschappen waren ontwikkeld, die op het gebied van mechanica en optica tot tastbare resultaten hebben geleid. Latere geleerden, zoals Galilei en Descartes hebben uit deze oudere traditie geput en belichamen een zekere continuiteit in de wetenschapsgeschiedenis.
juist of onjuist?

juist

Waar pleitte Vesalius voor?

Een hervorming van de medische wetenschap door observatie van de natuur. Hij trachtte de scheiding tussen theoretische kennis en praktisch onderzoek ongedaan te maken.

8. Bij wie is de werkelijke vooruitgang in kennis voornamelijk te vinden?


Bij humanistisch gevormde geleerden:
  • Vesalius:
    • arts,
    • publiceerde De humani corporis fabrica libri septem
    • pleitte voor hervorming van de medische wetenschap
    • directe observatie van de werking van de natuur

  • Copernicus:

  • Paracelsus:
    • pseudoniem van Theophrastus Bombastus von Hohenheim
    • doctor in de medicijnen
    • ervaring is de enige echte toetssteen van elke wetenschap (=paracelsisme)

9. Waarom is gezond verstand van belang voor de nieuwe natuurwetenschap?


Niet de scholing of de maatschappelijke status van de geleerde zou uiteindelijk de waarde van de argumenten bepalen.
Maar wel de empirische inhoud en de mathematische precisie waarmee die argumenten waren onderbouwd.

Op termijn lag hierin de kern van de emancipatie van de burger, die niet door geboorte, maar door intellect aanspraak wilde maken op het recht gehoord te worden.

Welk belangrijk element bevatte het humanisme?

Kritiek op de aristotelische scholastieke wetenschapsbeoefening aan de universiteiten.

De waardering van de kennis van de ambachtsman door de universiteiten en humanisten was zeer gering.
juist of onjuist?

onjuist. De waardering was hoog. Aan de leuvense universiteit werden ambachtslieden (zeelieden, vissers, landbouwers, schoenmakers etc) uitgenodigd om de studenten te laten profiteren van hun praktische ervaring.

De golf van ontdekkingen en uitvindingen opende een nieuwe, onbekende wereld. Dit veroorzaakte een crisis in de traditionele opvatting van wetenschap. De zeevaarder Jacques Cartier (1491-1557) stelde (Bref recit en succincte narration (1545): Eenvoudige zeelieden zijn in onze tijd door waarachtige ondervinding dingen te weten gekomen die in tegenspraak zijn met de meningen van de filosofen.
juist of onjuist?

juist

Wie was Vesalius? (1514-1564)

Brusselse arts. wilde scheiding tussen theoretische kennis en praktisch onderzoek ongedaan maken. Studeerde in Leuven en Parijs, werd hoogleraar in Padua.
Hofarts karel V.
Publiceerde in 1543 De humane corporis libri septem. Heeft in wetenschap cruciale rol gespeeld.
Hij beschreef de slechte toestand waarin de geneeskunde terecht was gekomen door het verwaarlozen van persoonlijk en kritisch onderzoek.
Hij bepleite hervorming van de medische wetenschap, wat hij voornamelijk opvatte als de restauratie van de traditie uit de oudheid.

Het bestuderen van antieke teksten, zoals de humanisten het zagen  was echter niet belangrijk, maar de directe observatie van de werkingen der natuur.

Wat stelt A.C. Crombie in zijn Augustine to Galileo? 1959.

Tijdens de Middeleeuwen waren al een ideaal en een methode voor de natuurwetenschappen ontwikkeld, die in het bijzonder op het gebied van de mechanica en de optica tot tastbare resultaten hebben geleid.

Het Boek der natuur was een geliefde metafoor voor weinig geschoolde ambachtslieden, zoals pottenbakker bernard Palissy (1510-1590) en Leonardo da Vinci (1452-1529)
juist of onjuist

juist

Het paramelisme werd door meer mensen uitgedragen, door wie?

Brusselaar Jan Baptist van Helmont (1579-1644)schreef Dageraed oft nieuwe opkomst der geneeskunst(1659).

Descartes Erkende de "ken" theorie van de gewone man.

Wat vond de Spaanse humanist Juan Luis Vives mbt. praktische kennis (in 1532)?

Het was aan de Leuvense universiteit gebruikelijk dat zeelieden, vissers, landbouwers, schoenmakers, soldaten en timmerlieden aan tafel uit te nodigen om studenten te laten profiteren van hun praktische ervaring.

De ongeletterde practici leverden met hun praktische kennis wel het model voor een nieuwe wetenschap, maar ze misten de nodige visie om een diepergaande hervorming op gang te brengen. De werkelijke vooruitgang is te vinden bij humanistisch gevormde geleerden: Versalius, Copernicus, Paracelsus.
juist of onjuist?

juist

Welke Franse humanist trachtte in contact te komen met landmeters, architecten, instrumentmakers, schilders, smeden en kooplieden om zijn wetenschap te kunnen afstemmen op hun behoeften?

Pierre de la Ramee, of Petrus Ramus (1515-1572).

Wat was een geliefde metafoor bij de weinig geschoolde ambachtslieden?

Ervaring gewone man: Boek der Natuur.
Pottenbakker Bernard Palissey en ook Leonardo da Vinci.

De arts Andreas Versalius (1514-1564) trachtte de scheiding tussen theoretische kennis en praktisch onderzoek ongedaan te maken (De humani corporis fabrica libri septem, 1543) hij pleitte voor een hervorming van de medische wetenschap, een restauratie van de goede tradities van de oudheid, een directe observatie van de werkingen van de natuur.
juist of onjuist?

juist

Waar staat Aristotelisme voor?

Leer van Griekse wijsgeer Aristoteles (4e eeuw vr. Chr.). Deze leerling van Plato heeft het westerse denken diepgaand beïnvloed met zijn theorieën op het gebied van de logica, metafysica, natuurfilosofie, politiek, literatuur en ethiek.

In de Middeleeuwen gold hij als een onaantastbare autoriteit. Descartes ondergroef als eerste de fundamenten onder het Aristotelisme.

Wat is een ander belangrijk kenmerk van het wetenschappelijk denken in 17e eeuw?

Eenmaal verworven kennis verliest niet haar waarde door nieuwe wetenschappelijke interpretaties.

Theophrastus Bombastus von Hohenheim (1493-1541) (=paracelsus) pleitte voor een radicaal op ervaring gebaseerde wetenschap: Wie de natuur wil onderzoeken moet haar boeken te voet doorlopen. De schrift begrijpt men door de studie van het woord, De natuur moet men leren kennen door van land tot land te reizen: een land, een bladzijde.
juist of onjuist?

juist

Paracelsus was werkzaam als legerchirurgijn, een beroep dat veel lager gewaardeerd werd dan dat van medicinae doctor, maar dichterbij het medisch handwerk stond. Paracelsus verdedigde de ervaring als enige echte toetssteen van elke wetenschap.
juist of onjuist?

juist

Wie was de kleurrijkste en tevens invloedrijkste voorstander van een radicale, op ervaring gebaseerde wetenschap?

Theophrastus Bombastus von Hohenheim (1493-1541) (Paracelsus). Hij verdedigde de ervaring als echte toetssteen van de wetenschap. Had veel gestudeerd.

Ook descartes verdedigde de epistemologie van de gewone man:
We zien heel vaak dat mensen die zich nooit bekommerd hebben om studies, veel beter onderlegd zijn en helderder oordelen over zaken die zij krijgen voorgelegd dan degenen die al hun tijd in de schoolbanken hebben doorgebacht.
juist of onjuist?

juist

Wie gaven het paracelsisme een nieuwe impuls?

  • Jan Baptist van Helmont (1579-1644) in Dageraed oft nieuwe opkomst der geneestkonst (1659). Hij viel uit tegen de universitaire wetenschap.
  • Ook Erasmus verdedigde een epistemologie van de gewone man.
Er schuilt veel retoriek in hun uitspraken. Toch is de opvatting van gezond verstand van belang o de nieuwe natuurwetenschappen te begrijpen.

Wat waren de grootste intellectuele invloeden in de natuurwetenschappen ?

  • Humanisme: intellectuele, literaire en wetenschappelijke beweging van de veertiende tot de zestiende eeuw, die elke vorm van kennis wilde baseren op de literatuur en cultuur van de klassieke oudheid.
  • Neo-platonisme: ging om harmonie, gemaakt door een goddelijk architect.
  • Aristotelisme: deductieve methode, waarneming, logische coherentie.

Waar stond Paracelsus (1493-1541) voor?


  • Verklaard tegenstander van boekenwijsheid
  • Wil natuurwetenschappen en geneeskunde hervormen door ze te baseren op eigen observaties.

Door welk werk kreeg het Paracelsisme midden in de wetenschappelijke revolutie een nieuwe impuls?

Dageraed oft nieuwe opkomst -  Jan Bapist van Helmont (1579 - 1644)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo