De vrijheid, soevereiniteit en verzet - Justus Lipsius: tacitisme en neostoicisme

32 belangrijke vragen over De vrijheid, soevereiniteit en verzet - Justus Lipsius: tacitisme en neostoicisme

In 1589 publiceerde Justus Lipsius zijn Politicorum sive civilis doctrinae libri seks, een leerboek over de regeeringhe van landen en steden.
juist of onjuist?

juist

Justus Lipsius schreef de Politica  (1575) Wat stond daarin?

Dat prudentie de belangrijkste handeling van de vorst was.

Waar was de Politica van Lipsius een leerboek over?

De regering van landen en steden.
Een vorst zou kunnen zien hoe hij, op grond van de klassieken, het gemeenschappelijk belang het best kon dienen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

1. Lipsius volgde de traditie van de humanisten. Wat is zijn standpunt in de Politica, 1589?


Het ging hem vooral om het welzijn van het volk.
Daarvoor was de rol van de overheid van groot belang. De overheid was de ketting die de gemeenschap bindt.

Wat behelst de Politica (1589)van Justus Lipsius ?

Dit was een leerboek over "de regeeringhe van landen ende steden".

Het ging Lipsius vooral om het welzijn van de gemeenschap (humanisme).

De monarchale regeringsvorm was volgens Lipsius de beste. Het doel van de vorst het welzijn van zijn onderdanen zo goed mogelijk te behartigen.
Hiervoor waren van belang:
1. deugdzaamheid
2. prudentie 

In welk jaar werd de Leidse universiteit gesticht?

1575

Het ging Lipsius, net als Machiavelli, om het welzijn van de gemeenschap. Volgens Lipsius was de overheid de ketting die de gemeenschap bond; het van de staf van Circe, die mens en beest temde en tot gehoorzaamheid bracht. De monarchale regeringsvorm was de oudste, meest natuurlijke en daarmee de beste. Het doel van de vorst was het welzijn van zijn onderdanen zo goed mogelijk te behartigen.
juist of onjuist?

juist

Twee soorten prudentie worden er genoemd door Lipsius, welke?

Interne prudentie: raadsheren moesten de vorst raad geven
Externe prudentie: de vorst zelf moest prudent zijn.

Wat was volgens Lipsius de beste regeringsvorm?

De monarchie. Deze was de oudste, de meest natuurlijke en de meest rationele. Dus de beste.

2. Welke regeringsvorm was volgens Lipsius het meest geschikt?


De monarchie:
  • oudst
  • meest natuurlijk
  • meest rationeel
  • best

Wat hielden een externe en interne vorm van prudentie in?

.Prudentie was volgens Lipsius onontbeerlijk.
De Vorst diende prudent te zijn, Een prudente vorst omringde zich met goede adviseurs en raadgevers, die adviseerden en uitvoerden, deze moesten ook weer prudent zijn.

Soms was het volgens Lipsius noodzakelijk voor het belang en welzijn der gemeenschap "een paar druppels bedrog" te gebruiken.
Een vorst omringd door vossen, zou soms zo sluw als een vos moeten zijn.

Wat behelst de Politica?

Hierin wordt gesteld hoe men op grond van de leerstellingen der klassieken `die ghemeene sake' het best kon behartigen.

Waar was Lipsius politieke denken een combinatie van?

1. neo-stoicisme (seneca) Burgers moesten gelaten zijn onder de vorst
2. Tacitisme (tacitus) De vorst moest leren hoe hij moest regeren.

Wat had Lipsius beschreven in de Constantia?

In de Constantia (over standvastigheid) werd de rol van de onderdanen besproken. Een studie bedoeld als een woord van troost. Het volk moest de oorlogen zonder klagen, rationeel ondergaan. Dit was het lot van Fortuna.
Geen politieke rol voor het volk, maar gelatenheid en standvastige gehoorzaamheid.

De hemel was het enige uiteindelijke vaderland.

Wat was volgens Lipsius het doel van een vorst?

Het welzijn van zijn onderdanen zo goed mogelijk behartigen. Hij verwees hiermee naar Cicero om duidelijk te maken dat een vorst zo eer en roem kon behalen.

Lipsius erkent het belang van prudentie. Interne en externe vorm, leg uit.

Voor het maken van een goede (deugdzame) keus in handelingsalternatieven heb je prudentie nodig.

Externe prudentie: goede raadgevers en raadsheren, die adviseren en uitvoeren.

Interne prudentie: vorst zelf

In het hogere belang van het welzijn der gemeenschap: soms een paar druppels bedrog gebruiken (geïnspireerd door Machiavelli, sluw als een vos).

3. Wat was volgens Lipsius het doel van de vorst en wat was hierbij van essentieel belang?


Het welzijn van zijn onderdanen zo goed mogelijk behartigen.
Hierbij was van essentieel belang:
  1. deugdzaamheid: bestaat uit handelen en kiezen tussen verschillende handelingsalternatieven
  2. prudentie: is nodig voor het maken van goede keuzes en het verrichten van de juiste handeling. Vraagt soms om bedrog (geïnspireerd door Machiavelli)

Wat is volgens Lipsius het belang van prudentie?

Prudentie was onontbeerlijk voor goede keus en verrichten juiste handelingen.
Interne prudentie: vorst zelf moest prudent zijn.
Externe prudentie: goede raadgevers en raadsheren, die zowel adviseren als uitvoeren.

Lipsius onderscheidde een interne en een externe vorm van prudentie. een prudente vorst omringde zich met goede raadgevers en raadsheren. maar de vorst zelf diende ook prudent te zijn. (prudent = goed nadenkend, wijs)
juist of onjuist?

juist

Wat was essentieel voor een vorst om het belang van onderdanen te behartigen?

Deugdzaamheid en prudentie. De deugden rechtvaardigheid, trouw, clementie en matigheid.

Het politiek denken van Lipsius is een combinatie van neostoïcisme en tactische. Wat houdt dat in?

Dit is een filosofie, die enerzijds het stoïsche denken uit de klassieke oudheid wil revitaliseren en te actualiseren, die vooral van Seneca.
Anderzijds, de leer van de Romeinse historicus Tacitus als politiek leermeester te presenteren.

Tacitus was de pater prudent.Hij leerde hoe een vorst moest regeren, welke methoden en technieken voor de moderne heerschappij vereist waren, hoe de positie van de vorst te handhaven en te versterken door raadgevers.
Seneca leerde de onderdanen omgaan met ambitieuze vorsten.

Kortom, Tacitus en Seneca, de een leert ons prudentie, de andere wijsheid.

Lipsius: De Politica  (rol regeerders centraal), De Constantia (rol van de onderdanen centraal). Wat is het parool van De Constantia?

De Constantia: gelatenheid en standvastige gehoorzaamheid.

In tegenstelling tot Machiavelli vond Lipsius niet  dat het toegestaan was soms een paar druppels bedrog te gebruiken in het hogere belang van welzijn.
juist of onjuist

onjuist. Lipsius en Machiavelli denken hier het zelfde over.

Waaruit onderkende Lipsius deugdzaamheid?

Handelen en het kiezen tussen verschillende handelingsalternatieven.

Lipsius bespreekt de rol van de onderdanen in De constantia (over standvastigheid): zonder klagen, maar rationeel handelend diende men de grillen van Fortuna te verduren. Het lot van het vaderland moest de burger weliswaar aan het hart gaan, maar beklagen mocht hij zich niet; uiteindelijk was toch de hemel het enige ware vaderland. Een actieve, initiërende politieke rol van betekenis was voor de burger niet weggelegd. Gelatenheid en standvastige gehoorzaamheid.
Juist of onjuist?

juist

Lipsius boek bestseller in heel Europa, waarom is dit ironisch?

Lipsius keurt de republikeinse koers van de Verenigde Provinciën af.

De Nederlands Republiek gaat juist over: vrijheid, volkssoevereiniteit en republikeins zelfbestuur.

Lipsius boek gaat juist over: krachtige en invloedrijke analyse van de monarchie.

Het politieke denken van lipsius is een combinatie van neostoicisme en tacitisme. hij poogde het stoische denken der klassieke oudheid (Seneca met name) te revitaliseren en actualiseren. En Tacitus als politiek leermeester te presenteren.
juist of onjuist?

juist

Welke twee vormen van prudentie erkende Lipsius?

1. Intern = een vorst diende zelf prudent te zijn
2. Extern = een vorst omringde zich met goede raadgevers.

Waar drong Lipsius in zijn werk constantia op aan?

De troebelen standvastig te ondergaan en de grillen van Fortuna verdragen. Burger mocht zich niet beklagen. De hemel was tenslotte het ware vaderland.
Geen actieve rol voor burgers. Gelatenheid en gehoorzaamheid waren het parool.

Door wie werd Lipsius' politieke denken beinvloed?

Seneca en de Romeinse historicus Tacitus

Wat was het verschil tussen Lipsius' Politica en De Constantia?

In Politica lag de nadruk op rol van regeerders en bij De Constatia (standvastigheid) op rol onderdanen. Zij moesten gelaten en standvastig zijn.

Het boek van Lipsius was een bestseller.
Wat is de ironie van een der krachtigste en invloedrijkste analyses van de monarchie?

Dat het geschreven en gepubliceerd is tijdens een revolutie die zou leiden tot vestiging van de machtige Nederlandse Republiek, gebouwd op waarden van vrijheid, volkssoevereiniteit en republikeins zelfbestuur.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo