Startpagina / Samenvattingen / Veelvormige dynamiek : Europa in het ancien régime, 1450-1800 / monarchie-absolutisme-politiek

Politieke theorie, 1650 - 1800 - Politieke theorie staat

76 belangrijke vragen over Politieke theorie, 1650 - 1800 - Politieke theorie staat

Waarin kreeg het streven naar stedelijk zelfbestuur en de deelname van de burgers aan het politieke leven een fundament?

Republicanisme (ascending theory of government)

Het streven naar zelfbestuur door burgers, deelnemen aan het politiek leven, kreeg een theoretisch fundament in het republicanisme. Wat is hier een voorbeeld van?

Een voorbeeld van de ascendant theory of government waren de stadstaten Florence en venetië. (Machiavelli).
Deze vorm van republicanisme is tot aan het einde van de 18e eeuw van invloed geweest, oa voor het republicanisme van de Amerikaanse coloniën die in opstand kwamen tegen de Engelse koning.

1. Welke kenmerken heeft het republicanisme?

Ascending theory of government
in 15e en 16e eeuw geformuleerd door politici en geleerden uit de Italiaanse stadstaten Florence (Macchiavelli en Guicciardini) en Venetië
stedelijk zelfbestuur en deelname van de burgers aan het politieke leven

4. Waarom was in de 17e eeuw in de politieke praktijk het gelijk aan de kant van het absolutisme?

De kracht van de monarchie: concentratie van de politieke macht ligt bij de vorst, hofhouding en ministers: gehoorzaamheid en loyaliteit zijn gemakkelijker afdwingbaar
De zwakte van de republiek: de republiek was afhankelijk van de deugdzaamheid en de inzet van haar burgers. Daarnaast is er grotere gelijkheid van de burgers onderling en leidt dit vaak tot vertroebeling van gezagsverhoudingen en grotere politieke onzekerheid.

Welke twee namen worden genoemd als het gaat om het inspireren van burgers tot grote daden?

Niccolo Machiavelli (1469-1527) en Francesco Guicciardini (1483-1540)

Wat stond er tegenover het republicanisme?

Absolutisme (descending theory of government)

Niccolo Machiavelli en Francesco Guicciardini waren grondleggers van het republicanisme.
juist of onjuist?

juist

Wanner was het hoogtepunt van het republicanisme?

In de 15e en 16e eeuw in Florence en Venetie. Met Nicolo Machiavelli en Francesco Guicciardini

De tegenhanger van republicanisme was het absolutisme. Wat hield dit in?

Bij het absolutisme, descendant theory of government, concentreerde de politieke macht in de persoon van een vorst Die uitsluitend aan God verantwoording schuldig was.
In de 17e eeuw kreeg dit absolutisme, dat een beroep deed op het goddelijke recht, een ongekende prestige.

2. Welke kenmerken heeft het absolutisme?

Desecending theory of government
vooral in 17e eeuw groot prestige
politieke macht concentreert zich in de persoon van een vorst die gezag ontleent aan God (droit divin)

Welke stad gold als modelvoorbeeld van een gemengde regering

Venetië

Welk bestuur werd het voorbeeld van het absolutisme?

de Franse monarchie.

3. Hoe zag de politieke praktijk eruit?

De politieke praktijk leek de voorstanders van het absolutisme gelijk te geven.

Welke republieken waren in 17e eeuw onafhankelijk?

Venetië, Zwitserse eedgenootschappen, Nederlandse Republiek

Thomas Hobbes schreef Leviathan, wat schreef hij daarin?

Hij was de eerste die consequenties trok uit het soevereiniteitsbegrip. Hij verdedigde de absolute monarchie. Hij was heel pessimistisch, maar geloofde in de redelijkheid van de mens. Als iedereen je vijand is kun je beter kiezen voor een commonwealth, een gemeenschappelijk doel, om toch samen te werken= het sociaal contract.

Venetië was een model voorbeeld voor een geidealiseerde beeld van een republiek. Hoe zag deze staat eruit?

Het was een gemengde regering, een kruising tussen monarchie, aristocratie en democratie, vertegenwoordigd door de Doge, de Senaat en de Grote raad.
Het was een vrijheidslievende staat, waarin alle burgers gelijk waren.

Welke opstand is in een aantal opzichten door de denkbeelden van het republikanisme van oa. Machiavelli beïnvloed?

De opstand van de Amerikaanse koloniën tegen het Engelse gezag. Jaren 70 en 80 van de 18e eeuw.

Als er in de 17e eeuw al sprake was van een debat tussen het republicanisme en het absolutisme, dan was het duidelijk dat het republicanisme de overwinning zou behalen.
juist of onjuist?

onjuist. Het absolutisme was de favoriet

Wat verstaan we onder een sociaal contract?

Afspraak om elkaar niet te bevechten, maar samen te werken en daarbij concessies te moeten doen.

Waar deed het absolutisme in de 17e eeuw een beroep op?

Droit divin, Goddelijk recht.

Wat zorgde voor een pessimistische tendens in het republicansme?

Elke republiek was afhankelijk van de deugdzaamheid en inzet burgers. Maar dit kon makkelijk een strijd worden tussen ambitieuze burgers, fracties en partijen.
Door grotere gelijkheid van burgers onderling kwam het in een republiek vaak tot vertroebeling van de gezagsverhoudingen en grotere politieke onzekerheid.

Hoe zag Hobbes de staatsvorming?

De elementaire politieke beslissing om een gemeenschap te vormen is een juridische overeenkomst die door individuen in de natuurstaat wordt aangegaan: sociaal contract met bindende afspraken over de gezagsverhoudingen.
Individu moet zich absoluut onderwerpen aan het staatgezag.
Angst voor een sterfelijke god is de garantie dat de wetten gehoorzaamd werden en de burgers elkaar met rust lieten.

De Nederlandse Republiek, eind 16e eeuw ontstaan, werd beschouwd als een anomalie, een uitzonderlijke constructie die vroeger of later door innerlijke conflicten ten onder zou gaan en die te zwak was om de concurrentie met de omringende grote koninkrijken aan te gaan.
juist of onjuist?

juist

Wat verstond Hobbes onder dit sociaal contract?

Absolute vrijheid van het individu moest vervangen worden door absolute onderwerping aan het staatsgezag. Dit was in de praktijk onhaalbaar, doordat oude tradities nog bestonden.

Ook intellectueel lag het initiatief tot het eind van de 17e eeuw bij het Absolutisme. De Franse Monarch werd het symbool voor deze theorie. Hoe zat dit?

Tot in de 18e eeuw, was er zelfs in de verlichte opinie, die het absolutisme bestreed, respect voor de bloei van de monarchie. De machtsontplooiing van Lodewijk XIV kon ook gezien worden als de triomf van het theoretisch stelsel.
Juristen en historici moesten de monarchie prijzen als de beste staat en tegenstanders van het absolutisme ontkrachten.

Voltaire schreef een historische schets van de 17e eeuwse beschaving onder de titel Le siecle de Louis XIV(1751)

Wat zag je in de praktijk met betrekking tot het absolutisme?

De voorstanders leken gelijk te hebben.
Alleen Venetië en Zwitserse Eedgenootschappen bleven onafhankelijk.
En einde 16e eeuw de Nederlanden, maar dat werd als een anomalie beschouwd.

5. Jean Bodin (jurist en adviseur van de Franse koning) hanteerde als eerste het moderne soevereiniteitsbegrip (1576). Wat hield het volgens hem in?

Soevereiniteit is de hoogste wetgevende macht in de staat.
Bodin gaf deze macht zonder enige beperking in handen van de vorst.

Dit pleidooi moet gezien worden tegen de achtergrond van de burgeroorlogen en religieuze conflicten die Frankrijk in de tweede helft van de 16e eeuw teisterden.
Alleen door het koningschap met een bijna goddelijke almacht te bekleden kon volgens Bodin de orde en rust worden hersteld.
Op deze manier kon immers elke vorm van verzet buiten de wet worden geplaatst.

Wat was de realiteit van de 17e eeuwse monarchie?

Vorst kon nooit volstrekt willekeurig en arbitrair zijn wil doorzetten, want hij moest rekening houden met eeuwenoude procedures en instituties, maatschappelijke inertie, geografische dimentie en bestuurlijke versnippering.

Abstracte soevereiniteitsbegrip vooral bruikbaar ter versterking bestaande monarchieën.

Door welke twee gebeurtenissen werd de oppositie tegen het absolutisme versterkt?

1) De herroeping van het Edict van Nantes in 1685 door Lodewijk XIV, die een exodus van misschien wel meer dan honderdvijftigduizend protestanten veroorzaakte. Velen van hen verklaarden zich tot militante tegenstanders van elke vorm van absolute heerschappij.
2) De coalitie van Europese staten die zich verzette tegen de agressieve veroveringspolitiek van de Franse koning werd in 1688 versterkt toen stadhouder Willem III de Engelse koning Jacobus II afzette en de Engelse monarchie zuiverde van haar absolutistische trekken.

De zwakte van het republicanisme was dat elke republiek afhankelijk was van de deugdzaamheid en de inzet van haar burgers. Deze participatie kon gemakkelijk ontaarden in een alles verwoestende strijd tussen ambitieuze burgers, facties en partijen.
juist of onjuist?

juist

De oppositie tegen het absolutisme werd door 2 dingen versterkt, noem ze.

1. Herroeping van het Edict van Nantes door Lodewijk XIV. Vrijheid van godsdienst werd ingetrokken en 150.000 hugenoten vluchtten weg uit Frankrijk. Deze keerden zich tegen hem.
2. Willem III zuiverde de Engelse monarchie van haar absolutistische trekken door Jacobus II af te zetten.

Vertel meer over de inhoud van de Leviathan van Thomas Hobbes?

Voor het welslagen van de staatsvorming was het van essentieel belang dat het individu zijn absolute vrijheid verving door absolute onderwerping aan het staatsgezag.

Waar lag volgens de voorstanders de kracht van de monarchie?

In de concentratie van de macht bij de vorst, zijn hofhouding en zijn ministers.
In een hiërarchisch ingerichte staat nam iedereen zijn nauwkeurig omschreven positie in, waardoor gehoorzaamheid en loyaliteit eenvoudiger afgedwongen konden worden.

6. Hobbes beschouwt de elementaire politieke beslissing om een gemeenschap te vormen als een juridsche overeenkomst. Deze overeenkomst was het fundament waarop de staat zou komen rusten. Wat was de inhoud van deze overeenkomst of sociaal contract volgens Hobbes?

In dit contract zijn bindende afspraken gemaakt over de gezagsverhoudingen in de op te richten staat.
Voor het welslagen van de staatsvorming was volgens Hobbes essentieel dat de absolute vrijheid van het individu wordt vervangen door de absolute onderwerping aan het staatsgezag.

Het dierlijke in de mens kon alleen getemd worden als iedereen zijn vrijheid van handelen onvoorwaardelijk en zonder beperkingen afstond aan de nieuwe staat.
De angst voor God is de garantie dat de wetten gehoorzaamd worden en burgers elkaar met rust laten.

Wie was Pierre Jurieu (1637-1713)?

Theoloog, hugenoot, gevlucht. Hij schreef een pamflet tegen Lodewijk XIV.

Waar lag in intellectueel opzicht mbt. staatsvorm het initiatief tot het einde van de 17e eeuw?

Bij de aanhangers van het absolutisme.

7. Waarmee is de theorie van de staat voltooid?

Met de introductie en de uitwerking van het soevereiniteitsbegrip.

concentratie van de wetgevende macht bij één instantie waardoor de staat suprematie (=oppergezag) verwerft boven oudere instituties zoals de feodaal ingerichte maatschappij, de autonome stad en de kerk
onbeperkt recht tot formuleren van bindende wetten: overgeleverde wetten en gebruiken worden zonder omhaal vervangen
politiek maakt zich los van het verleden en de werking van het predendent

Thomas Hobbes schreef de Leviathan. Waarom werd hij beschouwd als een uiterst gevaarlijk schrijver?

Zijn verdediging van de absolute monarchie was niet alleen radicaal en extreem, maar ook cynisch en pessimistisch.

In de Franse 18e eeuwse verlichte opinie werd het despotische karakter van het absolutisme op alle fronten bestreden en was er groot respect voor het republicanisme.
juist of onjuist?

onjuist. er was groot respect voor de bloei van de monarchie De machtsontplooiing van de Franse monarchie onder Lodewijk XIV werd gezien als de triomf van het theoretisch stelsel.

Wat concludeerde John Locke?

Absolute monarchie was onrechtvaardig.
Volk stond macht nooit volledig af aan wetgevend orgaan: gedeelde soevereiniteit.

Wie was John Locke (1632-1704) en waar stond hij voor?

Filosoof en tegenstander van het absolutisme. Net als Hobbes vond hij dat burgers zich moesten onderwerpen aan de soeverein, maar daarbij behielden ze het recht om dit weer in te trekken.

Waar was het abstracte soevereiniteitsbegrip vooral bruikbaar?

In een monarchie waarin de vorst er naar streefde zijn traditioneel vooraanstaande positie nog verder te versterken.De theorie kwam in moeilijkheden zodra ze werd toegepast in staten die van oudsher weinig ruimte lieten aan een krachtige vorst.

8. Hoe belangrijk de theorie van de staat ook was de praktijk van de 17e eeuwse monarchie was veel minder overzichtelijk. Waarom?

Zelfs de meest absolute vorst kon nooit willekeurig en arbitrair zijn wil doorzetten:

de machtsmiddelen waren beperkt
men bleef afhankelijk van eeuwenoude procedures en instituties
men moest rekening houden met:

maatschappelijke inertie
geografische dimensies
bestuurlijke versnippering

Wat is de achtergrond van de ideeen over soevereiniteit van Bodin?

De oorlogen en conflicten in de 2e helft van de 16e eeuw; hij dacht dat hierdoor de rust hersteld zou kunnen worden.

Twee tegenstanders van het absolutisme in Frankrijk en in Engeland, beiden tot ballingschap veroordeeld.

Frankrijk: theoloog Pierre Jurieu 1637- 1713 koning had vertrouwensrelatie verbroken
Engeland: filosoof: John Locke 1632- 1704 verzet mogelijk tegen onrechtmatig gedrag

Waarom kon een vorst zelfs in een absoluut geregeerd koninkrijk in de 17e eeuw niet volstrekt willekeurig en arbitrair zijn wil doorzetten?

De machtsmiddelen van de staat waren beperkt.
Ze bleven afhankelijk van eeuwenoude procedures en instituties.
Ze moesten rekening houden met de maatschappelijke inertie (traagheid),
met de geografische dimensie
en met de bestuurlijke versnippering van het rijk.
Het absolutisme deelde met de architectuur van de barok een voorkeur voor de façade en de illusie.

Erkent Hobbes een natuurrecht dat ieder mens is aangeboren?

Nee. Op de Hobbesiaanse oersamenleving zijn begrippen als ‘recht’ en ‘onrecht’ niet van toepassing. Daarin bestaat evenmin iets als een beschermd particulier eigendom, want ieder pakt wat hij pakken kan en behoudt zijn bezit tot het hem weer wordt afgenomen. Hobbes ontkent uitdrukkelijk dat de noties van recht en onrecht hoedanigheden zijn waarover ook de ongesocialiseerde oermens reeds beschikte: ‘they are qualities, that relate to men in society, not in solitude’.

9. In welke monarchie was het abstracte soevereiniteitsbegrip vooral bruikbaar?

In een monarchie waarin de vorst streefde zijn traditioneel vooraanstaande positie nog verder te versterken: monarchieen met een sterke vorst.
Bijvoorbeeld in Frankrijk: Lodewijk XIV

Hoe zag de legitieme staat er uit, volgens John Locke?

overeenkomst met een voortdurende instemming van de bevolking
de hoogste macht is de wetgevende macht
de verhouding tussen autoriteiten en volk: vertrouwen
gedeelde souvereiniteit

Wat was een nadeel van het abstracte soevereiniteitsbegrip?

Het was vooral bruikbaar in een Monarchie waarbij een vorst zijn vooraanstaande positie nog wat wilde versterken.
In staten die van oudsher een krachtige vorst niet dulden, kwam de soevereiniteit in moeilijkheden.
Dit was het geval in de Nederlandse republiek en in het Duitse rijk.
Het was een ideaalbeeld, maar in de praktijk kon het alleen in een afgezwakte en genuanceerde vorm voorkomen.

Uit welke periode stammen de politieke geschriften van Thomas Hobbes?

Uit de periode van de Engelse Civil War.
Hij publiceerde De cive (over de burger) in 1642 en en in 1651, twee jaar na de executie van Karel I en de overwinning van de aanhangers van het parlement, Leviathan.

10. In de laatste decennia van de 17e eeuw komt er steeds meer oppositie tegen het absolutisme. Welke gebeurtenissen versterken deze oppositie?

Herroeping van het Edict van Nantes (1685): dit leidt tot een exodus van 150.000 protestanten. Velen van hen verklaarden zich tot militante tegenstanders van elke vorm van absolute heerschappij
Glorious Revolution (1688): afzetting van de Engelse koning Jacobus II door stadhouder Willem III en zuivering van de Engelse monarchie van absolutistische trekken.

Thomas Hobbes (1588-1679) trok de uiterste consequenties uit het soevereiniteitsbegrip in zijn publicaties De cive (1642, over de burger) en Leviathan (1651).
De absolute vrijheid van het individu moest vervangen worden door de absolute onderwerping aan het staatsgezag.
juist of onjuist?

juist

Het absolutisme stuitte in de laatste decennia van de 17e eeuw op weerstand. Dit kwam door twee gebeurtenissen.

De herroeping van het Edict van Nantes in 1685 door Lodewijk XIV. Hij veroorzaakte een exodus van meer dan 150.000 protestanten. Zij werden de militante tegenstanders van elke vorm van absolute heerschappij. De coalitie van Europese staten die zich verzette tegen de Franse koning, werd in 1688 versterkt door stadhouder Willem III in wat de Glorius revolution genoemd wordt. De Engelse koning Jacobus II werd afgezet en hiermee kwam een einde aan het absolutisme aldaar.

Leviathan bezorgde Hobbes de reputatie van een gevaarlijk schrijver. Wat schreef hij?

Hij verdedigde de monarchie op een radicale en extreme manier. Hij was cynische en pessimistisch. Hij ontleende beeldspraak aan de Bijbel. De Leviathan was een afschrikwekkend en allesverslindend monster.

11. Noem twee belangrijke tegenstanders van het absolutisme.

Pierre Jurieu (Frankrijk)
John Locke (Engeland)

Zij zijn beide van overtuiging dat het volk het recht heeft om in verzet te komen tegen het onrechtmatige gedrag van een vorst of autoriteiten.

Wat versterkte de oppositie tegen de absolute monarchie in laatste decennia 17e eeuw?

Herroeping van het Edict van Nantes (1685) (vergroting vrijheid hugenoten) door Lodewijk XIV. Protestanten verklaarden zich tegenstanders tegen absolute heerschappij.

Glorious Revolution Stadhouder Willem III zette in 1688 de Engelse koning Jacobus II af en zuiverde Engelse monarchie van absolutistische trekken.

Hobbes had een cynische en pessimistische kijk op de mensheid. De mens had een voortdurende machtshonger, met als gevolg geweld, anarchie en een oorlog waarin men elkaar als wolven naar het leven stond.
juist of onjuist?

juist

Wie was de Engelse filosoof John Locke (1632-1704)

Locke had een centraal thema: Het recht van het volk om in verzet te komen tegen het onrechtmatige gedrag van de autoriteiten, zoals een absolutistisch vorst. Een revolutie wees hij op principiële gronden niet af.

Hij was in het voetspoor van Willem III(getrouwd met Mary Stuart, naar Engeland gegaan op verzoek om anglicaanse kerk te redden tov de rooms-katholieke kerk) naar Engeland teruggekeerd(1689), na 6 jaar ballingschap.

Zijn belangrijkste politieke werk verscheen in 1690 anoniem en behoort tot de klassieke teksten van de politieke theorie. Two treatises of government.

Wat vond Hobbes van de mens?

Hij schilderde een pessimistisch psychologisch portret van de mens: een oneindige drang naar macht met als gevolg geweld, anarchie en oorlog, waarin men elkaar als wolven naar het leven stond.

12. Waarom is volgens Locke de absolute monarchie onrechtvaardig en niet-legitiem?

In een legitieme staat is het politieke gezag gebaseerd op een overeenkomst
ook na het inrichten van de maatschappij is de werking van politieke instituties afhankelijk van de instemming van de bevolking
deze bevolking/burgers staan hun eigen politieke zelfbeschikkingsrecht alleen maar tijdelijk en onder strikte voorwaarden af aan een wetgevend en uitvoerend gezagsorgaan.
de verhouding tussen de autoriteiten en het volk wordt gekenmerkt door wederzijds vertrouwen (trust) en de macht van het volk blijft aanwezig.

Gelet op deze criteria is de absolute monarchie onrechtvaardig en niet-legitiem.

Volgens Hobbes kon vanuit een wetteloze state of nature een commonwealth (gemenebest) gevormd worden. Dit was een juridische overeenkomst die door individuen in de natuurstaat werd aangegaan, het fundament waarop de staat zou komen te rusten.
In dit sociaal contract zouden ook bindende afspraken gemaakt zijn over de gezagsverhoudingen in de op te richten staat.
juist of onjuist?

juist

Hobbes bleef overtuigd van de redelijkheid van de mens. Hoe kon een einde aan een oorlog gemaakt worden?

Door hiertoe te besluiten. Dit was het moment dat uit een volstrekt wetteloze state of nature een commonwealth gevormd kon worden.
Hij beschouwde de politieke beslissing een gemeenschap te vormen als een juridische overeenkomst die door individuen in de natuurstaat werd aangegaan.

13. Veroordeling van de absolute monarchie kan alleen bereikt worden door het soevereiniteitsbeginsel in afgezwakte vorm over te nemen, volgens Locke. Waarom was dat?

Volgens Locke staat het volk zijn macht nooit volledig af aan het wetgevende orgaan. Daardoor is er sprake van gedeelde soevereiniteit, iets dat volgens Hobbes en de absolutisten onmogelijk is.
Maar de toepasbaarheid van de theorie wordt hiermee wel vergroot.
Het soevereiniteitsbegrip werd bruikbaar als instrument voor de analyse van de politieke werkelijkheid.

Hoe heet het stuk waar klassieke teksten van de politieke theorie van Locke worden vernoemd?

Two treatises of government

Door het concentreren van de wetgevende macht bij een instantie, verwierf de staat de suprematie boven oudere instituties, zoals de feodaal ingerichte maatschappij, de autonome stad en de kerk. Het onbeperkte recht bindende wetten te formuleren gaf de monarchie een ongekende dynamiek. \
juist of onjuist?

juist

Wat garandeerde volgens Hobbes dat burgers de wetten gehoorzaamden?

De angst voor de 'sterfelijke God' Leviathan.

Het abstracte soevereiniteitsbegrip was vooral bruikbaar in een monarchie waarin de vorst er naar streefde zijn traditioneel vooraanstaande positie nog verder te versterken. In de soevereiniteitstheorie werd een ideaalbeeld geschetst dat in de praktijk alleen in afgezwakte en genuanceerde vorm kon voorkomen.
juist of onjuist?

juist

Welk boek schreef Locke in 1690 anoniem?

Two treaties of government

De verhandelingen van welke twee personen zijn op een beslissende manier beïnvloed door gebeurtenissen in hun vaderland?

De Franse protestantse theoloog Pierre Jurieu (1637-1713).
De Engelse filosoof John Locke (1632-1704).

Zij behoorden tot de belangrijkste tegenstanders van het absolutisme dat hen beiden tot ballingschap had veroordeeld.

Wat schreef Jurieu over de monarchie?

Hij probeerde met allerlei theologische, juridische en historische argumenten te bewijzen dat de koning de vertrouwensrelatie die tussen hem en het Franse volk bestond, had verbroken. Dit rechtvaardigde verzet, de absolute monarchie was een despotie geworden.

Volgens Locke was het politieke gezag altijd gebaseerd op een overeenkomst. (Two treatises of government, 1960 anoniem)
Hij onderscheidde zich door de stellingname dat de werking van de politieke instituties ook na het inrichten van de maatschappij afhankelijk was van de instemming van de bevolking. De burgers hadden hun eigen politieke zelfbeschikkingsrecht alleen maar tijdelijk en onder strikte voorwaarden afgestaan aan een wetgevend en een uitvoerend gezagsorgaan.
juist of onjuist?

juist

Wat schreef Locke?

Ook hij schreef dat een volk het recht had in verzet te komen tegen onrechtmatig gedrag van de autoriteiten. Zelfs een revolutie wees hij niet af.

Locke nam van het soevereinitieitsconcept een belangrijk element over: Er is maar een supream power, de wetgevende macht.
juist of onjuist?

juist, maar de relatie met het volk werd gekenmerkt door vertrouwen. Het volk kon de wetgevende macht wegnemen of veranderen als het vertrouwen werd geschonden.

Mening van Locke in Two treatises of government? 1690.

In een legitieme staat was het gezag altijd gebaseerd op een overeenkomst. Ook na de inrichting van de maatschappij bleven de instituties afhankelijk van de instemming van de bevolking (hiermee onderscheidde hij zich van andere denkers). Burgers hadden hun zelfbeschikkingsrecht onder voorwaarden en tijdelijk afgestaan aan gezag. Wetgevende macht is de hoogste; verhouding macht volk was gebaseerd op wederzijds vertrouwen.

Wat was de conclusie van Locke?

De absolute monarchie, met behulp van zijn criteria beoordeeld, was onrechtvaardig en niet legitiem.
Deze veroordeling kon alleen door het soevereiniteitsbegrip in verzwakte vorm over te nemen. Gedeelde soevereiniteit.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Veelvormige dynamiek : Europa in het ancien régime, 1450-1800 | 9789058751577 | Willem Frijhoff

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Politieke theorie, 1650 - 1800 - Politieke theorie staat

76 belangrijke vragen over Politieke theorie, 1650 - 1800 - Politieke theorie staat

Waarin kreeg het streven naar stedelijk zelfbestuur en de deelname van de burgers aan het politieke leven een fundament?

Het streven naar zelfbestuur door burgers, deelnemen aan het politiek leven, kreeg een theoretisch fundament in het republicanisme. Wat is hier een voorbeeld van?

1. Welke kenmerken heeft het republicanisme?

4. Waarom was in de 17e eeuw in de politieke praktijk het gelijk aan de kant van het absolutisme?

Welke twee namen worden genoemd als het gaat om het inspireren van burgers tot grote daden?

Wat stond er tegenover het republicanisme?

Niccolo Machiavelli en Francesco Guicciardini waren grondleggers van het republicanisme. juist of onjuist?

Wanner was het hoogtepunt van het republicanisme?

De tegenhanger van republicanisme was het absolutisme. Wat hield dit in?

2. Welke kenmerken heeft het absolutisme?

Welke stad gold als modelvoorbeeld van een gemengde regering

Welk bestuur werd het voorbeeld van het absolutisme?

3. Hoe zag de politieke praktijk eruit?

Welke republieken waren in 17e eeuw onafhankelijk?

Thomas Hobbes schreef Leviathan, wat schreef hij daarin?

Venetië was een model voorbeeld voor een geidealiseerde beeld van een republiek. Hoe zag deze staat eruit?

Welke opstand is in een aantal opzichten door de denkbeelden van het republikanisme van oa. Machiavelli beïnvloed?

Als er in de 17e eeuw al sprake was van een debat tussen het republicanisme en het absolutisme, dan was het duidelijk dat het republicanisme de overwinning zou behalen.juist of onjuist?

Wat verstaan we onder een sociaal contract?

Waar deed het absolutisme in de 17e eeuw een beroep op?

Wat zorgde voor een pessimistische tendens in het republicansme?

Hoe zag Hobbes de staatsvorming?

De Nederlandse Republiek, eind 16e eeuw ontstaan, werd beschouwd als een anomalie, een uitzonderlijke constructie die vroeger of later door innerlijke conflicten ten onder zou gaan en die te zwak was om de concurrentie met de omringende grote koninkrijken aan te gaan. juist of onjuist?

Wat verstond Hobbes onder dit sociaal contract?

Ook intellectueel lag het initiatief tot het eind van de 17e eeuw bij het Absolutisme. De Franse Monarch werd het symbool voor deze theorie. Hoe zat dit?

Wat zag je in de praktijk met betrekking tot het absolutisme?

5. Jean Bodin (jurist en adviseur van de Franse koning) hanteerde als eerste het moderne soevereiniteitsbegrip (1576). Wat hield het volgens hem in?

Wat was de realiteit van de 17e eeuwse monarchie?

Door welke twee gebeurtenissen werd de oppositie tegen het absolutisme versterkt?

De zwakte van het republicanisme was dat elke republiek afhankelijk was van de deugdzaamheid en de inzet van haar burgers. Deze participatie kon gemakkelijk ontaarden in een alles verwoestende strijd tussen ambitieuze burgers, facties en partijen. juist of onjuist?

De oppositie tegen het absolutisme werd door 2 dingen versterkt, noem ze.

Vertel meer over de inhoud van de Leviathan van Thomas Hobbes?

Waar lag volgens de voorstanders de kracht van de monarchie?

6. Hobbes beschouwt de elementaire politieke beslissing om een gemeenschap te vormen als een juridsche overeenkomst. Deze overeenkomst was het fundament waarop de staat zou komen rusten. Wat was de inhoud van deze overeenkomst of sociaal contract volgens Hobbes?

Wie was Pierre Jurieu (1637-1713)?

Waar lag in intellectueel opzicht mbt. staatsvorm het initiatief tot het einde van de 17e eeuw?

7. Waarmee is de theorie van de staat voltooid?

Thomas Hobbes schreef de Leviathan. Waarom werd hij beschouwd als een uiterst gevaarlijk schrijver?

In de Franse 18e eeuwse verlichte opinie werd het despotische karakter van het absolutisme op alle fronten bestreden en was er groot respect voor het republicanisme. juist of onjuist?

Wat concludeerde John Locke?

Wie was John Locke (1632-1704) en waar stond hij voor?

Waar was het abstracte soevereiniteitsbegrip vooral bruikbaar?

8. Hoe belangrijk de theorie van de staat ook was de praktijk van de 17e eeuwse monarchie was veel minder overzichtelijk. Waarom?

Wat is de achtergrond van de ideeen over soevereiniteit van Bodin?

Twee tegenstanders van het absolutisme in Frankrijk en in Engeland, beiden tot ballingschap veroordeeld.

Waarom kon een vorst zelfs in een absoluut geregeerd koninkrijk in de 17e eeuw niet volstrekt willekeurig en arbitrair zijn wil doorzetten?

Erkent Hobbes een natuurrecht dat ieder mens is aangeboren?

9. In welke monarchie was het abstracte soevereiniteitsbegrip vooral bruikbaar?

Hoe zag de legitieme staat er uit, volgens John Locke?

Wat was een nadeel van het abstracte soevereiniteitsbegrip?

Uit welke periode stammen de politieke geschriften van Thomas Hobbes?

10. In de laatste decennia van de 17e eeuw komt er steeds meer oppositie tegen het absolutisme. Welke gebeurtenissen versterken deze oppositie?

Thomas Hobbes (1588-1679) trok de uiterste consequenties uit het soevereiniteitsbegrip in zijn publicaties De cive (1642, over de burger) en Leviathan (1651). De absolute vrijheid van het individu moest vervangen worden door de absolute onderwerping aan het staatsgezag. juist of onjuist?

Het absolutisme stuitte in de laatste decennia van de 17e eeuw op weerstand. Dit kwam door twee gebeurtenissen.

Leviathan bezorgde Hobbes de reputatie van een gevaarlijk schrijver. Wat schreef hij?

11. Noem twee belangrijke tegenstanders van het absolutisme.

Wat versterkte de oppositie tegen de absolute monarchie in laatste decennia 17e eeuw?

Hobbes had een cynische en pessimistische kijk op de mensheid. De mens had een voortdurende machtshonger, met als gevolg geweld, anarchie en een oorlog waarin men elkaar als wolven naar het leven stond. juist of onjuist?

Wie was de Engelse filosoof John Locke (1632-1704)

Wat vond Hobbes van de mens?

12. Waarom is volgens Locke de absolute monarchie onrechtvaardig en niet-legitiem?

Hobbes bleef overtuigd van de redelijkheid van de mens. Hoe kon een einde aan een oorlog gemaakt worden?

13. Veroordeling van de absolute monarchie kan alleen bereikt worden door het soevereiniteitsbeginsel in afgezwakte vorm over te nemen, volgens Locke. Waarom was dat?

Hoe heet het stuk waar klassieke teksten van de politieke theorie van Locke worden vernoemd?

Wat garandeerde volgens Hobbes dat burgers de wetten gehoorzaamden?

Welk boek schreef Locke in 1690 anoniem?

De verhandelingen van welke twee personen zijn op een beslissende manier beïnvloed door gebeurtenissen in hun vaderland?

Wat schreef Jurieu over de monarchie?

Wat schreef Locke?

Locke nam van het soevereinitieitsconcept een belangrijk element over: Er is maar een supream power, de wetgevende macht. juist of onjuist?

Mening van Locke in Two treatises of government? 1690.

Wat was de conclusie van Locke?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Bevolking, economie en sociale verhoudingen - Bevolking - Demografische ontwikkelingen

Veelvormige dynamiek : Europa in het ancien …

Manieren van kijken inleiding kunstgeschiede…

Het ancien régime : Europa in de vroegmodern…

Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen

Pia Pia Método di Papiamentu

Niccolo Machiavelli en Francesco Guicciardini waren grondleggers van het republicanisme.
juist of onjuist?

Als er in de 17e eeuw al sprake was van een debat tussen het republicanisme en het absolutisme, dan was het duidelijk dat het republicanisme de overwinning zou behalen.
juist of onjuist?

De Nederlandse Republiek, eind 16e eeuw ontstaan, werd beschouwd als een anomalie, een uitzonderlijke constructie die vroeger of later door innerlijke conflicten ten onder zou gaan en die te zwak was om de concurrentie met de omringende grote koninkrijken aan te gaan.
juist of onjuist?

De zwakte van het republicanisme was dat elke republiek afhankelijk was van de deugdzaamheid en de inzet van haar burgers. Deze participatie kon gemakkelijk ontaarden in een alles verwoestende strijd tussen ambitieuze burgers, facties en partijen.
juist of onjuist?

In de Franse 18e eeuwse verlichte opinie werd het despotische karakter van het absolutisme op alle fronten bestreden en was er groot respect voor het republicanisme.
juist of onjuist?

Thomas Hobbes (1588-1679) trok de uiterste consequenties uit het soevereiniteitsbegrip in zijn publicaties De cive (1642, over de burger) en Leviathan (1651).
De absolute vrijheid van het individu moest vervangen worden door de absolute onderwerping aan het staatsgezag.
juist of onjuist?

Hobbes had een cynische en pessimistische kijk op de mensheid. De mens had een voortdurende machtshonger, met als gevolg geweld, anarchie en een oorlog waarin men elkaar als wolven naar het leven stond.
juist of onjuist?

Locke nam van het soevereinitieitsconcept een belangrijk element over: Er is maar een supream power, de wetgevende macht.
juist of onjuist?