De Engelse, Amerikaanse, Franse en Nederlandse revolutie in vergelijkend perspectief - De Nederlanden in het revolutietijdvak - Marionetten theater of revolutie?

16 belangrijke vragen over De Engelse, Amerikaanse, Franse en Nederlandse revolutie in vergelijkend perspectief - De Nederlanden in het revolutietijdvak - Marionetten theater of revolutie?

Was het een marionetten theater aan de touwtjes getrokken door Frankrijk of was het een revolutie waarbij natuurrecht volgens bv the Phylosophes belangrijk was?

Deze discussie is te lezen op blz 329-332

Hoe omschreef historicus H.T. Colenbrander (1871-1945) de Nederlandse patriotten?

Een marionettentheater, waarbij het buitenland - met name Frankrijk - aan de touwtjes trok.

1. Hoe typeren verschillende historici de periode 1780-1813 in de Republiek der Nederlanden?

  • Colenbrander: patriotten zijn marionetten van Frankrijk

  • Geyl: patriotten en Bataven zijn puur Nederlands

  • Palmer en De Wit: Atlantische these, heftige strijd tussen aristocraten en democratie; grote verwantschap met oproer elders in de Atlantische wereld

  • Schama, De Wit en Palmer: sprake van revolutie met daarin continuiteit van de gebeurtenissen in het revolutietijdvak


  • Leeb: ziet twee revoluties: Patriotische revolutie van 1787 en de Bataafse revolutie van 1795
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waar vergeleek Colenbrander de Nederlandse patriotten mee?

Een 'marionettentheater' met vooral Frankrijk aan de touwtjes.

2. Wat is historici opgevallen bij bestudering van het tijdvak 1780-1813?


Dat ook in Nederland, net als in Frankrijk, de politieke cultuur verandert.
Grote mobilisatie van de publieke opinie middels:
  • politieke tijdschriften
  • pamfletten
  • spotprenten
  • levendig genootschapsleven

Hoe omschreef Pieter Geyl de patriottentijd?

De tijd van de patriotten en Bataven was 'puur Nederlands' van karakter. De beroeringen voor 1787 waren Nederlands en zelfs de revolutie van 1795 was door Nederlanders uitgevoerd met 'typisch Nederlandse bedaardheid en bezadigdheid'

3. Waardoor kenmerkte oudere geschiedschrijving over deze periode zich?

Door de orientatie op Holland.

Tussen welke partijen werd een strijd gevoerd tijdens de Nederlandse revolutie, volgens R.R. Palmer?

Hij zag dat in Nederland een heftige strijd werd gevoerd tussen aristocratie en democratie. Dit had grote verwantschap met beroeringen elders in Atlantische wereld.

4. Waarvan was vanaf eind jaren '80 van de 20e eeuw in de geschiedschrijving sprake?


1. Toegenomen aandacht voor
  • platteland
  • steden buiten Holland

Blijkt dat deze een belangrijke rol spelen bij het streven naar veranderingen van de staatkundige verhoudingen.

2. Verschijnen van studies over de ballingen die na de Pruisische inval van 1787 de wijk nemen naar Brabant, Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Een aantal blijkt een actieve rol te hebben gespeeld in de Brabantse Omwenteling en de Franse Revolutie

Hoe waardeerde  C.H.E.  de Wit de jaren 1798 -1800 in Nederland?

Hij waardeerde de jaren 1798 - 1800 als een voorlopig hoogtepunt voor de democratie in Nederland in haar strijd tegen de aristocratie, feitelijk een strijd tegen de standenstaat van het ancien régime.

De Wit werkte de Atlantische these verder uit (1965). Wat schreef hij?

De jaren 1795-1801 waren een voorlopig hoogtepunt voor de democratie en haar strijd tegen de aristocratie; feitelijk strijd tegen standenstaat

Wat vond Simon Schama vd patriottenstrijd??

Iets van de autonome natuur vd Nederlanders. Week weinig af van de Wit en Palmer.

Wat schreef Leeb over de strijd van de patriotten?

Wees op belang van constitutioneel  argument. Centraal stond de vraag van soevereiniteit, men kon niet terugvallen op een grondwet. Voor- en tegenstanders grepen terug op een heel scala van argumenten: historisch, natuurrecht, inzichten van de filosofen.
Conclusie: Het historische element in het constitutionele argument was bijzonder belangrijk.

Leeb onderscheidde twee revoluties. Welke?

Hij onderscheidde dat 'the age of the democratic revolution' uit twee revoluties bestond:
  • De afgebroken patriotten Revolutie van 1787 en de
  • Bataafse Revolutie van 1795.

Palmer, de Wit en Schama hadden daarentegen de continuïteit van van de gebeurtenissen onderstreept.

Bij een congres in 1987 concludeerde men nog steeds dat het een revolutie was geweest in 1787.  

Welke periode is in het historisch onderzoek vooral in de belangstelling komen te staan?

De politieke cultuur gedurende de periode 1750-1770.
Sind 1980 leverde een studie over de Verlichting ook een belangrijke bijdrage.

Waar wezen Mijnhart en Sas op?

De publieke opinie werd gemobiliseerd door media, genootschappen ed.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo