Rede en openbaring in de Verlichting - Twee varianten van de christelijke Verlichting: katholische Aufklarung en protestantse Verlichting - De protestantse Verlichting in Duitsland en Nederland: nationale kenmerken?
25 belangrijke vragen over Rede en openbaring in de Verlichting - Twee varianten van de christelijke Verlichting: katholische Aufklarung en protestantse Verlichting - De protestantse Verlichting in Duitsland en Nederland: nationale kenmerken?
Wat was een typisch Duits verschijnsel van de protestantse verlichting in de 18e eeuw?
1. Wat zou een typisch Duits verschijnsel zijn, maar blijkt bij nader inzien geen plausibele interpretatie?
Het betrekkelijk ongecompliceerd samengaan van piëtisme en Verlichting: symbiose van een vrome, doch niet uitgesproken dogmatische verstandhouding met de openbaring en rationalistische, utilitair gebruikte ethiek.
Het piëtisme droeg in belangrijke mate een Duits karakter.
Maar de verschuiving van dogmatiek naar ethiek deed zich in de verlichte eeuw ook bij andere religieuze bewegingen voor.
Het is dan ook niet meer dan een schakering van het veelkleurige internationale fenomeen van de moderate Enlightenment.
Was er sprake van een radicale Verlichting van de protestanten in de Nederlanden in de 18e eeuw?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Voor mijn 1e tentamen haalde ik een 6. Toen ben ik gaan zoeken naar manieren om beter te leren en ben ik Study Smart tegen gekomen. Sindsdien heb ik een 9,0 - 8,0 - 7,6 - 8,0 - 8,0 gehaald. Ik raad het echt íédereen aan die het maar horen wil. Ik ben er zo blij mee!!
Met mijn oude methode was ik geslaagd voor maar 3 van de 8 vakken. Sinds ik mijn aantekeningen digitaal maak in study smart, ben ik voor alle vakken de éérste keer geslaagd. StudySmart neemt voor mij de stress van slagen of niet slagen weg.
Door StudySmart gaat het op zo veel vlakken beter met mij. Eerst had ik continu studiestress en ik had nergens tijd voor. Nu voel ik mij rustig en zelfverzekerd (door gebruik van het programma). Eerst haalde ik meestal een 7, nu vaak een 8 of zelfs een 9.
Hey Chris, ik wil je echt hartelijk danken voor het ontwikkelen van het platform. Ik haalde hiervoor altijd rond de 6/10 voor m'n tentamens, nu een 8,6, een 7,9 en een 7,6!!
Sinds ik Study Smart gebruik, is mijn gemiddelde 1 punt gestegen. Ik heb zelfs een statistisch vak met een 10/10 afgerond terwijl ik slecht ben in statistiek. Nu volg ik extra vakken omdat vorig jaar zo goed ging door Study Smart. Veel dank!
Sinds ik ben gaan leren met StudySmart ben ik geslaagd voor al mijn examens!!! Geen herexamens!! Eerst was ik al blij met een voldoende en nu haal ik alleen maar goede cijfers. Veel dank!
Ik heb alle vakken die ik met Study Smart heb geleerd gehaald. Met rechten ben ik van een 5 naar een 8 gegaan! Ik weet nu zeker dat ik al mijn vakken gewoon ga halen.
Ik dacht altijd dat ik goed studeerde. Mijn cijfers waren ook prima. Ik had mij nooit kunnen voorstellen dat ik zo veel beter en sneller zou studeren door het toepassen van deze vaardigheden.
Ik voel mij voor het eerst 100% zeker over de manier waarop ik leer. Ik heb nu het complete overzicht en de structuur die ik nodig had
Door Study Smart kreeg ik weer plezier in het studeren en haalde ik direct betere cijfers. Alles ging ineens beter. Ik raad Study Smart enorm aan aan scholieren en studenten.
Met dit plaform kan ik super snel en gestructueerd studeren. Ik ben nooit meer de weg kwijt in de stof of in mijn aantekeningen en maak veel sneller goede samenvattingen.
Eerst waren mijn aantekeningen een zooitje. Nu gebruik ik Study Smart en studeer ik super gestructureerd. Het helpt mij om tijd te besparen waardoor ik ook andere dingen kan doen die ik belangrijk vind.
Leerlingen die met het systeem hebben gewerkt hebben gewoon een beter resultaat behaald. Het systeem past alle leertrucjes zo toe, dat zowel de kinderen die goed scoren, maar ook zij die minder scoren, aan hun trekken komen.
Hey Chris, ik wil je enorm bedanken. Het vak waar ik vorig jaar nog net een 5,5 voor haalde, heb ik nu voor ditzelfde vak maar liefst een 9,7 gehaald! Mede dankzij jouw methode! Heel erg bedankt!
Het grootste effect is dat mijn kind veel enthousiaster is over school! Elke ouder wilt graag dat zijn kind het goed doet op school, en Study Smart draagt daar aan bij.
Dankzij StudySmart heb ik vorig jaar al mn examens gehaald en ook veel betere punten gehaald. Maar bovenal heb ik nu gewoon een heel goede studiemethode onder de knie, waarmee ik zeker weet dat ik de rest van mijn studie gewoon ga halen.
Het piëtisme had veel invloed en wordt gezien als het nationale kenmerk van de Verlichting in Duitsland. Wat waren de gevolgen van het piëtisme?
De piëtisten leefden boven de leer, niet voor religieus enthousiasme dit schepte een band met andere verlichte protestanten.
Juist de praktijk van het piëtisme, in plaats van de dogmatische begrippen erfzonde en predestinatie, maakte de intergratie van christelijke verlichte elementen mogelijk.
Met welke stroming heeft het Duitse piëtisme raakvlakken?
De voorrang die piëtisten gaven aan het leven boven de leer schiep een band. Juist het accent op de praxis pietatis in plaats van op dogmatische begrippen als erfzonde en predestinatie maakte de integratie van christelijke en verlichte elementen mogelijk.
2. Waarom is het onjuist het piëtisme als een louter Duitse nationale eigenaardigheid te presenteren?
Met name ook Nederland had een oude piëtistische traditie.
De biograaf van Hiërnomymus van Alphen noemde hem een 'redelijk, verlicht piëtist'.
p. 456
In Nederland kunnen we onderscheid maken tussen minstens 2 soorten piëtisme, leg uit
2 een meer evangelische stroming, minder dogmatisch en er werd over verlichting nagedacht.
De theoloog Baumgarten propageerde de rationele bewijsmethode van de filosoof Wolff. Wat houdt dit in?
3. Waarom hebben relatief weinig Nederlandse historici geprobeerd de invloed van het piëtisme te verdisconteren in het beeld dat van de christelijke Verliching in Nederland wordt geschetst?
Ondanks dat de symbiose van piëtisme en Verlichting ook in Nederland niet ontbreekt, was de invloed te gering om er een nationale karakteristiek van te kunnen maken.
Bovendien had Nederland minstens twee soorten piëtisme:
- een stroming die voortkwam uit de 17e eeuwse traditioneel-gereformeerde bevindelijkheid (die meestal niet openstond voor verlichte invloed)
- een stroming die moderner, minder dogmatisch van meer evangelische signatuur was
Waarin kan het typisch Nederlandse element van de christelijke verlichting gezocht worden?
In de verlichting, werd het optimistisch mensbeeld ook hier aangehangen, men zag de mogelijkheid van moreel en economisch herstel door de beoefening van kunst en wetenschap.
Dit was niet typisch Nederlands, maar Nederland had wel een duidelijke periode waar ze naar konden verwijzen, de godsdienstige, economische, politieke en culturele bloei van de Gouden eeuw. Door auteurs vaak gebruikt, het roemrijke vaderlandse verleden.
Andere landen moeste meer hun fantasie gebruiken.
Volgens Scholder is het samengaan van piëtisme en Verlichting (symbiose van een vrome, maar niet uitgesproken dogmatische verstandhouding met de openbaring en een rationalistische, utilitair gebruikte ethiek) typisch Duits.
Wat vindt de auteur van het hoofdstuk?
4. Wat is een ander typisch element van de christelijke Verlichting in Nederland?
In Nederland was in de 18e eeuw sprake van economische neergang. Niet zozeer in absolute, maar in relatieve zin.
Het is hier van belang dat het economische verval primair werd gezien als uitvloeisel van de verbastering van de oudvaderlandse deugden der Gouden Eeuw, met name door de altijd zo moralistische spectatoriale geschriften.
Daarom viel er, gezien het optimistische mensbeeld, geen zekerder weg naar morele regeneratie en economische herstel te bedenken dan die van de zorgvuldige beoefening van wetenschap en kunst.
p. 456
Waarom was de zedenleer van sommige philosophes een doorn in het oog?
Godsdienst, economie en welvaren werden in nauwe samenhang gezien.
Lezen blz 456.
Welke tenminste twee soorten pietisme kan men onderscheiden in Nederland?
- een modernere, minder dogmatische variant van meer evangelische signatuur.
5. Wat is een plausibele verklaring voor het feit dat Nederlanders in de 18e eeuw zo weinig ontvankelijk waren voor radicaal-verlichte invloeden?
In Nederland wilde men terug naar het niveau van de godsdienstige, economische, politieke en culturele bloei van de Gouden Eeuw.
Voor alles wat onverenigbaar was met dit ideaal, sloot de geletterde elite zich af.
Juist omdat 's lands godsdienst, ethiek en welvaren hier in nauwe samenhang werd gezien, was een zedenleer opbouwen onafhankelijk van de religie, de meeste christelijke-verlichte Nederlanders een doorn in het oog.
Het lijkt plausibel dat het mede deze orientatie is geweest die Nederlanders in de 18e eeuw zo weinig ontvankelijk heeft gemaakt voor radicaal-verlichte invloeden.
De hoofdstroom van de verlichting in Nederland had een gematigd karakter, maar ook in Nederland waren extremere volgelingen. geef een voorbeeld.
De filosofie van Kant zorgde bij een kleine groep rond 1800 voor een Kantiaanse verlichting.
Er wordt nog veel onderzoek gedaan, maar het uitsluiten van een radicale verlichting in Nederland is achterhaald.
Logischer is het om de christelijke toonzetting van de verlichting in Europa als een gemeenschappelijke te presenteren.
Wat zeggen historici over de invloed van het piëtisme in Nederland?
- Slechts weinigen hebben geprobeerd het te verdisconteren in het beeld van de christelijke Verlichting in Nederland.
- Van Alphen werd door Buijnsters een piëtist genoemd, ook vd Berg signaleerde in de late 18e eeuw een evangelische vroomheid zonder duidelijk leerstellig karakter.
- Meeste historici zochten de nationale kenmerken elders. De symbiose ontbreekt niet, maar is te gering om er een karakteristiek van te maken.
6. Waarom kan het ontbreken van een radicale Verlichting in Nederland onmogelijk meer als een nationaal kenmerk worden gezien?
Hoewel de hoofdstroom van de Verlichting in Nederland een gematigd karakter droeg, waren er wel degelijk extremere geluiden te horen, die hun eigen aanhangers hadden.
- Spinoza
- Weyerman
- Van Swaanenburg
- kantiaanse Verlichting
p 456
Welke twee mensen lieten in hun geschriften een soort van satire horen ten opzichte van de Verlichting?
7. Welk gemeenschappelijk kenmerk heeft de Verlichting in Europa?
Overwegend christelijk. Ondanks de nuanceverschillen tussen de christelijke Verlichting in Nederland en die in andere Europese landen, die doen aan deze algemene gevolgtrekking niet wezenlijk afbreuk.
De denkbeelden van de 'philosphes' hadden een uitzonderingskarakter.
p 457
Wat is - door sommige auteurs beschouwd - het nationale kenmerk van de Verlichting in Duitsland?
- de laat-zeventiende eeuwse geloofsbeweging die vooral het beleven van de godsdienst met het innerlijk en met de daad te stimuleren.
Waar kan het typisch Nederlandse element van de christelijke verlichting beter in gezocht worden?
Welk karakter draagt de hoofdstroom van de Verlichting in Nederland?
Toch ontbraken extremere geluiden niet.
Wie waren vertegenwoordigers van de extremere Verlichting.
- Spinoza in de vroege verlichting en zijn volgers.
- J.C. Weyerman (1677-1747) en W. van Swaanenburg (1675-1728) lieten in hun satirische geschriften een ander geluid horen.
- Ook bestond er een kantiaanse Verlichting.
Hoe kan de hoofdstroom van de Nederlandse verlichting worden getypeerd?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden
