Communisme en nationalisme in Centraal- en Oost-Europa 1945-1989 - Nationalisme en conflicten tussen socialistische staten

15 belangrijke vragen over Communisme en nationalisme in Centraal- en Oost-Europa 1945-1989 - Nationalisme en conflicten tussen socialistische staten

Wat was de Pax Sovietica?

De Russische heerschappij in Centraal- en Oost-Europa  en werd geregeerd door een verzameling  door het Kremlin bepaalde opvattingen en  doctrines waarin de ondergeschiktheid van de kleinere staat lag besloten. Ook de geschiedenis van twee concurrerende ideologieën genoemd: communisme en nationalisme.

Zijn de staten onder communistische heerschappij werkelijk geïntegreerd?

Nee, van werkelijke integratie is nooit sprake geweest. De grenzen tussen de Oost-Europese landen waren onderling net zo gesloten als die tussen Oost- en West-Europa.

Werden de samenlevingen één geheel?

Nee, de samenlevingen bleven zorgvuldig gescheiden. Van een vrij verkeer van mensen en ideeën was geen sprake. Nationale vooroordelen en ressentimenten woekerden onder het oppervlak van gedwongen harmonie en eensgezindheid.

  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waar zijn de relaties tussen de socialistische staten altijd aan onderhevig geweest?

Aan de spanning tussen ideologie van het internationalisme en de praktische noodzaak van concessies aan nationale omstandigheden.

Welke twee conflicten hebben zich voorgedaan in de betrekkingen tussen de socialistische staten vanaf eind jaren veertig?

Tussen de SU en haar bondgenoten en tussen de kleinere staten onderling.

Welke afweging speelde hierbij een rol?

Eigen belangen geinterpreteerd door de nationale partijleidingen en het socialistisch internationalisme van het Kremlin.

Wat trachtten sommige Sovjet-ideologen aan te geven mbt de voorwaarden van de opbouw van het socialisme rond 1956?

Ze werkten de doctrine van het socialistisch internationalisme uit: er bestaat geen principieel conflict tussen nationale en internationale belangen. Op basis van vrijwilligheid en op harmonieuze wijze konden deze twee worden gecombineerd.

Welke landen kwamen tot een breuk met de SU in het begin van de jaren zestig?

 

China en Albanië omdat ze de bemoeienis van Moskou met hun binnenlandse politiek onaanvaardbaar achtten.

Waarom verzette Roemenië zich tegen de Raad voor Wederzijdse Economische Hulp (Comecon)?

 

Moskou wenste een internationale arbeidsverdeling en Roemenië moest zich beperken tot produktie van grondstoffen en landbouwprodukten. Comecon zou als supranationaal planningsorgaan functioneren, waarbinnen besluiten bij meerderheid werden genomen.

Wat deed de SU in 1968 tegen Roemenië?

Maakt met militair geweld een einde aan de Praagse Lente.

Hoe zou de opbouw van het socialisme. volgens Sovjet-ideologen, moeten worden bepaald?

Door de juiste combinatie van algemene, universele kenmerken (van het socialisme) en bijzondere, nationale omstandigheden. De idee van een nationaal-communisme werd uitdrukkelijk verworpen.

De schijn van volledige eensgezindheid tussen SU en overige socialistische staten werd al in 1948 onderbroken. Door welk incident?

Door het conflict met Joegoslavië.  De communistische partizanen waren er in geslaagd eigenhandig het land van de Duitsers te bevrijden. Na WOII uitten zij hun misnoegen over de arrogantie en bemoeizucht van Moskou maar zij hebben nooit openlijk op een conflict met Moskou aangestuurd. Stalin wantrouwde Tito en verwierp dienst economische politiek.

Wat was het gevolg van het conflict met Moskou en Joegoslavië?

Joegoslavië werd geëxcommuniceerd. Hierop keerden de Joegoslavische communistische leiders terug naar 'het werkelijke leninisme'.

Waarom is het conflict tussen het Kremlin en Joegoslavië niet typerend voor de aard van de tegenstellingen tussen Moskou en zijn overige Oost-Europese bondgenoten?

1. Joegoslaven nooit geconfronteerd met afweging tussen eigen nationale belangen en die van SU. Conflict werd opgedrongen.

2. Joegoslavië had eigen variant van communisme. Vriendschappelijkheid van de relaties bleef benadrukt.

3. Joegoslavisch nationale communisme was gegrondvest op volledige onafhankelijkheid.

Kon de Pax Sovietica de nationale tegenstellingen in Centraal- en Oost-Europa opheffen of voorkomen?

Nee, hooguit in bedwang houden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo