Startpagina / Samenvattingen / verbintenissen uit de wet en schadevergoeding / wettelijk-onrechtmatig-aansprakelijk

Aansprakelijkheid voor eigen gedrag op grond van :162 - Strijd met een wettelijke plicht

Q: Wat is de grondslag van de schadevergoedingsverplichting van art. 6:162?

Er moet sprake zijn van toerekenbare onrechtmatige gedraging van een persoon. Met andere woorden, moet er sprake zijn van 1) onrechtmatigheid van de gedraging (d.w.z. een gedraging die rechtens verboden is) en 2) toerekenbaarheid van dit onrechtmatige gedrag aan de persoon.

Q: Wanneer is sprake van 'onrechtmatig gedrag' in de zin van art. 6:162? Welke onrechtmatigheidsvormen zijn er?

In art. 6:162 lid 2 wordt daarvoor 3 alternatieve gronden genoemd: 1. een inbreuk op een recht; 2. een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht; 3. een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Het is hierbij niet belangrijk of er sprake is van een actieve handeling - een 'doen' - dan wel een passief blijven - een 'nalaten' - waardoor schade is veroorzaakt. Wel moet dit onrechtmatige gedrag aan de dader toerekenbaar zijn.

Q: Kan een onrechtmatige handeling van iemand die formeel niet bevoegd is om een rechtspersoon te vertegenwoordigen toch aan die rechtspersoon worden toegerekend?

Ja, dat is het geval indien die persoon een zodanige status heeft dat gezegd kan worden dat de gedragingen van die persoon met de rechtspersoon vereenzelvigd kunnen worden . Bijvoorbeeld: onjuiste verklaringen van een wethouder (geen bestuursorgaan van de Gemeente, maar slechts onderdeel van het college van B&W) kan toch aan de gemeente worden toegerekend (Knabbel en Babbel-arrest), wanneer zij in het maatschappelijk verkeer als gedragingen van de Gemeente hebben te gelden.

13 belangrijke vragen over Aansprakelijkheid voor eigen gedrag op grond van :162 - Strijd met een wettelijke plicht

Wat is de grondslag van de schadevergoedingsverplichting van art. 6:162?

Er moet sprake zijn van toerekenbare onrechtmatige gedraging van een persoon. Met andere woorden, moet er sprake zijn van 1) onrechtmatigheid van de gedraging (d.w.z. een gedraging die rechtens verboden is) en 2) toerekenbaarheid van dit onrechtmatige gedrag aan de persoon.

Wanneer is sprake van 'onrechtmatig gedrag' in de zin van art. 6:162? Welke onrechtmatigheidsvormen zijn er?

In art. 6:162 lid 2 wordt daarvoor 3 alternatieve gronden genoemd:
1. een inbreuk op een recht;
2. een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht;
3. een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt.

Het is hierbij niet belangrijk of er sprake is van een actieve handeling - een 'doen' - dan wel een passief blijven - een 'nalaten' - waardoor schade is veroorzaakt. Wel moet dit onrechtmatige gedrag aan de dader toerekenbaar zijn.

Kan een onrechtmatige handeling van iemand die formeel niet bevoegd is om een rechtspersoon te vertegenwoordigen toch aan die rechtspersoon worden toegerekend?

Ja, dat is het geval indien die persoon een zodanige status heeft dat gezegd kan worden dat de gedragingen van die persoon met de rechtspersoon vereenzelvigd kunnen worden.

Bijvoorbeeld: onjuiste verklaringen van een wethouder (geen bestuursorgaan van de Gemeente, maar slechts onderdeel van het college van B&W) kan toch aan de gemeente worden toegerekend (Knabbel en Babbel-arrest), wanneer zij in het maatschappelijk verkeer als gedragingen van de Gemeente hebben te gelden.

Als de rechtspersoon aansprakelijk is, is een natuurlijk persoon dan nooit aansprakelijk?

Nee, het feit dat de rechtspersoon aansprakelijk is, sluit niet uit dat tevens een natuurlijk persoon aansprakelijk is. Men denke aan de werknemer voor wiens fouten de werkgever op grond van art. 6:170 aansprakelijk is, maar die voor zijn fouten ook zelf uit onrechtmatige daad aansprakelijk is. Men denke ook aan de bestuurder van een rechtspersoon die onder omstandigheden persoonlijk aansprakelijk kan zijn.

Wat houdt 'onrechtmatigheidsgrond - rechtsinbreuk' in?

Rechtsinbreuk is tweede onrechtmatigheidsgrond van art. 6:162 lid 2. Als je een inbreuk maakt op een recht van een ander dan zal dat gedrag (dat een inbreuk tot gevolg heeft) meestal als een onrechtmatig daad gekwalificeerd worden. Dat ligt voor de hand omdat de wetgever door de toekenning van subjectieve rechten aangeeft dat men bepaalde belangen beschermenswaardig vindt.

'inbreuk op een recht' in de zin van art. 6:162 doelt op de schending van eens anders 'subjectief recht'.

Wat zijn 3 extra toetsingen voor het vaststellen van 'onrechtmatigheid van een rechtsinbreuk'?

1. Niet elke inbreuk op een subjectief recht is onrechtmatig; slechts de inbreuk die opzettelijk, rechtstreeks of direct is wordt als onrechtmatig aangemerkt.

Wat is in beginsel gegeven indien met een schadeveroorzakende gedraging een wettelijke plicht/wettelijke norm wordt geschonden?

Dit betekent dan dat daarmee de onrechtmatigheid van dat gedrag in de zin van art. 6:162 lid 2 is gegeven.

Wat is eigen aan wettelijke normen?

De wetgever heeft op voorhand een bepaalde belangenafweging gemaakt en dat daardoor met overtreding ervan (uitzonderingen zoals de aanwezigheid ve rechtvaardigingsgrond of ontbreken van relativiteit daargelaten) de aansprakelijkheid is gegeven.

NB:
Bij ongeschreven zorgvuldigheidsnormen dient die afweging veelal door de rechter plaats te vinden.

Wat ligt voor de hand waar het specifieke voorschriften betreft?

Waar het specifieke voorschriften, zoals

bestemmingsplannen;
omgevingsvergunningen of
de Woningwet

ligt het voor de hand om de onrechtmatigheid van bepaalde schadeveroorzakende gedragingen aan te nemen vanwege het in strijd handelen met dat wettelijke voorschrift.

Bijv.:
Indien iem. bouwt zonder dat hij over de noodzakelijke vergunning beschikt, dan is het zonder meer duidelijk dat er sprake is van handelen in strijd met de specifieke voorschriften vd Woningwet en/of de omgevingsvergunning. (zie arrest Kuunders)

Welke belangrijke processeule voordelen heeft schending van wettelijke regels op het belang vd gelaedeerde?

De onrechtmatigheid vh gedrag vd gedaagde staat i.b. vast. Als het ontstaan van bepaalde schade gevolg is vh overtreden ve wettelijke bepaling, DAN rust de BEWIJSTLAST van niet onrechtmatigheid i.b. op de laedens (gedaagde).

Hij zal moeten aantonen dat ondanks het feit vd normovertreding er geen aansprakelijkheid op hem rust. Indien gedaagde aannemelijk maakt dat er sprake was een rechtvaardigingsgrond of indien duidelijk wordt dat de norm niet BEOOGDE om het geschonden belang vd gelaedeerde te beschermen (art. 6:163) dan zal hij daarin slagen.

Welke redenen zijn er voor de betrekkelijke waarde vd schending ve wettelijke norm voor het onrechtmatigheidsoordeel?

Aan de wettelijke bepaling wordt een andere doelstelling toegeschreven dan de bescherming vh geschonden belang;
de wet is enigszins verouderd.

Waarom zoekt men de toets voor de onrechtmatigheid in ongeschreven normen van behoren?

Het feit der wetsovertreding is bij de beoordeling vh al dan niet betamelijke vd schadetoebrenging waarbij het feit der wetsovertreding een factor is.

Kan een wettelijk voorschrift gebruikt worden om een ongeschreven zorgvuldigheidsnorm in te kleuren? En hoe heet dit?

Ja, in sommige gevallen kan dat. Bv. Wanneer een tien jarig persoon per ongeluk in machine terecht komt die door boer Z bedient werd. Er is een landbouwveiligheidsbesluit maar dit is niet gericht op derden in dit geval de tienjarige. Maar, de rechter kan dan wel zeggen dat boer Z zich niet aan het besluit en de veiligheidsvoorschriften die hierin staan, heeft gehouden waardoor hij de onzorgvuldigheidsnorm heeft overtreden en dus aansprakelijk is voor de schade van de tienjarige.

Het heet reflexwerking.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

verbintenissen uit de wet en schadevergoeding | 9789013148312 | T Hartlief, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Aansprakelijkheid voor eigen gedrag op grond van :162 - Strijd met een wettelijke plicht

13 belangrijke vragen over Aansprakelijkheid voor eigen gedrag op grond van :162 - Strijd met een wettelijke plicht

Wat is de grondslag van de schadevergoedingsverplichting van art. 6:162?

Wanneer is sprake van 'onrechtmatig gedrag' in de zin van art. 6:162? Welke onrechtmatigheidsvormen zijn er?

Kan een onrechtmatige handeling van iemand die formeel niet bevoegd is om een rechtspersoon te vertegenwoordigen toch aan die rechtspersoon worden toegerekend?

Als de rechtspersoon aansprakelijk is, is een natuurlijk persoon dan nooit aansprakelijk?

Wat houdt 'onrechtmatigheidsgrond - rechtsinbreuk' in?

Wat zijn 3 extra toetsingen voor het vaststellen van 'onrechtmatigheid van een rechtsinbreuk'?

Wat is in beginsel gegeven indien met een schadeveroorzakende gedraging een wettelijke plicht/wettelijke norm wordt geschonden?

Wat is eigen aan wettelijke normen?

Wat ligt voor de hand waar het specifieke voorschriften betreft?

Welke belangrijke processeule voordelen heeft schending van wettelijke regels op het belang vd gelaedeerde?

Welke redenen zijn er voor de betrekkelijke waarde vd schending ve wettelijke norm voor het onrechtmatigheidsoordeel?

Waarom zoekt men de toets voor de onrechtmatigheid in ongeschreven normen van behoren?

Kan een wettelijk voorschrift gebruikt worden om een ongeschreven zorgvuldigheidsnorm in te kleuren? En hoe heet dit?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Aansprakelijkheid voor eigen gedrag op grond van :162 - Strijd met een wettelijke plicht

verbintenissen uit de wet en schadevergoeding

Recht en efficiëntie : een inleiding in de e…

Beginselen van het Nederlandse staatsrecht

DYA : stap voor stap naar professionele ente…

Pia Pia Método di Papiamentu

Basisboek journalistiek

Natuuronderwijs inzichtelijk

psychologie

Sociale hygiëne.

Cognitive development and learning in instru…

Eeuwige schoonheid

Nederland in de prehistorie. Revised ed.