Startpagina / Samenvattingen / Voedingsleer Class notes / vitamine-d3-calcium

Calcium, magnesium, fosfor, vitamine D, chroom, jodium, glycemische index

34 belangrijke vragen over Calcium, magnesium, fosfor, vitamine D, chroom, jodium, glycemische index

Wat is de functie van calcium in het lichaam? (3x)

Prikkelgevoeligheid in spieren
Rol in bloedstolling
Verstevigen gebit en skelet: calciumzouten geven hardheid aan de eiwitmatrix tussen de beenweefselcellen

Wat zijn de functies van calcium ionen in bloed en weefselvocht? (5x)

Bloedstolling
Hartspiercontractie
Motorische spieren: te weinig calcium = kramp
Activering enzymsystemen (lipasen, fosfolipasen)
Vrijkomen van neurotransmitters

Hoeveel procent van de calcium worden in de darmen geabsorbeerd? Welke groepen wijken hiervan af?

35-50%, kinderen moeten groeien en daarvan ligt de absorptie hoger

Wat heeft een positieve effect op de calciumabsorptie? (3x)

Afhankelijk van behoefte: Ca in bloed en beenderen voldoende aanwezig = minder absorptie
Aanwezigheid van maagzuur -> Ca = oplosbaar
Aanwezigheid van vitamine D3 is nodig voor vorming calcium binding protein

Wat heeft een negatieve effect op de calciumabsorptie? (4x)

Vitamine D3 gebrek -> lagere Ca in bloed ->parathormoon omhoog = verdwijning Ca uit bloed
Complexvorming door aanwezigheid van oxaalzuur (spinazie), fytinezuur (graansoorten) in de voeding
Hogere fosforinname

Welke stoffen verhogen de passieve absorptie van calcium in de darmen? (3x)

Lactose
Lactulose
Inuline

Noem 3 factoren die de calciumabsorptie kunnen beïnvloeden. (3x)

Geslachtshormonen, minder oestrogeen in menopauze -> osteoperose, remmen osteoplasten (luister opname WC1 deel 2)
Leeftijd
Lichamelijke activiteit, door zwaartekracht is er een mechanische actie op de botten

Hoe kan calcium tegen darmkanker beschermen?

Calcium bindt galzuren en vetzuren, die de darmwand kunnen beschadigen

Wanneer is er extra aandacht voor calcium nodig? (4x)

Groei
Zwangerschap / lactatie
Herstel fracturen
osteoperose tgv menopauze en hogere leeftijd

Noem 5 manieren hoe calcium wordt uitgescheiden

Faeces: onoplosbare Ca-bindingen uit voedsel + uitgescheiden met spijsverteringssappen
Uitscheiding Ca via nieren (+terugresorptie)
Natrium (en teveel eiwit) verhoogt Ca uitscheiding
Alcohol: hoge cortisolproductie = minder Ca in bot
cafeïne verhoogt Ca uitscheiding

Wat is de botmassapiek en waar is het afhankelijk van?

Botdichtheid; genetisch aanleg en Ca-inname

Wat is osteoperose en welke factoren zijn hier van invloed?

Reductie van de botdichtheid van alle skeletbotten:

genetische factoren (60-80%)
postmenopauze bij vrouwen
hogere leeftijd
roken
gebrek aan beweging

Wat is osteomalacie en waardoor wordt het veroorzaakt (4x)?

Beenverwerking bij volwassenen; tekort aan vitamine D3 ->

actieve Ca asorptie gaat omlaag,
ondanks voldoende aanbod gaat Ca in bloed en weefselvocht omlaag,
PTH productie gaat omhoog
waardoor Ca uit botweefsel verdwijnt

Wat is rachitis? Benoem de risicogroep en de preventie ervan.

osteomalacie bij kinderen -> O- en X-benen, misvormingen
kinderen van mediterrane, Surinaamse of Antilliaanse afkomst ivm te weinig zonlicht (meer zonlicht nodig dan mensen met blanke huid) -> preparaten vit. D3 + voorlichting

Hoe komt fosfor in voeding voor en in welk soort producten

Fosfaten; eiwitrijke producten, vooral dierlijke producten

Wat is de ADH van fosfor en waar komt het meest in voor?

700 gram; 85% in botweefsel/ tanden

Wat zijn de functies van fosfor? (6x)

bouwstof botweefsel/ gebit
buffersysteem, o.a. in bloed
zijn onderdeel van DNA en RNA
energierijke verbindingen bevatten fosfaat (ATP, ADP)
fosfolipiden bevatten fosfaten (vettransport, celmembranen)
fosfaten activeren bepaalde enzymen en b-vitamines

Hoeveel gram magnesium komt in het lichaam voor en waar?

25 gram in het hele lichaam
15 gram in botweefsel en tanden -> bouwstof
rest in bloed en spierweefsel

Wat doet magnesium in het bloedweefsel? (4x)

handhaving osmotisch evenwicht en pH
nodig voor vele enzymen betrokken bij eiwitopbouw en energiemetabolisme
betrokken bij vorming nucleïnezuren (belangrijk bij vorming van DNA / RNA)
rol bij spiercontractie, bloedstolling en bloeddruk

Wat is de Latijnse naam voor vitamine D en hoe krijg je voldoende vitamine D binnen?

Calciferol; minimaal 15 min blootstelling aan de zon = 2,5-5 microgram/dag

In welke vormen kan vitamine D voorkomen?

Gevormd uit provitamine D: dehydrocholesterol (pigment in de huid)
Ultraviolette stralen van de zon zetten provitamine D om in cholecalciferol (vit. D3)
Uit voedsel: vit. D3 (dierlijk, cholecalciferol) + D2 (plantaardig, ergocalciferol) wordt met vet geabsorbeerd in dunne darm -> lever
Overmaat aan vitamine D3 wordt via de gal uitgescheiden (cholesterol-verwante stof)

Beschrijf de vorming van vitamine D in 7 stappen en geef aan wat effect heeft op de calcium- en fosfaatstofwisseling.

Zon -> 7-Dehydrocholesterol -> Cholecalciferol (vit. D3) -> lever -> 25-Dihydroxyvitamine D3 -> nieren -> 1,25 Dihydroxyvitamine D3

Cholecalciferol, parathormoon (PTH) en Calcitonine hebben effect op calcium- en fosfaatstofwisseling

Noem 6 functies van vitamine D in het lichaam

verhoogt Ca absorptie uit voedsel in dunne darm
verhoogt urinaire Ca reabsorptie in de nieren
botten mineralisatie: Ca en P in de juiste verhouding -> goed gebit en stevige botten
onderhoudt de Ca balans in lichaam door de actie van parathormoon
vorming van macrofagen -> voor immuunsysteem
Bescherming tegen tumoren, onderdrukt de vorming van casinogene cellen

Waar is de hoeveelheid vitamine D die in het lichaam wordt afhankelijk?
(3x)

blootstellingsduur- en oppervlak
intensiteit van de golflengte van de straling
pigmentatie in de huid: bruine huid -> minder aanmaak D3

Wat gebeurd er bij een tekort aan vitamine D3? (3x)

Rachitis: tekort aan vitamine D -> verminderde vastlegging Ca en P in botten = zachte botten
verminderde spierwerking
groeiachterstand, zowel geestelijk als lichamelijk

Wat gebeurd er bij een overschot aan vitamine D? (2x)

Ca verbindingen vastleggen (verkalking) in bloedvaatwanden, nieren en hartspier (zachte weefsels)
Kinderen: zonnebanken + babyvoeding + vitaminetabletten

Wanneer was voeding verrijken met Ca verboden en vanaf wanneer weer toegestaan en in welke hoeveelheden?

Na 1958 verrijking aantal voedingsmiddelen verboden
Vanaf 2007 weer toegestaan: 4,5 microgram / 100kcal

Wat is de ADH van vitamine D?

2,5-5 microgram / dag uit voeding voor volwassenen met lichte huidskleur en per dag 15 min. buiten zijn

Ieder mens heeft in totaal 10 microgram nodig en 2/3 haal je uit zonlicht.

Benoem de risicogroepen voor vitamine D (3x)

baby's / jonge kinderen, zwangere en lacterende vrouwen, ouderen
mensen die niet/ weinig buiten komen
mensen met donkere huid
mensen die in een verpleeghuis wonen

Wat is het advies voor risicogroepen? (2x) En noem evt. de uitzondering hierop?

10 microgram extra vitamine D per dag
1. Behalve kinderen 0-4 jaar die dagelijks meer dan een halve liter zuigelingenvoeding of opvolgmelk krijgen
20 microgram extra vitamine D per dag voor:
1. ouderen vanaf 70 jaar
2. mensen met osteoperose

Hoe luidt de verhouding IE / microgram vitamine D?

40 IE = 1 microgram

Wat zijn de risicogroepen voor Jodium

Mensen die weinig (gejodeerd) zout eten, zoals nierpatienten of mensen met hypertensie
Mensen die weinig zeeproducten eet
Mensen die weinig brood eten
Zwangere vrouwen, tekort kan aangeboren afwijkingen veroorzaken (endemisch = in een bepaald gebied)

Waar kan jodium tekort voorkomen?

Bij landen met weinig jodium in de bodem

In welke voedingsmiddelen komt GTF (Glucose Tolerantie Factor) voor?

Graanproducten, des te meer zemelen des te meer chroom
Groente
Fruit
Vlees

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Voedingsleer Class notes

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding