Speelt een rol bij de overdracht van lichtprikkels speelt een rol bij de instandhouding van huid en slijmvliezen, zorgt voor gezond haar en tandvlees bestrijdt infecties , heeft een stimulerende werking op het immuunsysteem heeft een anticarcinogene (carcinoom = kanker) werking, het is een beschermende stof, vooral in relatie tot longkanker speelt een rol bij de groei en opbouw van botten en gebit

Stimuleert de bouw van stollingsfactoren. Dit vindt plaats in de lever, Speelt mogelijk een rol in de aanmaak van botten.

Startpagina / Samenvattingen / Voedingsleer LOI / vitamine-rol-functies

Micronutriënten - Vitamines

Q: Functies vitamine D (cholecalciferol/ergocalciferol)

Helpt bij de opname van calcium (=kalk) en fosfor uit de voeding Zorgt voor het vastleggen van onder meer calcium en fosfor in het skelet en het gebit tijdens de groei , waardoor deze stevigheid verkrijgen Is na de groei nodig om eventuele botontkalking (= osteoporose) zo weinig mogelijk kans te bieden

35 belangrijke vragen over Micronutriënten - Vitamines

Welke vormen van vitaminedeficiëntie zijn er en wat houdt dit in?

Wanneer er een tekort bestaat aan één of meer vitamines = een vitaminedeficiëntie (deficiënt = onvoldoende).

Er zijn twee vormen:
- avitaminose
- hypovitaminose

Functies vitamine A

Speelt een rol bij de overdracht van lichtprikkels
speelt een rol bij de instandhouding van huid en slijmvliezen, zorgt voor gezond haar en tandvlees
bestrijdt infecties, heeft een stimulerende werking op het immuunsysteem
heeft een anticarcinogene (carcinoom = kanker) werking, het is een beschermende stof, vooral in relatie tot longkanker
speelt een rol bij de groei en opbouw van botten en gebit

Aanbevolen hoeveelheid voor vitamine A (retinol)

De aanbevolen hoeveelheden worden in uitgedrukt in verschillende benamingen.
Retinolequivalenten (RE), equivalent betekent gelijkwaardig. Er zijn verschillende vormen van vitamine A die gelijkwaardig zijn.

Op verpakkingen van voedingsmiddelen treffen we niet RE aan, maar staan microgrammen of milligrammen vermeld. Eén RE is 1 microgram vitamine A. Eén microgram is een duizendste deel van een milligram.
Op potjes van vitaminepreparaten staan IE, Internationale Eenheden.

De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) voor vitamine A is 800 mcg voor mannen en 680 mcg voor vrouwen.

Wat is provitamine A?

Een voorvorm van vitamine A is het B-caroteen (bètacaroteen) of provitamine A.
B-caroteen wordt in het lichaam omgezet in vitamine A. In tegenstelling tot vitamine A is B-caroteen hoofdzakelijk van plantaardige oorsprong en komt het voor in bladgroenten, wortels, knollen en fruit. In enkele dierlijke producten komt het ook voor, vooral in melk en eigeel.

Van B-caroteen kan slechts een twaalfde deel worden benut door ons lichaam.
Voor provitamine A is geen aanbeveling, max is 10 mg.

Functies vitamine D (cholecalciferol/ergocalciferol)

Helpt bij de opname van calcium (=kalk) en fosfor uit de voeding
Zorgt voor het vastleggen van onder meer calcium en fosfor in het skelet en het gebit tijdens de groei, waardoor deze stevigheid verkrijgen
Is na de groei nodig om eventuele botontkalking (= osteoporose) zo weinig mogelijk kans te bieden

Functies vitamine E (tocoferol)

Bevordert de opname van vitamine A en B-caroteen
Vormt samen met een meervoudig onverzadigd vetzuur een complex (= een geheel) in celmembranen, waardoor de stabiliteit van de membraansamenstelling wordt gewaarborgd
Vormt een antioxidant voor onverzadigde vetzuren. (Een antioxidant is een stof die oxidatie - verbonden worden met zuurstof - van één of meer andere stoffen tegengaat.) Vitamine E wordt om deze reden vaak als conserveermiddel aan voedingsmiddelen toegevoegd, waardoor het product langer houdbaar is.
is belangrijk voor rode bloedcellen en spierweefsels

Bronnen vitamine E

Granen, volkorenproducten, aardnoten, oliën (van planten), melk, eieren vooral de dooier, groenten en fruit, dieethalvarine en dieetmargarine.

Aanbevolen hoeveelheden vitamine E

De ADH van vitamine E bedraagt voor volwassen mannen 13 mg en voor volwassen vrouwen 11 mg. De maximale veilige hoeveelheid is 300 mg.

Vitamine K (filochinon) inleiding

Vitamine K kan door ons lichaam zelf worden aangemaakt, namelijk uit bacteriën in de dikke darm. Pasgeborenen kunnen dit echter nog niet voldoende, daarom wordt het toegevoegd aan flesvoeding en moeten baby's die borstvoeding krijgen vitamine E apart toegediend krijgen.

Functies vitamine K

Stimuleert de bouw van stollingsfactoren. Dit vindt plaats in de lever,
Speelt mogelijk een rol in de aanmaak van botten.

Bronnen vitamine K

Groene bladgroenten, aardappelen, koolsoorten, plantaardige oliën, lever, melk en melkproducten, vlees, eieren, granen en graanproducten, fruit.

Aanbevolen hoeveelheden vitamine K

De ADH voor vitamine K is niet vastgesteld. Sinds 2018 geldt voor vitamine K1 een aanbeveling van 70 microgram.

Functies vitamine B1 (thiamine)

Is betrokken bij de stofwisseling van koolhydraten
Is betrokken bij de prikkeloverdracht in het zenuwstelsel en de werking van het hart.

Verschijnselen bij B1-hypervitaminose

Overgevoeligheidsreacties.

Verschijnselen bij B1-hypovitaminose

In het beginstadium:

vermoeidheid
gebrek aan eetlust
versnelde hartslag

Bij een ernstig tekort:
Beriberi. Deze ziekte wordt veroorzaakt door een tekort aan B-vitamines, hoofdzakelijk door een tekort aan vitamine B.
Er bestaan twee vormen:
a. 'droge' beriberi: deze heeft twee hoofdverschijnselen:

vermagering
verlammingen, doordat de prikkeloverdracht van het zenuwstelsel gestoord is

b. 'natte' beriberi: deze heeft als verschijnselen:

oedemen (= vochtophopingen)
bloedarmoede
hartzwakte

Aanbevolen hoeveelheid vitamine B1

De ADH bedraagt ongeveer 0,1 milligram per dag voor mannen en vrouwen. De maximale veilige hoeveelheid is gesteld op 500 mg.

Functies vitamine B2 (riboflavine)

Bestanddeel van enzymen en speelt zo een rol in het stofwisselingsproces.
Gezond houden van huid en haar.

Verschijnselen bij B2 hypervitaminose

Niet bekend.

Verschijnselen bij B2-hypovitaminose

Ontstoken mondhoeken
kloofjes in de lippen
gevoeligheid voor licht
huidafwijkingen rond ogen, oren en geslachtsdelen
oogafwijkingen
bloedarmoede

Functies vitamine B3 (niacine of nicotinezuur)

Vitamine B3 is een bestanddeel van enzymen en speelt zo een rol in de stofwisselingsprocessen.
Vitamine B3 speelt een rol bij de omzetting van galactose in glucose en bij de glycogenese (= de vorming van glycogeen uit glucose).

Verschijnselen bij B3-hypervitaminose

Bij een hoge dosering van vitamine B3 wordt een 'flush' veroorzaakt, dit is blozen ten gevolge van bloedvatverwijding. Verder wordt, wanneer er energie nodig is, het vrijmaken van vet uit het vetweefsel bemoeilijkt.

Verschijnselen bij B3-hypovitaminose

De ziekte pellagra, deze kenmerkt zich door:
braken, ontstekingen van de mond en tong, diarree, huidaandoeningen, vooral roodheid, prikkelbaarheid, geheugenverlies, neerslachtigheid, later uitmondend in dementie.

Functies vitamine B5 (pantotheenzuur)

Vitamine B5 is betrokken bij de afbraak van eiwitten, koolhydraten, vetten en bepaalde hormonen en vervult zo een belangrijke rol in de stofwisseling. Ook is vitamine B5 nodig voor het herstel van lichamelijk weefsel.

Verschijnselen bij B5-hypervitaminose

Bij een teveel aan B5 is alleen diarree als verschijnsel vastgesteld.

Verschijnselen bij B5-hypovitaminose

Maag-/darmklachten, branderig gevoel in de voeten ('burning feet'), spierkrampen, infecties.

Functies vitamine B6 (pyridoxine)

Is een bestanddeel van een enzym en speelt zo een belangrijke rol in aminozuurstofwisseling.
Is behulpzaam bij de omzetting van tryptofaan in vitamine B3.
Speelt een rol in de groei, bloedaanmaak, afweer en het zenuwstelsel.
Beïnvloedt de werking van bepaalde hormonen.

Bronnen vitamine B6

Aardappelen, peulvruchten, volkorengraanproducten, eieren vooral de dooier, orgaanvlees vooral lever, gist, vis, een aantal groenten.

Verschijnselen bij B6-hypervitaminose

Afwijkingen aan het zenuwstelsel,
lichtgevoeligheid
verslechtering van geheugen- en denkprocessen
rusteloosheid.

Verschijnselen bij B6-hypovitaminose

Huidproblemen rondom mond, neus en ogen
chronische bloedarmoede
lusteloosheid en depressiviteit
slapeloosheid
verminderde weerstand

Functies vitamine B8 (biotine of vitamine H)

Speelt als bestanddeel van een enzym een rol in de vetstofwisseling
Speelt een rol bij de instandhouding van huid en haar

Functies vitamine B11 (foliumzuur)

Speelt een rol in de opbouw en afbraak van aminozuren
heeft indirect invloed op de opbouw van celkernmateriaal
Speelt een rol in de aanmaak van rode bloedcellen
Speelt een rol in de groei en instandhouding van het lichaam
Speelt een belangrijke rol bij de aanleg van hersenen en ruggenmerg van het ongeboren kind.

Functies vitamine B12 (cobalamine)

Speelt een rol bij de totstandkoming van rode bloedlichaampjes
Speelt een rol bij de vetstofwisseling
Is noodzakelijk voor een goede vetstofwisseling van de zenuwcellen.

Verschijnselen bij B12-hypervitaminose

Er zijn geen gevolgen bekend van een overschot; waarschijnlijk regelt het lichaam dit zelf.

Aanbevolen hoeveelheden vitamine B12

De getallen van het Vitamine Informatie Bureau: ADH is 2,8 mcg. De maximale veilige hoeveelheid is 5 x ADH oftewel 14 mcg.

Bronnen vitamine C

Citrusfruit: sinaasappels, mandarijnen, grapefruits, citroenen.
Overig fruit: zwarte bessen, frambozen, aardbeien, meloenen en kiwi's.
Aardappelen en sommige groentesoorten: koolsoorten, sla, paprika, tomaten.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Voedingsleer LOI

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding