Startpagina / Samenvattingen / VWO Filosofie Domein A t/m E / emoties-onderzoek-filosofie

Domein B: Wijsgerige antropologie - Persoon, lichaam, geest en emotie - De kandidaat kan verschillende opvattingen over de aard en functies van emoties herkennen, uitleggen en in een filosofische context toepassen en evalueren

6 belangrijke vragen over Domein B: Wijsgerige antropologie - Persoon, lichaam, geest en emotie - De kandidaat kan verschillende opvattingen over de aard en functies van emoties herkennen, uitleggen en in een filosofische context toepassen en evalueren

1.In Nederland is dat begonnen in de jaren negentig met filosofisch onderzoek van Heleen Pott en van Miriam van Reijen en in 2001 publiceren zowel Dylan Evans als Martha Nussbaum regelmatig over hun onderzoek naar de aard en functie van emoties. Dit betekent dat bij dit relatief jonge onderwerp ontwikkelingen snel gaan en het zinvol is een kort historisch overzicht te hebben van de visies op emoties in de geschiedenis van de filosofie.

In de klassieke oudheid werd er vak gebruik gemaakt van de dichotomie logos versus pathos. Logos staat voor de rede, pathos staat voor de toestand van het ontvangen en ondergaan van en inwerking van buitenaf. Pathos in moderne zin staat voor zintuiglijke, lichamelijke en psychische gevoelens, gemoedsbewegingen, driften en behoeften, die hun oorsprong niet in de rede hebben. Bij Aristoteles schuilt in elke passie een oordeel, gedachte of vermoeden.

2.In Nederland is dat begonnen in de jaren negentig met filosofisch onderzoek van Heleen Pott en van Miriam van Reijen en in 2001 publiceren zowel Dylan Evans als Martha Nussbaum regelmatig over hun onderzoek naar de aard en functie van emoties. Dit betekent dat bij dit relatief jonge onderwerp ontwikkelingen snel gaan en het zinvol is een kort historisch overzicht te hebben van de visies op emoties in de geschiedenis van de filosofie.

In de middeleeuwen zijn de passies eveneens modificaties van de ziel die niet van de rede zelf uitgaan. Het zijn akten van het zinnelijke streefvermogen die met lichamelijke veranderingen gepaard gaan (Thomas).

3.In Nederland is dat begonnen in de jaren negentig met filosofisch onderzoek van Heleen Pott en van Miriam van Reijen en in 2001 publiceren zowel Dylan Evans als Martha Nussbaum regelmatig over hun onderzoek naar de aard en functie van emoties. Dit betekent dat bij dit relatief jonge onderwerp ontwikkelingen snel gaan en het zinvol is een kort historisch overzicht te hebben van de visies op emoties in de geschiedenis van de filosofie.

In de moderne filosofie wordt op grond van de heftigheid van de passie gesproken van een 'emotion' (letterlijk: volksoproer): fysieke opwindingstoestanden. Vanuit dit gezichtspunt zijn de passies acties van het lichaam, die passief worden waargenomen door de ziel (Descartes).

4.In Nederland is dat begonnen in de jaren negentig met filosofisch onderzoek van Heleen Pott en van Miriam van Reijen en in 2001 publiceren zowel Dylan Evans als Martha Nussbaum regelmatig over hun onderzoek naar de aard en functie van emoties. Dit betekent dat bij dit relatief jonge onderwerp ontwikkelingen snel gaan en het zinvol is een kort historisch overzicht te hebben van de visies op emoties in de geschiedenis van de filosofie.

Ten tijde van de Verlichting zijn passies fundamentele drijfveren van de mens zonder welke nooit een handeling tot stand zou komen (Voltaire, Diderot) of als blinde egoïstische hartstocht (Kant).

6. In Nederland is dat begonnen in de jaren negentig met filosofisch onderzoek van Heleen Pott en van Miriam van Reijen en in 2001 publiceren zowel Dylan Evans als Martha Nussbaum regelmatig over hun onderzoek naar de aard en functie van emoties. Dit betekent dat bij dit relatief jonge onderwerp ontwikkelingen snel gaan en het zinvol is een kort historisch overzicht te hebben van de visies op emoties in de geschiedenis van de filosofie.

Tegenwoordig zijn er twee verschillende opvattingen. In de naturalistische visie wordt een emotie beschouwd als wezenlijk een lichamelijke verandering adrenaline-afscheiding, hartslag, bloedtoevoer. Er zijn daarbij een beperkt aantal basisvarianten van (neuro-)fysiologische reactiepatronen in elk menselijk brein. ⏐ 40 Daartegenover staat de sociaal-constructivistische visie: de fysiologische kant van de emoties is bijkomstig, emoties zijn volledig afhankelijk van de sociale context waarbinnen ze verschijnen. Ze zijn product van taal en cultuur.

De opvatting dat emoties een eigen rationaliteit hebben (Sartre, Pinker).

Sartre's opvatting over emoties is sterk fenomenologisch gekleurd. Hij legt de nadruk op de manier waarop emoties onze ervaring van de wereld veranderen. Emotie is voor Sartre een wijze van omgaan met de wereld en heeft als doel onze omgang met de wereld leefbaar en dragelijk te houden. Onze emoties zijn 'magische veranderingen van de wereld' op momenten dat het ons te veel wordt. Zo vallen wij flauw van angst op het moment dat een roofdier op ons afkomt: op deze wijze ontkennen wij een levensbedreigende situatie als niet bestaand. Wij sluiten letterlijk onze ogen daarvoor.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

VWO Filosofie Domein A t/m E

Bekijk samenvatting