Domein E: Wetenschapsfilosofie - Centrale begrippen en toonaangevende visies

16 belangrijke vragen over Domein E: Wetenschapsfilosofie - Centrale begrippen en toonaangevende visies

Wat houdt dit centrale begrip in: theorie.

leer of regels die de basis vormen van een wetenschap, kunst of techniek.

Wat houdt dit centrale begrip in: grondslagen.

De grondslag van iets is de basis of datgene waarop het gebaseerd is. Aan de grondslag van iets liggen, wil zeggen aan de oorsprong ervan.

Wat houdt dit centrale begrip in: empirische basis.

Het empirisme is een filosofische stroming waarin gesteld wordt dat kennis voornamelijk of geheel voortkomt uit de ervaring. Volgens de kennistheorie van het empirisme bezit de mens geen enkele vorm van aangeboren kennis, en moet bij de geboorte zijn geest opgevat worden als een onbeschreven blad of tabula rasa. Het empirisme staat in deze kennistheoretische opvatting tegenover het rationalisme, dat de rede en het denken aanwijst als voornaamste kennisbron.

Empirisch onderzoek is sinds de wetenschappelijke revolutie de enige geaccepteerde manier van natuurwetenschappelijke kennisverwerving.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat houdt dit centrale begrip in: demarcatie.

Er zijn in de twintigste eeuwse wetenschapsfilosofie meerdere criteria voorgesteld om wetenschap van pseudowetenschap te onderscheiden. Dergelijke criteria worden demarcatiecriteria genoemd.

Wat houdt dit centrale begrip in: paradigma.

In de wetenschapsfilosofie duidt paradigma op het stelsel van modellen en theorieën dat, binnen een gegeven wetenschappelijke discipline, het denkkader vormt van waaruit de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt. Langer bestaande paradigma's worden vaak niet meer bewust beleefd. Onderwijs maakt een paradigma vanzelfsprekend.

Wat houdt dit centrale begrip in: positivisme.

Het positivisme is de opvatting dat alleen de empirische wetenschappen geldige kennis opleveren.

Wat houdt dit begrippenpaar in: wetenschappelijke en common-sense kennis.

Wetenschappelijke kennis is gebaseerd op feiten en wordt op een systematische manier verworven. ... Wetenschappelijke kennis kan gebaseerd zijn op common-sense kennis. Als je je bijvoorbeeld gaat afvragen of common-sense kennis wel echt waar is, dan kun je door dit te onderzoeken wetenschappelijke kennis verwerven.

Wat houdt dit begrippenpaar in:  formele en empirische wetenschappen.

Empirische wetenschap is letterlijk wetenschap gebaseerd op ervaring en-of proefondervindelijke uitkomsten. Als zodanig is empirische wetenschap tegenovergesteld aan formele wetenschap, die juist niet op ervaring maar op a priori ofwel ervaringsonafhankelijke beginselen is gebaseerd.

Wat houdt dit begrippenpaar in: wetmatigheid en toeval.

Wetmatigheid: iets is altijd zo.

Toeval: iets is niet altijd zo.

Wat houdt dit begrippenpaar in: inductie en deductie.

Inductie: uit een aantal observaties een algemene regel afleiden.

Deductie: theoretische conclusie die hetzelfde is uit de inductie.

Wat houdt dit begrippenpaar in: waardevrijheid en waardegebondenheid.

Waardevrijheid: wetenschap hoort slechts gebaseerd te zijn op het vaststellen van feiten zonder daarbij morele overwgingen te maken.

Waardegebondenheid: rekening houden met waarden tijdens de wetenschap.

Wat houdt dit begrippenpaar in: techniek en technologie.

Technologie kan worden opgevat als 'de wetenschap van techniek' en is gericht op een specifiek doel. Alles wat mensen hebben gemaakt (stoel, kaas, satelliet, T-shirt) hoort bij techniek. Techniek voorziet in concrete oplossingen voor problemen en voor behoeften die we als mens nodig hebben om te (over)leven.

Wat houdt deze toonaangevende visie in: wetenschap gebaseerd is op positieve feiten (Comte, Wiener Kreis);

Onderscheid gemaakt tussen bewijs van een positief feit (bewijs van het bestaan van een feit) en het negatief bewijs of beter bewijs van een negatief feit (bewijs dat een feit niet bestaat).

Wat houdt deze toonaangevende visie in: wetenschap gezien wordt als toetsing van theorie aan het experiment (Hempel; Popper);

Falsificationisme is een wetenschapstheorie, bedacht door Karl Popper, waarin falsificatie centraal staat. Volgens het falsificationisme van Popper is een wetenschappelijke theorie gedoemd om een hypothese te blijven totdat ze weerlegd wordt.

Wat houdt deze toonaangevende visie in: wetenschap als interpretatie wordt benaderd (hermeneutiek);

Hermeneutiek (Grieks: ἑρμήνευειν; 'uitleggen', 'vertalen') is de studie van de interpretatie van (geschreven) teksten, in het bijzonder van teksten op het gebied van literatuur, religie en recht.

Het onderscheid tussen de 'context of justification' en de 'context of discovery'.

De context of discovery gaat over de vraag op welke wijze gegeven theorieën worden gerechtvaardigd: de ondersteuning van de hypothese of conclusie door onderzoek of argumenten, de logische geldigheid van de argumentatie, de validiteit van de data en dergelijke. De context of justification gaat over de wijze waarop theorieën tot stand zijn gekomen: de persoonlijke motieven en maatschappelijke belangen van de wetenschapper, de financiering van het onderzoek, en dergelijke. Dit zijn de externe factoren die (volgens sommigen) door de psychologie en de sociologie onderzocht zouden moeten worden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo