Kerk en christendom in de nieuwe tijd

40 belangrijke vragen over Kerk en christendom in de nieuwe tijd

Deel 3
44. Welke verschillende kerken zijn er uiteindelijk opgegaan in de PKN?

- Gereformeerde Kerken
- Evangelisch Lutherse kerken
- Nederlands Hervormd

- Remonstrants broederschap is afgehaakt

Deel 3
43. Waarom heeft het Samen- Op - Weg proces zo lang geduurd?

- In het begin van de jaren negentig groeide het inzicht dat de polarisatie van katholiek Nederland vruchteloos was en werd er, ook van de zijde van de bisschoppen, stappen ondernomen om opnieuw tot dialoog te komen.
- Dit katholieke dialoogproces lijkt vooralsnog een even lange weg te moeten gaan als reformatorische ‘Samen op Weg’- proces.
- Er was een eigen ''kerkcultuur'' ontwikkeld bij de gereformeerden en hervormden.

Deel 3
42. Wie waren: J.J. Buskes, K. Schilder, J.G. Geelkerken en B.J. Alfrink? Beschrijf daarbij wat tot welke kerk/richting zij behoorden en wat hun betekenis/functie was.

- Buskes > (rooie)  predikant, waarbij een sterk christelijk-sociaal en pacifistisch bewustzijn leefde > ( GKHV)  > Aanhanger Geelkerken

- K. Schilder > Kampense hoogleraar die de uitspraken in de ‘gemene gratie’ niet kon aanvaarden. Hij vond ze te vrijzinnig en vond dat de synode geen leeruitspraken mocht doen. Reageerde op een schorsing met een akte van vrijmaking/wederkeer. ( Vrijgemaakt)

- J.G. Geelkerken > predikant, verkondigde volgens de synode te vrijzinnige opvattingen en werd geschorst.  (GKHV) > Oorzaak scheuring

- B.J. Alfrink >   Aartsbisschop van Utrecht > Gaf leiding aan de vernieuwing van de Katholieke Kerk
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Deel 3
41. Wat is het belangrijkste kenmerk van het denken van R. Bultmann?

- Bultman was een bijbelwetenschapper en hoogleraar te Tubingen.
- Hij wees op de invloed van de cultuur in de Bijbel.
- Hij stelde dat de religieuze voorstellingen van de Bijbel zijn bepaald door het wereldbeeld en de godsdienstige verbeelding van de tijd waarin zij zijn ontstaan.
- Er moest ontmythologisering van bijbel en geloof plaatsvinden, om het geloof nog te kunnen laten aansluiten op de vragen van de hedendaagse mens.

Deel 3
40. Wat wordt er bedoeld met de 'God is dood' theologie?

- God gaat op in de binnenwereldse ervaring van mensen.
- Het beeld van God is een 'beeld van een almachtig God' heeft afgedaan.

Deel 3
39. Wat was de Acht Mei beweging?

- Een alternatieve bijeenkomst in Den Haag voor de katholieke organisaties die bij het officiële bezoek van paus Johannes Paulus II gemeden werden.
- De 8 Mei beweging organiseert sinds 1985 een jaarlijks terugkerende manifestatie van vernieuwingsgezinde groepen.
- Progressieve kerk binnen de katholieke kerk

Deel 3
38. Wat is kenmerkend voor de Bevrijdingstheologie?

- Bevrijdingstheologen gingen het evangelie lezen als een boodschap aan het volk of aan de armen
- Niet een boodschap die troost brengt maar een die aanzet tot bevrijdend engagement en tot actie. 
- Maatschappelijke bevrijding

Deel 3
37. Wat waren de belangrijkste besluiten en begrippen van het Tweede Vaticaanse Concilie?

- Liturgie in volkstaal
- Het documentover kerk en verlossing uit 1987
- Nieuwe visie op de kerk
- Mildere kijk op andere kerken
- Godsdienstvrijheid

Deel 3
36.  Wat was de inhoud van het mandement ‘De katholiek in het openbare leven’ uit 1954?

- Hierin zworen de bisschoppen hun gelovigen trouw te blijven aan de katholieke organisaties enmedia.
- Dit was een teken van de zelfverzekerdheid van de Katholieke Kerk naar aanleiding vanhet oprichten van de eigen organisaties en media.
(zuil)

Deel 3
35. Waarom werd de wereldraad der kerken opgericht?

- Uit discussies over de verhouding tussen kerk, volk en staat.
- Alle kerken die Jezus Christus belijden als Goden Heiland werden voor lidmaatschap van deze raad uitgenodigd. 
- Beraden over sociale en internationale vraagstukken
- Stimuleren naar  het streven van de eenheid van het geloof

Deel 3
34. Wat weet je over het Afrikaanse christendom gedurende het verloop van de 20e eeuw?

- David Livingstone spande zich in zijn hele leven in om het evangelie bekend te maken aan de negerstammen van Midden-Afrika
- En om een einde te maken aan de slavenhandel.
- Vanaf 1880 kwamen er successen door missie en zending.
- Zorg voor bekering,  zieken en onderwijs zodat de Afrikanen een beter leven kregen.
- Nu groeit christendom het snelste in Afrika.

Deel 3
32. Wat is de inhoud van de 'Barmer Thesen'

- Zij beleden in de eerste stelling: ‘Jezus Christus, zoals de Heilige schrift van Hem getuigd, is het‘ene Woord Gods, waarnaar wij moeten luisteren en waaraan wij in leven in stervenvertrouwen en gehoorzaamheid verschuldigd zijn.

- Daarmee werden een openbaring in ras envolk en een gehoorzaamheid aan de leider (führer) resoluut afgewezen’.

Deel 3
31. Wat zijn de kenmerken van de theologie van Karl Barth

- God is de Gans Andere
- Geen harmonie tussen natuur en openbaring
- Alles wat de mens kan staat onder het oordeel van Gods openbaring
- De mens kan niet vanuit zichzelf de kloof tussen God en zichzelf overbruggen. Alleen God kan dat.
-De gelovige mens ‘leeft tussen tijden’,

Deel 3
30. N.a.v. welke onenigheid zijn de Gereformeerde Kerken in Hersteld verband ontstaan?

- Onenigheid over de vraag of de slang in het paradijs ‘zintuiglijk waarneembaar’ > Letterlijk gesproken had.
- De Amsterdamse predikant J.G. Geelkerken verkondigde over deze kwestie naar de zin van de synode te vrijzinnige opvattingen en werd geschorst.
- Hij en zijn gemeente wilden zich hier niet bij neerleggen en scheidden zich af onder de naam Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband.

Deel 3
28. Wat waren de belangrijkste besluiten van het 1e Vaticaanse Concilie?

- Pauselijke onfeilbaarheid.
> toen de Paus dat voor elkaar had, werd het concilie afgelast.

Deel 3
27. Wat beoogde het Oxford Movement?

- Anglicaanse kerk kreeg katholiek karakter.
- Er moest een nieuwe bewustwording komen van de katholieke wortels van de Anglicaanse kerk.
- De Oxfordbeweging pleitten voor meer aandacht voor de liturgie, de sacramenten, het priesterschap, de devoties, rituelen en tradities van de oude kerk

Deel 3
26. Hoe kun je het Reveil in Nederland omschrijven?

- Bezwaar tegen de geest der eeuw
- Een internationale opwekkingsbeweging die is ontstaan in de 19e eeuw.
- Gericht tegen het rationalisme, tegen de Franse ideeën, belang hechte aan de kerkelijke orthodoxie belijdenisgeschriften,.
- Ook zorgde voor arme mensen.

Deel 3
25. Wat zijn de kenmerken van het denken van F.D. Schleiermacher?

- Godsdienst niet een zaak van het verstand,  maar van het hart & gevoel
-  Godsdienst is de 'zin en smaak voor het oneindige'
- Gevoel van volstrekte afhankelijkheid van God
- Beklemtoonde dat het christelijk geloof niet een geopenbaard leerstelsel was noch een moraal, maar een nieuwe levensgemeenschap.

Deel 3
24. Wat was de werkmethode van de zendingsgenootschappen aan het eind van de 18e eeuw?


- Tegen het eind van de 18e eeuw werden zendingsgenootschappen opgericht die onafhankelijk wilde werken van de overheid.
- Door Carey, een schoenmaker, werd het NT in 35 talen vertaald.
- Op die manier wilde Carey de bijbelse teksten toegankelijk maken voor de culturen waarin hij zending wilde bedrijven.
-Hij wilde zoveel mogelijk mensen bij zijn zendingswerk betrekken en stichtte daarom scholen.

Deel 3
23. Hoe ging de verbreiding van het christendom om het Zuid-Amerikaanse continent te werk?


- In de Spaanse kolonies werd de katholieke missionering het intensiefst aangepakt.
- Naar alle gebieden werden missionarissen gestuurd, eerst franciscanen en dominicanen, later ook leden van andere kloosterorden.
- Al spoedig kreeg het continent ook een eigen kerkelijke organisatie, met bisdommen en aartsbisdommen.

- Het geloof werd verkondigd langs een staatsmissie-weg de verbreiding van het christendom werd door de staat gesteund, bevorderd, gefinancierd, maar ook afgedwongen, zelfs met militair geweld.
- Uiteindelijk werd aan Zuid- en Midden-Amerika een kerk van Europese snit opgelegd.

Deel 3
21. Wat zijn oud- katholieken?

- De afgescheiden Noord-Nederlandse katholieken, die tijdens een concilie in 1763 de jansenistische genadeleer onderschreven, raakt de benaming ‘oud-bisschoppelijke cleresie’ in gebruik.
- Vanaf de 19e eeuw worden zijn oud-katholieken genoemd.
-1723 uit de RK gezet
- Rol van Maria veel bescheidener
- 20e eeuw vrouw in het ambt

Deel 3
20. Wat werd er op de Synode van Dordrecht besloten?

- Remonstranten werden er uit geschopt (Dordtse leerregels of vijf artikelen)
- Kerkorde wordt opgesteld
- Opdracht tot maken van de Statenvertaling

Deel 3
19. Wat waren de baptisten in de 17e eeuw?

- Wezen kinderdoop af
- Volwassendoop d.m.v. volledige onderdompeling
- Sommige leerde dat Christus verzoening voor allen geldt (General Baptist).
- Ander leerde dat de verzoening alleen voor de uitverkorenen geldt(ParticularBaptist

Deel 3
18. Wat waren de conventikels in de 17e tot 19e eeuw?

- Groepen waar geloofsoefening werd gedaan
-  Deze oefeningen en preken waren afkomstig van schrijvers die veelal onder invloed van Engelse puriteinen (Willem Teellinck, Jodocus van Lodenstein, Willem a Brakel, Bernardus Smijtegelt)

Deel 3
17. Wat zijn de kenmerken van het Piëtisme?

- Geen regels, maar innerlijk geloof
- Innerlijk geloof moet ook sociaal gezicht krijgen
-Een vroomheid beweging in Duitsland, die het niet alleen over dogmatische regels wil hebben, maar echt naar de kern van het geloof wil 
- Er moet in je leven een moment zijn geweest dat je tot geloof kwam.

Deel 3
16. Waardoor werd de Lutherse orthodoxie gekenmerkt?

- Geloof wordt als hecht dogmatisch systeem uitgebouwd
- Bijbel als voorraadkamer van bewijsteksten

Deel 3
15. Waarvoor stonden de presbyteriaanse puriteinen in het 17e-eeuwse Engeland?

- Hechtten sterk aan een zuivere levenswandel van kerkleden
- Ouderlingen genoten groot gezag
- Calvinistische kerkorde
- Calvinistische minderheid (Engelse calvinisten) Presbyterianen verzette zich tegen de kerkpolitiek van de vorsten uit het huis Stuart.  
- Hingen de volwassendoop aan

Deel 3
13. Wat waren de besluiten van het Concilie van Trente?

Twee soorten besluiten:
- Theologische aard : deze besluiten dienden om de inhoud van het katholieke geloof opnieuw en zuiver vast te leggen als antwoord op de uitdagingen van de reformatoren
- Binnenkerkelijke hervormingen,:er werd een antwoord gegeven op het reformatorische beginsel van de SolaScriptura. Het katholieke geloof heeft 2 bronnen: de Schrift en de traditie (of de kerkelijke overlevering).
- Antwoord op Lutherse rechtvaardigingsleer
> Rechtvaardiging geschiedt door genade, genade gaat aan de werken van de mens vooraf.
- Zevental van de sacramenten in een geloofszaak
- Hervormingsbesluiten:
> Wantoestanden rond aflaten afgeschaft
> Hervormingen in het kardinalencollege & Kloosterleven
> Parochiepriester moesten regelmatig gaan preken

Deel 3
12. Wat zijn de kenmerken van de Anglicaanse kerk?

- Niet Reformatorisch en ook nooit geworden
- Middenpositie tussen Katholicisme en Protestantisme
- Volkstaal in de eredienst
- Er werd nog wel uit het Book of common prayer gelezen, met veel elementen va de katholieke liturgie.
- Henry VIII ging kloosters opheffen en hun bezittingen innemen   
- Altijd ruimte geboden aan reformatorische gezinden en katholiek georienteerden
-Low- Church en High- Church mensen

Deel 3
11. Wat weet je van de leer over de Predestinatie?

- God gaat aan alles vooraf
> Gods raadsbesluiten gaan aan ieder menselijk handelen vooraf
- Dubbele predestinatie: God heeft van te voren bepaald wie er verworpen en verdoemd worden en wie uitverkoren worden.
- Wie gelooft in Gods woord, mag weten dat hij uitverkoren is (Calvijn)

Deel 3
10. Beschrijf de houding van Menno Simons. In hoeverre wijkt hij van de lijn van de Radicale Reformatie af?

- Voelde zich bedrogen door de kerk van Rome en door de reformatoren.
- Werd voorman van een vreedzame groep dopers.
- Nieuwheid van het leven wordt volgens Menno uitgedrukt in de doop.
> Deze is de bezegeling van een nieuwe levensstijl.

Deel 3
9. Hoe stonden  Luther, Calvijn en Zwingli ten opzichte van de Radicale Reformatie?


Luther: Moest er niks van hebben.
- Gaat niet alleen om het uiterlijke van het woord, maar ook om het innerlijke van het woord. 
- Moest niks hebben van spiritualisme van het geloof en keurde de aanhangers af
- Luther was het meest expressief

Calvijn:?



Zwingli: - Wilde de kinderdoop vast houden

- Voorstander van de anabaptisten

Deel 3
8. Hoe waren de avondmaalsopvattingen van Luther, Zwingli en Calvijn?

Luther:  - De transsubstantiatie, maar hield tegelijk nadrukkelijk vast aan de werkelijke tegenwoordigheid van Christus in het HA.
- Luther hield vast aan de letterlijke tekst uit de Bijbel, ‘Dit is mijn lichaam’.

Zwingli: - Herinnering aan het Laatste Avondmaal
- Het was een belijdenis/ intentieverklaring van de vierende gemeente.
- Jezus' lichaam is symbolisch

Calvijn: - Wilde HA iedere zondag invoeren, maar de mensen in de kerk waren niet '''goed'' genoeg.
- Werd 4x per jaar HA gevierd
- Avondmaalsleer geformuleerd in 'Consensus Tigurinus'
- Geestelijke vereniging met de verheerlijkte Christus.
- Tussenweg Zwingli en Luther

Deel 3
7.  Hoe kun je Calvijns houding jegens zijn tegenstanders typeren?

- In de eerste vijf jaren van Calvijns werkzaamheid in Genève, tussen 1541 en 1546, werden in de stad 56 doodvonnissen uitgevoerd en 78 verbanningen.”
- Calvijn trad dus hard op jegens zijn tegenstanders.

Deel 3
6. Welke ambten kun je bij Johannes Calvijn onderscheiden?


- Pasteurs: predikanten of herders: preken, zielenzorg en tucht

- Docteurs: Leraren: onderwijs, kerkelijke en uitgebreider.

- Ouderlingen: toezien op naleving van de tucht

- Diaken: armenzorg en diaconie

Ordonnances Ecclesiatiques > Door Calvijn opgestelde kerkorde waarin vier verschillende ambten werden onderscheidden.

Deel 3
5. Wat kun je vertellen over Martin Bucer?

- Dominicaan en predikant in een Franse vluchtelingengemeente
- Scherpzinnig geleerde
- Man van de middenweg
- Bemiddelen tussen de Lutherse en Zwingliaanse kerkhervorming
- Bemiddelen tussen de woordvoerders van de oude kerk en de hervormers
- Inspireerde Calvijn

Deel 3
4. Waardoor werd de reformatie vanuit Zürich onder Huldrych Zwingli gekenmerkt?

- Andere ontwikkelingsgang dan Luther
- Minder Theoloog, meer Humanist
- Terugkeer naar de Schrift meer geleidelijk
- Meer nadruk op het werk van de Heilige Geest
- Hechtte minder aan traditie en uiterlijke praktijken van het geloof
- Grote waardering voor het wijsgerig denken
- Minder stellig in het afwijzen van het eigen vermogen van de mens het goede te doen
- Terug naar sobere eredienst
- Passivist

Deel 3
3. Waar lag het belangrijkste verschil tussen Erasmus en Luther?

- Het belangrijkste verschil tussen Erasmus en Luther had niet te maken met het de kerkorde
maar met het mensbeeld.


- Erasmus: geloofde in de principiële vrijheid van de menselijke wil om te kiezen tussen goed en kwaad. Krachtens zijn vrije wil kan de mens Gods genade aanvaarden maar ook verwerpen. (Vrije wil)


- Luther: geloofde in de werking goddelijke genade.En de mens heeft geen vrije wil meer, de wil is een slaaf van de zonde. (slaafse wil)

Deel 3
2. Waarom had Luther zo weinig zendingsdrang?

- Dacht dat de apostelen het zendingswerk al volbracht hadden
- Verwachtte de spoedige wederkomst van Christus
- Landen waar de verspreiding wel plaatsvond, hadden geen aandeel in ontdekking en kolonisatie van nieuwe werelddelen

Deel 3
1. Waaruit bestond de reformatorische doorbraak bij Maarten Luther?

- Voornamelijk uit een nieuwe visie op het begrip rechtvaardiging en gerechtigheid
- Hij zag in dat de mens zijn rechtvaardiging niet door eigen inspanningen kan verdienen maar door geloof alleen (sola fide)
-> voorbereid door dagelijkse lezing en geduldige en vurige studie van de Bijbel

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo