Functioneel daderschap en daderschap van rechtspersonen

19 belangrijke vragen over Functioneel daderschap en daderschap van rechtspersonen

Wat is het verschil tussen functioneel daderschap en doen plegen?

Bij doen plegen is het een voorwaarde dat de onmiddellijke dader niet strafbaar is. Bij functioneel daderschap is dat niet van belang.

Wat is een functioneel delict?

Een functioneel delict is een delict dat via de constructie van functioneel daderschap aan een andere persoon kan worden toegerekend dan de feitelijke dader.

Wat wordt er verstaan onder het begrip "functionele delicten'

de delictsomschrijving richt zich niet alleen op de feitelijk pleger maar ook op andere (natuurlijke of rechts-)personen

- uit de wetsgeschiedenis blijkt niet dat  dat (bv valsheid in geschrifte) slechts door de feitelijkpleger kan geschieden. gelet op de jurisprudentie van de HR kan zelfs moord (287 sr) functioneel worden uitgelegd.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke interpretatiemethode gebruikt de HR bij functioneel daderschap? Grammaticale of wetshistorische en/of wetsystematische?

De wetshistorische en/of wetsystematische.
Tot wie richt de wetgever zich via de delictsomschrijving?
Wie is de normadressaat?

Aan de hand van welke 2 vragen kan worden beoordeeld of er sprake is van een functioneel delict?

  1. Richt de betreffende delictsomschrijving zich tot anderen dan de feitelijk pleger? Zo  ja:
  2. Is die andere natuurlijke persoon of rechtspersoon in het concrete geval ook als dader aan te wijzen?

Wanneer kan daderschap aan een rechtspersoon toegerekend worden?

zijn de feitelijke taken en verantwoordelijkheden van een natuurlijk persoon welke een strafbare gedraging oplevert verricht namens de rechtspersoon?

criteria drijfmest
- functioneel delict
- handelen of nalaten van iemand die werkzaam is ten behoeve van de rechtspersoon (niet perse dienstverband)
- gedraging past in normale bedrijfsvoering van de rechtspersoon
-  de gedraging is de rechtspersoon dienstig geweest
- de rp vermocht erover beschikken of de gedraging al dan niet zou plaatsvinden, en het gedrag word aan vaard
(kabeljouwarrest waarin ijzerdraadarrest van toepassing wordt geacht op rechtspersonen)

Wat zijn functionele delicten?

Delicten die niet uitsluitend door de feitelijke dader gepleegd kunnen worden, maar ook door anderen.

Hoe komt tot de bewezenverklaring van opzet van de rechtspersoon bij doleus en culpoos delict?

doleus:
indien het (voorwaardelijk) opzet aanwezig is  bij organen of personen die feitelijk (een deel van) het beleid van de rechtspersoon bepalen, de opzet aan de rechtspersoon kan worden toegerekend.
niet de formele maar de feitelijke positie is beslissend.

culpoos:
gewezen wordt op de bedrijfsvoering.
Nalaten van voldoende controle op werkzaamheden tbv de rp/organisatie, zal gauw het vereist schuld verwijt opleveren.

Wat is het belang van het IJzerdraad-arrest?

De geformuleerde criteria op grond waarvan het functioneel daderschap dient te worden vastgesteld.

Wanneer wordt gebruikt gemaakt van de artikel  51 sr constructie?

indien de bestanddelen in een delictsomschrijving niet door 1 persoon vervuld worden.

natuurlijk persoon (vaak ondergeschikte) pleegt strafbaar feit, dit feit wordt aan de rechtspersoon toegerekend, daarna kan de strafvervolging ingesteld worden op o.a de leidinggever/opdrachtgever.

voorwaarden:
- vaststellen of rechtspersoon een strafbaar feit heeft gepleegd
- niet noodzakelijk is dat die ook wordt vervolgd
- dan wel voldoen aan ijzerdraadcriteria (vaststelling functioneel daderschap van leiding gever/opdrachtgever)
--> hij was op de hoogte van de feiten (of daarmee in direct verband staande slavenburgarrest) maar hoewel hij ertoe bevoegd was deed hij er niks aan

Aan de hand van welke 4 criteria kan een strafbare gedraging van een natuurlijk persoon worden toegerekend aan een rechtspersoon?

  1. Baattrekkingscriterium
  2. IJzerdraadcriterium
  3. Maatschappelijk verkeerscriterium
  4. 'Sfeer’-criterium

Verschil functioneel daderschap en leidinggeven sr feit binnen rp?

bij beide worden ijzerdraadcriteria gebruikt. Het verschil zit in de opzet vereiste.
het aanvaardingscriterium volgens het ijzerdraadarrest vereist (voorwaardelijk) opzet van de functioneel dader,
het aanvaardingscriterium van het slavenburg II arrest gaat ervan uit dat bij feitelijk leidinggeven het voorwaardelijk opzet wordt aanvaard.

: maatregelen ter voorkoming van de gedraging laat hij achterwegen waarmee hij bewust de aanmerkelijke kans aanvaardt dat de verboden gedragingen zich zullen voordoen waardoor hij opzettelijk de verboden gedraging bevorderd.

Welke publiekrechtelijke rechtspersonen kunnen  strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld?

  • De staat: nooit
  • Openbaar organen die zijn opgenomen in hoofdstuk 7 van de grondwet:  alleen als het gaat om strafbare gedragingen die in het kader van (privaatrechtelijke) ondernemingsactiviteiten zijn gepleegd
  • Andere publiekrechtelijke rechtspersonen: voor alle strafbare feiten

Daderschap van publiekrechtelijke rechtpersonen

- staat geniet volledige immuniteit (vliegbasis volkerarrest)
- prrp die tevens openbaar lichaam zijn (boek 7 grondwet) zijn alleen immuun indien de gedraging volgens de wet een aan het openbaar lichaam opgedragen bestuurstaak is die is uitgevoerd door bestuursfunctinarissen. (pikmeer II arrest)
slechts indien de overheid taken heeft welke zij NIET aan derde KAN uitbesteden is zij niet strafrechtelijk verantwoordelijk indien er een strafbaar feit wordt begaan.
bij derde kan je denken aan private organisaties.
de criteria van drijfmeerarrest zijn dan van toeppassing
- alle andere prrp genieten geen strafrechtelijk immuniteit. (adh van drijfmest kan bekeken worden of sprake is van strafrechtelijke aansprakelijkheid.

Waar is de strafbepaling voor rechtspersonen opgenomen?

In art. 51 Sr

Is de term rechtspersoon in het strafrecht identiek aan de term in het privaatrecht?

Nee, ogv lid 3 art 51 Sr wordt onder rechtspersoon ook de vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, de maatschap, de rederij en het doelvermogen gerekend.

Welke criteria hanteert men om vast te stellen of een strafbare gedraging van een natuurlijk persoon kan worden toegerekend aan een rechtspersoon?

Baattrekkingscriterium
IJzerdraadcriterium
Beschikken en aanvaarden
Maatschappelijkeverkeercriterium
Sfeercriterium

 Wat houdt het beschikkingscriterium in tav. de rechtspersoon?

Dat er van een strafbare gedraging sprake is als deze is verricht door een natuurlijke persoon in het kader van een functionele relatie tussen de natuurlijke en rechtspersoon.
Het is niet noodzakelijk dat er een formeel dienstverband bestaat. Enige vorm van zeggenschap is voldoende.
De feitelijke bedrijfsvoering is beslissend en niet de formele.

 Wat wordt bedoeld met accessoir karakter?

Dat de strafbaarheid van de feitelijk leidinggever ogv art. 51 Sr afhankelijk is van de strafbaarheid van de rechtspersoon.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo