Startpagina / Samenvattingen / Wetenschapsfilosofie in veelvoud fundamenten voor onderzoek en professioneel handelen / theorie-auteur-verklaring

Het domein van de feiten - Vragen bij

22 belangrijke vragen over Het domein van de feiten - Vragen bij

Welk onderscheid maakt de auteur tussen feiten en ervaringen?

Feiten zijn controleerbaar, namelijk wanneer ze bevestigd worden door latere waarnemingen of door waarnemingen door anderen. Ervaringen zijn subjectief, ze worden niet gedeeld met anderen (anderen hebben niet dezelfde waarneming) en op een later moment ook niet door jezelf (als de stoel in een bepaald licht bijvoorbeeld blauw lijkt te zijn, maar later zie je dat die rood is).

Waarom kunnen waarnemingen volgens de auteur ‘niet door de feiten weerlegd worden’? Kunnen beweringen dat volgens de auteur wel?

Waarnemingen zijn subjectieve ervaringen, het is maar net hoe jij het ervaart en iemand kan niet zeggen dat jouw waarneming ‘ niet klopt’. Als je echter een bewering doet dan stel je iets voor als een feit. Je claimt de waarheid te kennen, dit kan wel weerlegd worden met een feit.

Wat is de ‘inductieve methode’? (zie p. 34-36)

Als A dan B, A dus B

Wat maakt de auteur allereerst duidelijk aan de hand van de botanicus? Wat wil het zeggen dat waarneming ‘theoriegeladen’ is? Waarom is volgens de auteur de waarneming niet het beginpunt van ons zoeken naar kennis?

Het feit dat alle waarneming theoriegeladen is. Bij de zoektocht naar kennis worden sommige zaken overgeslagen, omdat ze als vanzelfsprekende feiten gezien worden, er wordt systematisch naar kennis gezocht. Feiten zijn dus alleen feiten vanuit een bepaald theoretisch opzicht. De waarneming is niet het beginpunt van het onderzoek, er is namelijk een aanleiding en daarom wordt er onderzoek gedaan.

Wat heeft poppers metafoor van een ‘zoeklicht’ hiermee te maken?

We gebruiken een soort zoeklicht, dus een kleine specifieke lichtbundel, bij onze zoektocht naar kennis. We kiezen zelf uit waar we nader op in gaan.

Wat is een theorie, wat is een hypothese en hoe hangen ze samen?

Een verzameling begrippen en uitspraken, die samenhangen en een model vormen voor de beschrijving en verklaring van een deel van de werkelijkheid. Theorieen zijn vaak erg abstract, de concrete afspraken die je afleidt uit een theorie worden hypothesen genoemd. De precieze definitie van hypothese: een enkelvoudige uitspraak over de toedracht van de werkelijkheid

Leg zelf het verband tussen theoriegeladenheid van de waarneming en verifieerbaarheid zoals de auteur dat ziet.

Hoe meer verborgen theorie er achter een uitspraak zit, hoe lastiger deze verifieerbaar is. Je weet namelijk niet wat er allemaal achter de waarnemingsuitspraak verscholen zit aan theorie en kunt dus niet vaststellen of de uitspraak juist is.

Wat is het antwoord van Popper op het inzicht dat je theorieën/hypothesen niet kunt bewijzen?

Je moet juist proberen theorieën te weerleggen (falsifiëren). Dit stimuleert het telkens formuleren van nieuwe hypothesen die op hun beurt dan steeds weer aan toetsing worden onderworpen.

Welk criterium voor goede theorieën stelt de auteur hier voor?

Het logisch sterk zijn van de theorie. Hoe meer beweringen er af te leiden zijn uit de theorie, hoe sterker die is.

Waarom zal er volgens de auteur altijd een kloof blijven bestaan tussen theorie en werkelijkheid? (tip: beantwoord deze vraag met behulp van de term ‘theoriegeladen begrippen’)
Kan dit probleem worden opgelost door het gebruik van ‘basiszinnen’?

De schakel tussen theorie en werkelijkheid is zelf ook onderdeel van de theorie. In je uitdrukking van de werkelijkheid zitten al begrippen en dus theorie verscholen.

Nee, want daar zit ook allerlei theorie in verweven.

Waarom is het voor wetenschappers zo belangrijk het erover eens te worden wat ze precies hebben waargenomen, d.w.z. welke beschrijving toepasselijk is?

Als iedereen een andere beschrijving hanteert, kan je het fenomeen niet goed onderzoeken. Als er overeenstemming wat betreft een definitie is, kan er onderzoek gedaan worden.

Moet je voor succesvolle wetenschap altijd kunnen verklaren, voorspellen en beheersen?

Nee, de drie staan tot op zekere hoogte een beetje los van elkaar.

Is voorspellen alleen maar mogelijk op basis van causale verklaringen?

Nee, al weet je nog niet precies wat de verklaring is, dan nog kan je wel voorspellingen doen over een verschijnsel.

Waarin verschilde Darwins evolutietheorie van die van Lamarck?

Beide theorieën geven een andere verklaring voor het ontstaan van verschillende soorten. Volgens Lamarck geburde dit door ontwikkeling en overerving van specifieke eigenschappen die de soorten nodig hadden om te kunnen voortbestaan. Darwin zei echter dat er geen reden was om zomaar aan te nemen dat eigenschappen worden overgedragen op volgende generaties. De specialisaties worden per toeval overgegeven. De natuur maakt daarnaast soms rare ‘fouten’, dus zo kunnen ook specialisaties doorgegeven worden.

Waarom komt Darwins theorie ‘meer tegemoet aan onze behoefte aan causale verklaring’?

Lamarck droeg een verklaring voor het verschijnsel voor, maar die verklaring zelf moest juist onderzocht worden. Darwin was weliswaar ook niet helemaal ok, maar in die tijd was er nog heel weinig bekend over DNA etc.

Waarom vindt de auteur dat bij levende wezens met een ‘instinct’ de causale verklaringswijze niet meer toereikend is?

Omdat er geen sprake meer is van oorzaak-gevolg, maar van stimulus en respons. Bij instinct kom(t)en er nog (een) stap(pen) tussen oorzaak en gevolg.

Wat is het verschil tussen een laboratorium- en een veldexperiment?

Overeenkomst: beide een vorm van gecontroleerde waraneming

In tegenstelling tot bij een veldexperiment, worden bij laboratoriumexperimenten kunstmatige, geënsceneerde situaties gecreëerd.

Hoe heb je bij het analyseren van data ‘controle’ over je variabelen?

Doordat je informatie krijgt over de factoren, op basis daarvan een model construeert en dan de relaties onderzoekt tussen de verschillende factoren. Door de gegevens verschillend te groeperen, heb je toch controle op de data.

Waarom hoeven correlaties nog niet te wijzen op een causaal verband? (opmerking: zie het college voor het probleem van de ‘richting’ van veroorzaking en van de ‘derde variabele’)

Je weet niet zeker of het een het ander veroorzaakt of omgekeerd. Daarnaast kan het verband te verklaren zijn aan de hand van een derde variabele die niet onderzocht is.

Ziet de auteur dat als een probleem dat opgelost moet worden?

Niet echt, hij denkt dat we voor beantwoording van de meeste vragen toch wel genoeg hebben aan statische wetten.

Wat is een probabilistische verklaring?

Een verklaring die waarschijnlijk klopt. Op basis van een aantal motieven rondom een moord in de geschiedenis, bijvoorbeeld, wordt geconcludeerd dat deze waarschijnlijk tot de moord geleid hebben.

Welk probleem ziet de auteur met het onderzoeksinstrument van de enquête?

Een enquête stuurt je te veel in een richting en laat mensen geen ruimte om zelf dingen toe te voegen. Daarnaast vind hij dat mensen te bereidwillig zijn om een enquête in te vullen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Wetenschapsfilosofie in veelvoud fundamenten voor onderzoek en professioneel handelen | 9789062833863 | Victor van den Bersselaar

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Het domein van de feiten - Vragen bij

22 belangrijke vragen over Het domein van de feiten - Vragen bij

Welk onderscheid maakt de auteur tussen feiten en ervaringen?

Waarom kunnen waarnemingen volgens de auteur ‘niet door de feiten weerlegd worden’? Kunnen beweringen dat volgens de auteur wel?

Wat is de ‘inductieve methode’? (zie p. 34-36)

Wat maakt de auteur allereerst duidelijk aan de hand van de botanicus? Wat wil het zeggen dat waarneming ‘theoriegeladen’ is? Waarom is volgens de auteur de waarneming niet het beginpunt van ons zoeken naar kennis?

Wat heeft poppers metafoor van een ‘zoeklicht’ hiermee te maken?

Wat is een theorie, wat is een hypothese en hoe hangen ze samen?

Leg zelf het verband tussen theoriegeladenheid van de waarneming en verifieerbaarheid zoals de auteur dat ziet.

Wat is het antwoord van Popper op het inzicht dat je theorieën/hypothesen niet kunt bewijzen?

Welk criterium voor goede theorieën stelt de auteur hier voor?

Waarom zal er volgens de auteur altijd een kloof blijven bestaan tussen theorie en werkelijkheid? (tip: beantwoord deze vraag met behulp van de term ‘theoriegeladen begrippen’)Kan dit probleem worden opgelost door het gebruik van ‘basiszinnen’?

Waarom is het voor wetenschappers zo belangrijk het erover eens te worden wat ze precies hebben waargenomen, d.w.z. welke beschrijving toepasselijk is?

Moet je voor succesvolle wetenschap altijd kunnen verklaren, voorspellen en beheersen?

Is voorspellen alleen maar mogelijk op basis van causale verklaringen?

Waarin verschilde Darwins evolutietheorie van die van Lamarck?

Waarom komt Darwins theorie ‘meer tegemoet aan onze behoefte aan causale verklaring’?

Waarom vindt de auteur dat bij levende wezens met een ‘instinct’ de causale verklaringswijze niet meer toereikend is?

Wat is het verschil tussen een laboratorium- en een veldexperiment?

Hoe heb je bij het analyseren van data ‘controle’ over je variabelen?

Waarom hoeven correlaties nog niet te wijzen op een causaal verband? (opmerking: zie het college voor het probleem van de ‘richting’ van veroorzaking en van de ‘derde variabele’)

Ziet de auteur dat als een probleem dat opgelost moet worden?

Wat is een probabilistische verklaring?

Welk probleem ziet de auteur met het onderzoeksinstrument van de enquête?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Het domein van de feiten - Wat is een feit?

Wetenschapsfilosofie in veelvoud fundamenten…

Pia Pia Método di Papiamentu

Samenvatting Bestuur en Beleid

Samenvatting Introductie Bestuurs en Organis…

Fons et origo iuris : een historische inleid…

Index.

ICT-recht voor de praktijk

Massamedia

De diagnostische cyclus

Oogklepdenken waarom we allemaal idioten zijn

Handboek sportmassage : basisboek : blessure…

Burgerschap, sociaal maatschappelijke dimens…

Waarom zal er volgens de auteur altijd een kloof blijven bestaan tussen theorie en werkelijkheid? (tip: beantwoord deze vraag met behulp van de term ‘theoriegeladen begrippen’)
Kan dit probleem worden opgelost door het gebruik van ‘basiszinnen’?