Startpagina / Samenvattingen / Wetenschapsfilosofie PB1302 / lakatos-kuhn-beschermgordel

Reasearch programmes and methodological angary

7 belangrijke vragen over Reasearch programmes and methodological angary

Wat is de functie is van negatieve en positieve heuristieken?

De positieve heuristiek bepaalt dat veranderingen in de periferie van het programma zodanig doorgevoerd moeten worden dat de harde kern beschermd blijft. In tegenstelling tot de harde kern, staan de verschillende onderdelen van deze beschermgordel dus juist wel open voor falsificatie. Als we tegenbewijs vinden voor onze theorieën, dan falsifiëren we dus niet meteen de harde kern van ons programma, maar in plaats daarvan een deel van de beschermgordel. Zo blijft de kern onbeschadigd en wordt de beschermgordel voortdurend in overeenstemming gebracht met nieuwe bevindingen.

Wat bedoeld Lakatos met de termen ‘progressie’ en ‘degeneratie’?

Zolang dergelijke wijzigingen in de beschermgordel leiden tot theorieën die steeds meer kunnen verklaren en nieuwe voorspellingen kunnen doen, zoals zijn verfijnde falsificationisme dat voorschrijft, spreekt Lakatos over een progressief onderzoeksprogramma. Zodra de beschermgordel de vele wijzigingen echter niet meer kan opvangen en geen nieuwe hypothesen meer oplevert, spreekt Lakatos over een degeneratief onderzoeksprogramma. Op dat moment kan de beschermgordel de harde kern niet langer verdedigen en stevent het onderzoeksprogramma af op een crisis waarna het vervalt tot pseudowetenschap.

Is het Lakatos gelukt om een rationeel demarcatiecriterium te behouden, en zo ja, hoe luidt dat criterium?

Sterker nog, Lakatos spreekt zelf pas van pseudowetenschap wanneer een onderzoeksprogramma definitief begint te degenereren, maar dat is geen gevolg van rationele falsificatie. Dat is eerder een kuhniaans proces waarbij een onderzoeksprogramma wordt verlaten omdat de beschermgordel zo incoherent wordt dat de dogmatische harde kern niet langer houdbaar is. Die grens tussen wetenschap en pseudowetenschap wordt in het systeem van Lakatos dus gewoon bepaald door het gewicht van de wetenschappelijke gemeenschap, net als bij Kuhn.

Alan Sokal stelde de zinnigheid van het relativisme en sociaal constructivisme aan de kaak met iets wat je een practical joke zou kunnen noemen. Hoe deed hij dat?

Dat relativisten en sociaal-constructivisten zichzelf soms te serieus nemen toonde Alan Sokal op bijzonder inzichtelijke wijze aan door een onzinnig artikel te schrijven over de linguïstische constructie van de fysische realiteit – een positie die waarschijnlijk nog het best te omschrijven is als die van Berkeley – en het zowaar gepubliceerd te krijgen in een vooraanstaand sociaal-constructivistisch tijdschrift. Kennelijk, zo concludeerde Sokal, is het gebruik van moeilijke woorden en aansluiting bij de vooroordelen van autoriteiten voldoende om serieus genomen te worden in wetenschappelijke kringen, ook als je complete onzin schrijft.

Wat gebeurt er wanneer deze met falsificatie geconfronteerd wordt?

Een programma dat degeneratief is, is niet wetenschappelijk. Wanneer deze met falsificatie geconfronteerd wordt, leidt een reeks aanpassingen niet tot succesvolle nieuwe voorspellingen. Als voorbeeld gebruikt Lakatos een van Poppers favoriete voorbeelden: marxisme. Toen alle voorspellingen niet uitkwamen, werd de marxistische theorie gered van falsificatie door stukjes theorie toe te voegen die uitlegden waarom voorgaande voorspellingen fout waren.

Lakatos probeerde een historisch accurate beschrijving van de wetenschap te combineren met een normatieve benadering. Kuhn antwoordde dat de terminologie wel anders was, maar dat het analytische instrument dicht bij dat van Kuhn lag. Harde kern, beschermgordel en een degeneratieve fase zijn parallelle termen voor paradigma, normale wetenschap en crisis.

Volgens Kuhn zal Lakatos blind blijven voor deze parallellen als hij de nadruk blijft leggen op de irrationaliteit van Kuhn en de rationaliteit van zijn eigen methodologie van wetenschappelijke onderzoeksprogramma’s.
Er zijn drie redenen waarop irrationaliteit wordt aangevallen door Lakatos, maar die volgens Kuhn overeenkomen:

1.Kuhn beweert dat er andere dan rationale motieven een rol spelen in de wetenschappelijke revolutie. Lakatos bedoelde net zoiets toen hij zei dat men rationeel kan vasthouden aan eendegeneratief programma, totdat het wordt overgenomen.
2.Kuhn verdedigt het irrationalisme als hij stelt dat de keuze tussen twee paradigma’s een keuze van de gemeenschap is. Lakatos stelt dat een gemeenschap eerlijk moet zijn en dat ze slechte openbare gegevens niet mogennegeren.
3.Kuhn stelt dat twee paradigma’s onvergelijkbaar zijn. Lakatos spreekt over twee rationele onderzoeksprogramma’s die rivaliserend zijn. Toch verwierp de laatste deincommensurabiliteit.

Waarom kreeg Feyerabend veel kritiek?

Feyerabend kreeg veel kritiek en hij werd de grootste vijand voor de wetenschap genoemd. Volgens Feyerabend was normale wetenschap een sprookje en vond dat er net zoveel aandacht moest zijn voor concurrerende kennis, zoals astrologie, acupunctuur en hekserij.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Wetenschapsfilosofie PB1302

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Reasearch programmes and methodological angary

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding