De middeleeuwen (5e eeuw - 15e eeuw) - De volle middeleeuwen. De herontdekking van Aristoteles

13 belangrijke vragen over De middeleeuwen (5e eeuw - 15e eeuw) - De volle middeleeuwen. De herontdekking van Aristoteles

Waardoor krijgt het denken in de dertiende eeuw een nieuw elan.

Door de herontdekking van de aristotelische filosofie en wetenschap.

In welke eeuw is de middeleeuwse cultuur op zijn hoogte punt en word de filosofie en wetenschap van Aristotelis herontdekt?

13de eeuw.

1. Op welke punt is het heidense aristotelisme onverenigbaar met de christelijke leer?

Volgens Aristoteles is het mogelijk om zonder enige referentie aan de waarheid van het christelijke geloof een volledig wijsgerig systeem te ontwikkelen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke thema van Aristoteles doet de theologie en filosofie vanaf de veertiende en vijftiende eeuw van elkaar scheiden.

De vraag naar de autonomie van de menselijke rede.

Vanuit welke overtuiging trachtten de grote filosofen, mn. Thomas van Aquino, de aristotelische filosofie met het christelijke leer te verzoenen.

Vanuit de overtuiging dat er geen tegenspraak kan bestaan tussen waarheid van de rede en de waarheid van de Openbaring.

3. Er zijn echter ook filosofen die minder subtiel zijn en zich niet bekommeren om verzoenbaarheid met het geloof. Waartoe leidt dit?


Dit leidt tot verschillende kerkelijke veroordelingen en het onderwijs van de filosofie van Aristoteles wordt aan banden gelegd.
Uiteindelijk is de evolutie niet te stuiten: de vraag naar de autonomie van de menselijke rede is nu radicaal gesteld. Dit leidt vanaf de 14e en 15e eeuw tot scheiding van geloof en rede, van theologie en filosofie.

De antieke systemen van Plato en Aristoteles dienden uitdrukkelijk om tot een christelijke geloofsinhoud te komen.
Welke specifiek nieuwe thema's van het christendom leverden het raamwerk op waarbinnen de antieke vragen opnieuw aan de orde komen.

De scheppingsgedachte, de onsterfelijkheid van de individuele ziel en de aandacht voor de heilsgeschiedenis.

De eerste fase van de middeleeuwen (zesde tot twaalfde eeuw) waren bijna exclusief augustiniaans. Welke inzichten van Plato leverden hier geen problemen op.

De voorrang van de geestelijke werkelijkheid.
De aanvaarding van de onsterfelijkheid van de ziel.
De beklemtoning van de transcendentie van het goddelijke. En met name dat de menselijke ziel moet streven naar het hogere. Alles streefde naar het transcendente Goede.

Er werd in de late oudheid als het ware een taakverdeling gemaakt tussen Plato en Aristoteles. Waarvoor werd Plato en waarvoor Aristoteles geraadpleegd?

Plato gold als autoriteit in metafysische speculaties en Aristoteles werd geraadpleegd bij natuurwetenschappelijke kwesties.

In de dertiende eeuw treedt het volledige aristotelische systeem opnieuw naar voren. Wat is vooral het argument voor de middeleeuwers om Aristoteles' leer als uitgangspunt te nemen.

Het belang dat Aristoteles hecht aan de empirische waarneming als basis van alle kennis.

De invloed van Aristoteles blijft niet beperkt tot de natuurwetenschap. Hij heeft een grote lijn getrokken van de natuurwetenschap en de biologie naar de metafysica. De middeleeuwers gaan ook dat gebied van Aristoteles bestuderen.
Maar welke vooronderstellingen van Aristoteles zijn moeilijk met het christelijke systeem te verenigen.

-Het is in zijn systeem quasi onmogelijk om de onsterfelijkheid van de ziel te aanvaarden. Ziel is de vorm van het lichaam en als vorm en stof nooit los van elkaar kunnen bestaan kan de ziel niet los van het lichaam bestaan.
-Het is zeer moeilijk om in zijn filosofie te argumenteren waarom de vormen in de substanties   eeuwig identiek zijn. Voor hem bestaan de vormen enkel als immanente principes.
-Hij ziet god als aanwezig in de fysieke wereld (als hoogste zijnde) maar heeft niet het begrippenapparaat om de transcendentie van god te denken.

Wat zijn reacties op gedachtegoed van Aristoteles?

Er ontstaat veel discussie over het gedachtegoed van Aristoteles. De bisschop van Parijs verbiedt het onderwijs er in. Een ander extreem is het 'integraal aristotelisme', zij nemen de leer van Aristoteles zonder reserves over en bekommeren zich niet om de vraag of het verenigbaar is met de christelijke geloofsleer.
Dominicanen zijn Aristoteles gezind. Franciscanen zoeken hun heil bij een Augustiniaans geïnspireerde filosofie.

Aristoteles heeft vele vragen open gelaten waarop de middeleeuwers vanuit hun geloofsovertuiging wel een antwoord op moeten geven. Hoe deden ze dit.

Het antwoord ligt in een subtiele vermenging van de aristotelische met de platoonse leer.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo