Nabeschouwing - De eigenheid van de filosofie

11 belangrijke vragen over Nabeschouwing - De eigenheid van de filosofie

Noem twee verschillen tussen filosofie en andere vormen van weten.

1.   Filosofie is reflexief.
(Laat zich niet primair in met de wereld, maar met de manier waarop in die wereld (door andere instanties)  ordeningen zijn aangebracht.)

2. Filosofie is ongebondenheid
(Niet door vooropgestelde normen en waarden gebonden. Kritiek formuleren zonder normatieve vooringenomenheid, zonder waarden en normen als absoluut voorop te stellen.)

Op welke twee manieren is de ongebondenheid van de filosofie zichtbaar?


1. De filosofie wil kritiek formuleren zonder normatieve vooringenomenheid. Dus zonder bepaalde normen als absoluut voorop te stellen.
2. De filosofie niet gebonden door disciplinaire grenzen.

Welke twee nuanceringen kun je plaatsen bij de filosofie als een ongebonden kritiek van gevestigde vormen van weten?


1. Zodra de filosofie antwoorden geeft op haar vraag naar de redenen van gevestigde vormen van weten, wordt zij zelf onvermijdelijk een 'positieve' vorm van weten. Op dat moment affirmeert het filosofische weten iets over de wereld.
2. Niet alleen de filosofie maar ook andere vormen van weten kunnen een kritiek van gevestigde vormen van weten inhouden.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

5. Welke belangrijke nuanceringen zijn nodig om de gelijkenissen tussen filosofie enerzijds en mythe, religie, kunst, ideologie en wetenschap anderzijds in het licht stellen?

  1. filosofie wordt door een wereldbeschouwelijke interesse gedragen gelet op de bijdrage die zij wil leveren tot een zinvolle situering van de mens in de wereld.
  2. filosofie is als kritiek zelf ook een vorm van weten die onderscheiden/ordeningen aanbrengt in de wereld
  3. andere vormen van weten (religie, kunst, ideologie en wetenschap) kunnen evenzeer een kritiek van gevestigde vormen van weten inhouden

Noem twee kenmerken van het reflexieve karakter van de filosofie (eigen historische dimensie).

a. Als kritische reflectie op andere vormen van weten wordt de filosofie geconfronteerd met een object dat zich voortdurend historisch wijzigt. Religies, ideologieën en wetenschappen blijven niet wat ze zijn, maar veranderen steeds. (Filosofie gedwongen om reflexieve activiteit steeds weer te hernemen.)

b. Nieuwe objecten veronderstellen nieuwe instrumenten om die objecten kritisch en adequaat te kunnen bevragen. (indien het object van de filosofie historisch wijzigt, dan moeten ook haar conceptuele middelen wijzigen.)

6. Welke nuanceringen ten aanzien van de ongebondenheid van de filosofie zijn op hun plaats?

  1. Ongebondenheid betekent niet dat filosofie op geen enkele manier aan waarden en normen gebonden is, noch dat ze moet afzien van elke optie daaromtrent.
  2. Ongebondenheid betekent niet dat filosofie volledig moet afzien van elke keuze voor of tegen bepaalde waarden en normen. Ook filosofie is besmet door ideologische voorstellingen en opteert uitdrukkelijk voor bepaalde ideologische waarden en normen.

Benoem twee kenmerken van de ongebondenheid van de filosofie

1. Filosofie is niet gebonden aan vooropgestelde normen en waarden (overeenkomst met wetenschap)
2. Geen disciplinaire grenzen (verschil met wetenschap)

Wat is het 'probleem' van de filosofie die niet gebonden is aan waarden en normen en niet vooringenomen is?

Laat zich leiden door ‘het betere argument. ( genormeerd door rationaliteitsmodel) 

Noem twee belangrijke nuanceringen voor het ongebonden karakter van de filosofie.


a.  Filosofie is als kritiek zelf ook een vorm van weten die onderscheiden aanbrengt in de wereld. Filosofie is dus ook niet louter een reflexieve activiteit.

b. Filosofie heeft niet het monopolie op kritiek. Andere vormen van weten (religie, kunst, ideologie, wetenschap) kunnen ook een kritiek van gevestigde vormen van weten inhouden. (wetenschap kan de mythen kritisch ondervragen).

Wat zijn verschillen tussen de filosofie en de andere vormen van weten?


Filosofie is
  • Reflexief: laat zich in met de manier waarop er in de wereld door andere instanties ordeningen zijn aangebracht. Zij brengt dus niet zelf een orde aan in de wereld.
  • Ongebonden: niet door vooropgestelde normen waarden èn niet door disciplinaire grenzen.

Het niet gebonden zijn van de filosofie noch aan een specifieke methode, noch aan een specifiek objectdomein is tegelijk haar kracht en zwakte. Leg uit.

  1. Kracht: filosofie kan alles tot object van filosofische kritiek maken en wel op uiteenlopende wijzen.
  2. Zwakte: vakspecialisten erkennen de geldigheid van de filosofische kritiek zelden, omdat zij haar als extern aan het vakgebied ervaren en als niet gebonden door de daar heersende methode.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo