De mens als openheid op de wereld: de existentiële fenomenologie - Edmund Husserl fenomenologie - Filosofie als "strenge Wissenschaft

16 belangrijke vragen over De mens als openheid op de wereld: de existentiële fenomenologie - Edmund Husserl fenomenologie - Filosofie als "strenge Wissenschaft

Welke methode wil Husserl gebruiken voor zijn onderzoek naar de wijze waarop wij, als subject, de wereld constitueren? d.w.z. het onderzoek naar de leefwereld.

1. de wereld van de common sense, de natuurlijke onbevangen blik, zonder rationaliteit
2. reductie, onttrekken aan alles wat ons contact met de dingen kleurt
3. intentionaliteit, de elementaire bouwsteen van de werkelijkheid

Het subject de dingen fenomenen laat zijn.

Op welke manier ontdoet Husserl de werkelijkheid van zijn vooronderstellingen?


Door alle vanzelfsprekendheden te ontmaskeren (beetje als Descartes methode).
Eerst plaatst Husserl de wetenschap tussen haakjes, en kunnen de wereld bekijken met een onbevangen, natuurlijke blik en zien onze 'natuurlijke instelling'.
Vervolgens plaatsen wij alles wat de dingen kleurt (intresses, overtuigingen, belangstellingen, enz) tussen haakjes.
Nu is de filosofie ontdaan van alle vooronderstellingen (strenge wetenschap)

Om de mogelijkheidsvoorwaarden van de leefwereld bloot te leggen moeten we een aantal vanzelfsprekendheden ontmaskeren. Hoe.

We moeten die evidenties 'tussen haakjes' plaatsen, niet uitschakelen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

2. Wat bedoelt Husserl met transcendentaal onderzoek?


Husserl wil de mogelijkheidsvoorwaarden van leefwereld blootleggen. Zijn analyse zal dus gericht zijn op de manier waarop we de dingen ervaren, en niet op de dingen zelf
I.t.t. Kant die de mogelijkheidsvoorwaarden van de objectieve kennis (en dus van de wetenschap) wilden onderzoeken.

11. Welke methode gebruikt Husserl voor zijn onderzoek van de leefwereld en waarom?

  • De methode van de strenge Wissenschaft, een methode strenger dan de positieve wetenschap omdat deze laatste de eigen vooronderstelling is vergeten.
  • Husserl onderzoekt vervolgens, zelf als subject, de mogelijkheidsvoorwaarden van diens leefwereld. Hier is een sterke gelijkenis met Kant, behalve dat Kant zich richtte op objectieve kennis (dus van wetenschap).

3. Voor analyse van de mogelijkheidsvoorwaarden van de leefwereld dienen eerst een aantal vanzelfsprekendheden te worden ontmaskerd. Hoe gaat Husserl hierbij te werk?


Husserl schakelt de vanzelfsprekendheden niet uit, maar plaatst deze evidenties "tussen haakjes".
Dit betekent dat hij er geen rekening mee houdt en zijn blik er niet door laat vertroebelen.
Het eerste wat tussen haakjes moet worden geplaatst, is de wetenschap.
We houden even halt (de zogenaamde épochè) en laten ons niet beïnvloeden door wat de wetenschap over de werkelijkheid zegt.

12. Hoe gaat deze trancendentale methode van Husserl in zijn werk?

  • Voor een juiste analyse moeten de vanzelfsprekenheden ontmaskerd worden. Dit gebeurt door ze tussen haakjes te plaatsen.
  • Het eerste dat tussen haakjes wordt geplaatst is de wetenschap
  • Dan wordt halt gehouden (een épochè) en kijken we naar wat we zonder wetenschappelijke bril aanschouwen.
  • We zien dan de wereld van onze 'natuurlijke instelling' (natürliche Einstellung) dwz een common sense wereld.
    De wereld van de muziek, niet van de geluidstrillingen.
  • Deze common sense wereld is nog vol van vanzelfsprekendheden, er moet dus een tweede épochè worden voltrokken.
  • We ontrekken alles wat ons contact met de dingen kleurt (interesses, overtuigingen, belangen enz.).

4. Welke épochès gebruikt Husserl bij het blootleggen van de mogelijkheidsvoorwaarden van leefwereld?

  1. we laten ons niet beinvloeden door wat de wetenschap over de werkelijkheid zegt: we zien de wereld met een onbevangen, natuurlijke blik. Deze wereld is een common sense wereld (de wereld van de muziek en niet die van geluidstrillingen)
  2. we laten ons niet beinvloeden door alles wat ons contact met de dingen kleurt: onze interesses, onze overtuigingen, onze belangen, etc. We concentreren ons puur op onze zuivere ervaring van de dingen.

Hoe legt Husserl de mogelijkheidsvoorwaarden van de leefwereld bloot?

  • Eerste epoche - Geen beïnvloeding door wetenschap
  • Tweede epoche - Onttrekking aan alles wat ons contact met dingen kleurt (interesses, overtuigingen)
  • Reductie van wereld: alles gereduceerd tot absolute grondslag op basis waarvan wij de dingen kunnen ervaren.

5. Wat bedoelt Husserl met fenomenologisch?


Het gaat om reductie van de wereld: we reduceren alles tot de absolute grondslag op basis waarvan wij de dingen kunnen ervaren.
Deze reductie bestempelt Husserl als fenomenologisch: ze herleidt de wereld tot het zich vertonen van de dingen.
We nemen de fenomenen voor wat ze zijn, maar dan ook niet meer dan dat: het zijn dingen die zich aan het bewustzijn vertonen en niet de dingen die op zichzelf, an sich zijn.

6. Wat houden we na de reductie van de wereld over, aldus Husserl?


Het naakte feit dat het subject de dingen fenomenen laat zijn.
De elementairste bouwsteen van de werkelijkheid, die we nu hebben ontdekt, is de openheid van het subject op de wereld.
Er zijn geen fenomenen zonder dat er een bewustzijn is waaraan die fenomenen zich tonen.
Evenmin is er een bewustzijn dat niet voor het verschijnen van de fenomenen openstaat.
Die openheid van het bewustzijn noemt Husserl de intentionaliteit.

Wat is Intentionaliteit? (Husserl)

Openheid van het bewustzijn.
Subject is altijd al betrokken op de wereld.
Intentionaliteit is de openheid van het subject op de wereld.
De ‘wereld’ wordt daarmee ‘datgene waarop het subject betrokken is’.

We reduceren alles tot de absolute grondslag op basis waarvan we de dingen kunnen ervaren, volkomen ontdaan van alle vooronderstellingen. Hoe bestempelt Husserl deze reductie.

Als fenomenologisch.
Dat betekent dat ze de wereld herleid tot het zich vertonen van de dingen.

Wat blijft over na de reductie door Husserl?


  • Blik subject tussen haakjes en houden geen rekening met verschijnende inhoud.
  • Subject laat dingen fenomeen zijn. Elementairste bouwsteen van de werkelijkheid: openheid van subject op de wereld.

Wat is een fenomenologisch epoche?

Het opschorten of tussen haakjes zetten van de vraag naar de ontologische status van fenomenen.

Wat bedoelt Husserl met de filosofie als "strenge Wissenschaft"?


  • Wetenschappelijke methode die we gebruiken om de leefwereld te bestuderen dient nog strenger te zijn dan de positieve wetenschap die haar eigen vooronderstellingen is vergeten.
  • De filosofie moet als strenge wetenschap voor eens en altijd alle kritiekloze aannames afzweren: volkomen ontdaan van alle vooronderstellingen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo