Startpagina / Samenvattingen / Wijsbegeerte / kennis-descartes-twijfel

De moderne tijd (16e eeuw - 19e eeuw) - Het rationalisme: René Descartes

Q: Wat is methodische twijfel?

Methode om tot zekere onwrikbare kennis te komen Alles wat twijfelachtig is: opzij zetten Elke opinie waar tweestrijd over is = verdacht Tabula rasa – met schone lei Het ontdekken van zekerheden die tegen elke twijfel bestand zijn Niet reëel (sceptisch, existentieel) meer theoretisch (epistemologisch) Opzettelijk aangewend om doel te bereiken Niet twijfelen om het twijfelen.

7 belangrijke vragen over De moderne tijd (16e eeuw - 19e eeuw) - Het rationalisme: René Descartes

Waarin verschillen Plato, Augustinus en Descartes?

Plato legt de grondslag van kennis buiten de mens, in de Ideeënwereld.
Augustinus legt grondslag kennis bij God (Exemplaria)
Descartes legt grondslag van kennis in de de mens. 'Denkend ding'.

Waarom kan René Descartes worden beschouwd als een rationalist?

Het rationalisme gaat ervan uit dat de zintuigen ons slechts verwarde of onduidelijke kennis verschaffen en dat al onze kennis daarom afkomstig is van rationele beginselen. Kennis verwerven we volgens rationalisten dus louter met het verstand, en niet met de zintuigen. Descartes staat erom bekend dat hij zintuiglijke kennis wantrouwde. In zijn beroemde twijfelexperiment in de Meditaties liet hij zien dat we echte kennis alleen kunnen vinden in onze geest: die bevat heldere en welonderscheiden aangeboren ideeën. Hij voldoet hiermee aan de definitie van een rationalist.

Wat is een voorwaarde voor het herformuleren van kennis op basis wiskundige methode?

Noodzaak onbetwijfelbaar uitgangspunt van waaruit alle kennis kan vertrekken.
Eerste zekerheid nodig voor afleiding andere zekerheden.
Geen vooronderstellingen, bruikbaar als fundament van al het weten.

Wat is methodische twijfel?

Methode om tot zekere onwrikbare kennis te komen
Alles wat twijfelachtig is: opzij zetten
Elke opinie waar tweestrijd over is = verdacht
Tabula rasa – met schone lei
Het ontdekken van zekerheden die tegen elke twijfel bestand zijn
Niet reëel (sceptisch, existentieel) meer theoretisch (epistemologisch)
Opzettelijk aangewend om doel te bereiken
Niet twijfelen om het twijfelen.

Wat is het gevolg van methodische twijfel?

Inzicht dat vele zekerheden maar schijn zijn: niet bestand tegen twijfel

Vroegere inzichten filosofen geen bron van zekerheid (schouwspel tegenstrijdige meningen)
Kennis zintuigen niet bestand tegen methodische twijfel. Optische illusie en droom
Mathematische kennis geen bron zekerheid. Wiskundige zekerheid is afhankelijk van onze geest. (mogelijkheid voorstellingen van onze geest niet overeenkomen met werkelijkheid)

Le Malin génie – een kwade geest in wiens macht het ligt ons denken volledig te misleiden

Waarom wordt de twijfel waarvan Descartes gebruikmaakt in zijn filosofie methodisch genoemd?

Het is een doelbewust gekozen techniek of methode is die gericht is op het ontdekken van zekerheden die tegen elke twijfel bestand zijn. De twijfel is dus niet reëel maar theoretisch. Descartes twijfelt niet vanuit een sceptische houding, maar met een doel, namelijk een absoluut en onbetwijfelbaar uitgangspunt op het spoor te komen.

Descartes ontwikkelde zijn godsbewijzen om een specifiek probleem op te lossen: het overbruggen van van de kloof tussen het ik en de wereld. Waarom kon juist een godsbewijs de oplossing bieden voor dit probleem in de filosofie van Descartes.

Descartes wil met zijn godsbewijs de twijfel over het bestaan van de zintuiglijke werkelijkheid wegnemen.
Descartes cogito-argument bewijst enkel het bestaan van de denkende substantie. Zijn waarheidscriterium dat ‘alles wat helder en welonderscheiden kan worden gedacht zeker is’, sluit bovendien de zekerheid van de (niet heldere en welonderscheiden) zintuiglijke werkelijkheid uit.
De zintuiglijke werkelijkheid is daarom een gissing zolang we niet zeker weten of we daarin bedrogen worden door een kwade geest. Dit tegenargument wordt echter opgeheven als kan worden aangetoond dat er een volmaakte God bestaat, die ons niet zal bedriegen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Wijsbegeerte | 9789020988642 | Antoon Braeckman, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan De moderne tijd (16e eeuw - 19e eeuw) - Het rationalisme: René Descartes