Vrijheid en samenleving - Karl Marx - Kritiek op de moderne samenleving

10 belangrijke vragen over Vrijheid en samenleving - Karl Marx - Kritiek op de moderne samenleving

Wat houd de 'totaliteitsvisie op de mens' van Karl Marx in?


Er is sprake van een onderscheid tussen de (economische) privésfeer van de burgerlijke maatschappij en de (politieke) publiek sfeer van de staat.
Hierdoor is de mens politiek geëmancipeerd zonder het als mens te zijn. Hij impliceert dat de politieke vrijheid principeel niet samenvalt met de complete menselijke vrijheid. Marx insisteert dan ook op het belang van een totale vrijheid.

5. Geef twee voorbeelden van werken waarin Marx kritiek heeft op Hegels rechtsfilosofie

  1. Zur Kritiek der Hegelschen Rechtsfilosophie. Einleitung (1844).
  2. Zur Judenfrage (1844)

Hoe zien we de 'totaliteitsgedachte' terug in Marx visie op de toekomstige samenleving als een klasseloze maatschappij.

We zien hier een maatschappelijke totaliteit waarin elk individu als volwaardig lid zijn individuele vrijheid kan genieten in harmonie met (de vrijheid van) alle anderen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe is de mens vervreemd geraakt volgens Marx?

  • Er is een verschil ontstaan tussen de politieke publieke sfeer van staat en de economische privé sfeer
  • De mens is politiek geëmancipeerd, maar niet als mens zelf
  • Politieke vrijheid valt niet samen met complete menselijke vrijheid
  • Mens raakt gefragmenteerd   

Waarom is fungeert religie als 'opium voor het volk' volgens Karl Marx en wat heeft Ludwig Feuerbachs projectiemechanisme daarmee te maken?

Volgens marx liggen de oorzaken van Feuerbachs projectiemechanisme in de materiële levensomstandigheden. Om deze reden volstaat het niet de religie te bestrijden maar moet 'De kritiek van de hemel moet een kriek van de aarde worden'.

Wat bedoelt Ludwig Feuerbach met 'religie is resultaat projectiemechanisme?'

  • Mens ervaart dat hij steeds tekortschiet wat betreft hoogstaande menselijke waarden en idealen (rechtvaardigheid, wijsheid en goedheid).
  • Projecteert een positief ideaal van zichzelf in objectief, onafhankelijk wezen: de God van de religie.
  • Door extreme zelfvervreemding wordt mens zich bewust van ideale gestalte van zichzelf. Pas dan kan hij zich dat ideaal ook toe-eigenen. 

Waarom is Feuerbachs religie als resultaat projectiemechanisme noodzakelijk? (In Hegeliaanse dialectische stijl)

Het is negatief - Alleen door extreme zelfvervreemding wordt mens bewust van ideale gestalte van zichzelf. Dan kan hij zich dat ideaal ook toe-eigenen.

Welke vier soorten vervreemding kent Marx?


  • Product arbeid (onmiddellijk ingenomen en door derden verkocht – verdere economisering)
  • Arbeid zelf (lijden, we halen geen plezier meer uit de ‘vruchten’ van onze arbeid.)
  • Menszijn ( werk = essentieel voor mens)
  • Directe verhouding tot anderen (geld en goederen)


Interactie – we herkennen elkaar als menselijke wezens die essentieel arbeiden.
Vervreemding door verregaande economisering samenleving. Daardoor wordt het steeds problematischer om überhaupt nog als mens te kunnen functioneren.

Hoe omschrijft Marx het proletariaat?


  • Subject van geschiedenis.
  • Incarnatie van menselijke zelfvervreemding
  • Taak om zelfvervreemding op te heffen

Wat is Karl Marx’ belangrijkste bezwaar tegen het onderscheid tussen een privésfeer en een publieke sfeer?

  • Volgens Marx leidt het onderscheid tussen een privésfeer en een publieke sfeer tot zelfvervreemding.
  • De mens is politiek geëmancipeerd zonder zich als mens te hebben bevrijd van religieuze bevoogding.
  • Onderscheid impliceert dat politieke vrijheid principieel niet samenvalt met de complete menselijke vrijheid.
  • Deze complete menselijke vrijheid zou ruimer zijn dan de politieke vrijheid.
  • Marx wijst op belang complete vrijheid.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo