Friedrich Nietzsche - Tijdsdiagnose en kritiek - Slavenmoraal

18 belangrijke vragen over Friedrich Nietzsche - Tijdsdiagnose en kritiek - Slavenmoraal

De kritiek op de 'Hinterweltler' is ook een kritiek op de christelijke moraal. Nietzsche ziet daar ook een verdubbeling van de wereld. Welke.

Een bovenwereldse God legt de mensen zijn morele wet op, straft de boosaardigen en beloont de goeden in het hiernamaals.

Anderzijds de conflictueuze wereld met onvermijdelijke antagonismen.

Nietzsche stelt zich daarom de vraag naar de herkomst van het christelijk onderscheid tussen goed en kwaad en naar de redenen van die merkwaardige verdubbeling van de realiteit.

Waar gaat de tegenstelling tussen goed en kwaad in oorsprong op terug.

Op de tegenstelling tussen goed en slecht.

Welke overeenkomsten ziet Nietzsche in de christelijke moraal en Platoonse filosofie?

  • Verdubbeling én miskenning wereld. 
  • Bovenwereldse God legt mensen morele wet op en straft ‘boosaardigen’ en beloont ‘goeden’ in hiernamaals.
  • Vlucht in Jenseits als compensatie van onvermogen om met conflictueuze wereld om te gaan.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat beargumenteert Nietzsche in Zur Genealogie der Moral (1887)?

- De tegenstelling tussen goed en kwaad was oorspronkelijk een tegenstelling tussen goed en slecht.
- De sterken, de heersers bepaalden wat goed was: al wat in overeenstemming was met hun aristocratische criteria: groots, voornaam, eervol, sterk en krachtig was. Ongeacht of de gevolgen ervan iets opleverden, nuttig of bruikbaar waren.
- Slecht was al wat minder(waardig) was: berekening, nuttigheidsoverwegingen, angst, laaghartigheid.
- In die zin waren de heren goed en het volk slecht.

16. Wat ligt aan de slavenopstand ten grondslag?

Naast ressentiment vormt ook zwakte de basis van deze slavenmoraal.
  • De christelijke herwaardering van de waarden is aantoonbaar oncreatief, niet zelfscheppend, maar re-actief.
  • De zwakken zijn vanuit hun machteloosheid niet in staat tot echte schepping en het ontbreekt ze aan kracht. Daardoor zijn ze aangewezen op de creatie van hun (voorname) tegenstander.



Wat hield de 'slavenopstand in de moraal' in volgens Nietzsche?

De Christenen begonnen wat goed was en wat slecht was om te draaien, de armen, de nederigen, de machtelozen, de sukkelaars goed te noemen, de zieken, de lijdenden, de behoeftigen en de wanstaltigen als vroom en zalig te beschouwen.
De voornamen en de machtigen werden gelijk gesteld met meedogenlozen, zelfzuchtigen, goddelozen, de vervloekten.

17. Wat is het gevolg van de slavenmoraal, welke twee ficties komen daaruit voort?

De slavenmoraal brengt de zwakken ertoe de sterken het kwalijk te nemen dat zij sterk zijn. Hiertoe hanteert de slavenmoraal het concept van het ‘subject’ of de ‘ziel’ die geneigd is naar het goede.

Hieruit volgen twee ficties:
  1. Het staat de sterken vrij om zwak te zijn (roofvogel/lammeren), het is dus een beslissing van de sterke om zich als sterk te uiten en hiervoor is hij verantwoordelijk;
  2. De zwakke stelt haar eigen hoogste waarden van onderworpenheid en lijdzaamheid eveneens als een beslissing en daarmee als verdienste voor.

18. Op welke onjuist uitgangspunt berust dit volgens Nietzsche?

De slavenmoraal ziet over het hoofd dat de zwakke alleen maar zwak kan handelen en de sterke alleen maar sterk. Er is namelijk geen indifferent substraat achter de sterkte, er is geen ‘zijn’ achter het ‘doen’.

Waarom is met het christendom de slavenopstand in de moraal begonnen, volgens Nietzsche?

Eerst waren de heren en aristocraten oppermachtig en het volk zwak en machteloos. Vanuit het christendom ontstond 'ressentiment' tegenover de machtige heren. Christenen zorgden voor een herwaardering van de waarden. De voornamen en machtigen werden als boosaardig en slecht gezien. De zwakkeren, het volk als 'goed en vroom'.

Ad 2 vorige vraag: Wat ziet de slavenmoraal volgens Nietzsche over het hoofd.

Dat de sterke niet anders dan sterk en de zwakke niet anders dan zwak kan handelen: er is geen "zijn" achter het doen, het doen is alles.

19. Hoe wordt de Hinterwelt(ler) ingezet door de zwakke in dit betoog?

De sterke moet ook gestraft kunnen worden voor zijn wandaden in de ogen van de zwakken. Hiervoor dient de Hinterwelt en de Hinterweltler die uit baatzucht en machtswil de christelijke slavenmoraal prediken.

Wat vormt volgens Nietzsche de basis van de slavenmoraal?

Zwakte en ressentiment.

Wat is de christelijke herwaardering van de waarden volgens Nietzsche.

Oncreatief, niet zelfscheppend, maar reactief.
Ze keert de waarden gewoon om, zelfs daarin toont zich de machteloosheid van de zwakken.

Waaruit blijkt nog meer dat zwakte en ressentiment de basis vormen van de slavenmoraal.

-Ze nemen het de sterken kwalijk dat ze sterk zijn.
-Ze stellen hun eigen hoogste waarden als een beslissing en dus als een verdienste (sterkte) voor.

Wat bedoelt Nietzsche met 'slavenmoraal hanteert de notie van het subject / de ziel?

  • Subject is van nature gericht op het goede, vrij om te kiezen voor goed of kwaad. Wat het kiest, daarvoor kan het subject ook worden beloond of gestraft.
  • Slavenmoraal ziet dus eigen hoogste waarden van lijdzaamheid en onderworpenheid als beslissing en dus ook verdienste.

Hoe moeten de voornamen en de machtigen volgens de zwakken gestraft worden voor wat zij als hun wandaden, die zij alleen uit boosaardigheid begaan, zien

Dat kunnen ze niet zelf. Ze delegeren het aan een almachtige Jenseits: aan een belonende en straffende God.
De slavenmoraal is niet mogelijk zonder een beroep te doen op een Hinterwelt en de bijbehorende Hinterweltler: de moralisten die de christelijke slavenmoraal prediken.

Waarin zijn Nietzsche en Hegel onverzoenbaar met elkaar?

Nietzsche gelooft niet in Hegels heer-knechtverhouding. Als er eeuwenlang mensen onderdrukt worden door slavenmoraal zou dit allang tot inzicht geleid moeten hebben om emancipatie mogelijk te maken.

Welke kritiek heeft Nietzsche op de Christelijke moraal?


  • Verdubbeling wereld - miskenning wereld
  • Hinterwelt/Jenseits - vlucht om onvermogen te compenseren om moet werkelijke, chaotische en conflictueuze wereld om te gaan.
  • Omkering 'goed en slecht'.
  • Goede eerst bepaald door de sterkeren - goed was voornaam, eervol, krachtig en groots, ongeacht nut of gevolgen.
  • Slecht was wat niet voortkwam uit grootsheid maar uit nuttigheidsoverwegingen, laaghartigheid of angst.
  • Christendom keerden de moraal om en noemden wat 'slecht' was goed en wat 'goed' was slecht.      

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo