Decentrering van het subject, de hedendaagse tijd - Een hedendaagse visie op wetenschap en samenleving, Kennis en wetenschap - Thomas Kuhn wetenschappelijke revoluties

10 belangrijke vragen over Decentrering van het subject, de hedendaagse tijd - Een hedendaagse visie op wetenschap en samenleving, Kennis en wetenschap - Thomas Kuhn wetenschappelijke revoluties

1. Het loslaten van elk archimedisch punt binnen de kennis leidt tot onder meer de paradigmatheorie van Thomas Kuhn. Wat houdt deze theorie in?


Kuhn betoogt dat de evolutie in de wetenschap geen gestage vooruitgang is, maar een opeenvolging van heterogene paradigma's.
Onder paradigma verstaat hij een normatief model van wetenschapsbeoefening dat bepaalt wat als wetenschap(sbeoefening) geldt en hoe aan wetenschap gedaan moet worden.
Het gaat hierbij om een reeks grondovertuigingen die een gemeenschap van onderzoekers deelt en die zij in een onontwarbaar geheel doorgeven.
De opeenvolging van de paradigma's is geen graduele overgang, maar een breuk, een revolutie.

Wat is de paradigmatheorie van Thomas Kuhn (1922-1996)?

Kuhn verbind het kennisdiscours en het waarheidspreken van de wetenschap met historisch wisselende heterogene paradigma's (modellen) van wetenschapsbeoefening. Deze modellen vinden hun oorsprong in een ruime maatschappelijke context.

23. Waarom is de theorie van Thomas Kuhn relevant?

De theorie van Kuhn is een voorbeeld van een wetenschapstheorie die elk archimedisch punt binnen de kennis los laat.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

2. De revoluties binnen de paradigmatheorie van Kuhn doen zich niet van de ene dag op de andere voor, maar worden voorbereid. Daartoe onderscheidt Kuhn een drietal periodes. Welke?

  1. preparadigmatische periode
  2. het moment van de wetenschappelijke revolutie
  3. postrevolutionaire periode van "normale wetenschapsbeoefening" waarin het nieuwe paradigma gestabiliseerd wordt

Wat zijn de drie fase binnen de paradigmatheorie van Thomas Kuhn die een paradigma doorloopt?


1 de preparadigmatische periode, het heersende paradigma brokkelt af. Anomalieën treden op waarnemingen worden niet verklaard. Er ontstaan in de marge nieuwe manieren om wetenschappelijke problemen op te lossen.
2 het moment van wetenschappelijke revolutie, een nieuw paradigma word dominant en wijzigt de wetenschapsbeoefening grondig. De anomalieën worden nu wel verklaard.
3 de postrevolutionaire periode, de normale wetenschappelijke activiteit word een 'puzzle-solving activity' niet meer radicaal vernieuwend maar wel creatief.

24. Waar is het betoog van Thomas Kuhn in zijn The Structure of Scientific Revolutions (1962) op gebaseerd?

  • In The Structure of Scientific Revolutions betoogt Kuhn dat we de evolutie in de wetenschap niet als een gestage vooruitgang moeten begrijpen, maar als een opeenvolging van heterogene paradigma's.
  • Onder 'paradigma' verstaat Kuhn een normatief model van wetenschapsbeoefening dat bepaalt wat als wetenschap(sbeoefening) geldt en hoe aan wetenschap gedaan moet worden.
  • Dergelijke paradigma's volgens elkaar op, echter niet gradueel, maar met een breuk, een revolutie.

3. Wat zijn de 3belangrijkste elementen van Kuhns beschrijving van de geschiedenis van de wetenschap en van de wetenschappelijke rationaliteit, die tevens de reden vormen waarom zijn positie naderhand fel bekritiseerd wordt?

  1. discontinuiteit
  2. onvertaalbaarheid van de opeenvolgende paradigma's: theorieën zijn paradigma-afhankelijk: een wet, een theorie geldt als waar of onwaar binnen een bepaald paradigma en niet op zich. Paradigma's zijn daarom niet falsifieerbaar: niet door feiten, noch door theorieën
  3. er is geen rationele overgang van het ene naar het andere paradigma: wetenschappelijke revoluties hebben in de regel geen rationele basis, maar wortelen in allerhande niet-rationele processen

Waarin vertoont Kuhns paradigmatheorie gelijkenis met Wittgensteins ‘Levensform’?


  • Kuhns paradigma’s oorsprong in ruimere maatschappelijke context dan alleen wetenschappelijke.
  • Wittgenstein beschouwde de ‘levensvorm’ ook als instabiel, sociaal en historisch variabele referentiekader van waaruit spreken (ook waarheid) begrepen moet worden.

Welke drie paradigma's kenmerken de evolutie in de wetenschap?


  1. Preparadigmatische periode
  2. Wetenschappelijke revolutie
  3. Postrevolutionaire periode – normale wetenschapsbeoefening waarin nieuwe paradigma wordt gestabiliseerd

Wat wordt bedoeld met ‘Wetenschappelijke waarheid is een infraparadigmatische aangelegenheid’?


Een wet of theorie geldt als waar of onwaar binnen een bepaald paradigma en niet op zich.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo