Inleiding - De menswetenschappen en hun gevolgen - De meesters van het wantrouwen

15 belangrijke vragen over Inleiding - De menswetenschappen en hun gevolgen - De meesters van het wantrouwen

Welke kritiek geven 'de meesters van het wantrouwen' (Marx, Nietzche en Freud) op het subject als rationeel en autonoom handelend subject en spelen daarom een belangrijke rol in de decentrering van het subject?

Hun kritiek toont aan dat het subject zelf door iets gedragen wordt en kan bijgevolg niet zelf het centrum zijn.

Door wie wordt de term 'meesters van het wantrouwen' gemunt en waarom?

Gemunt door Paul Ricoeur (1935-2005).
Het betreft de kritiek op de mens als rationeel denkend en autonoom handelend subject, omdat de mens zelf niet het centrum is maar door iets gedragen wordt (ergens in is gesitueerd).

2. Wat was de mens volgens Marx?


De mens is altijd een concrete, maatschappelijk gesitueerde mens.
Aangezien volgens Marx de moderne maatschappij een klassenmaatschappij is, betekent "maatschappelijk gesitueerd zijn" ofwel behoren tot de klasse van de kapitalisten ofwel tot die van de proletariërs.
Daardoor is ieder denken ook een ideologisch denken: het is gebonden aan een maatschappelijke klasse.
In zijn denken en handelen wordt het subject gestuurd door iets dat aan het subject ontsnapt en waarvan het per definitie nooit helemaal kan loskomen: de sociaaleconomische realiteit waarin het altijd al gesitueerd is.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom is volgens Karl Marx (1818-1883) de mens niet het abstracte, universele subject van de moderne filosofie?

De mens is altijd een concrete, maatschappelijk gesitueerde mens. De mens behoort in de moderne samenleving toe aan de kapitalisten of de proletariërs. Elk denken is gebonden aan een maatschppelijke klasse.

Waaruit bestaat het 'wantrouwen' van Marx?

De mens is gesitueerd in een klassenmaatschappij en is gesitueerd in de sociaal-economische realiteit van zijn klasse. Hij is ofwel kapitalist, ofwel proletariër.  De leden van deze klassen hebben grondig verschillende denkbeelden.

3. Wat is de visie van Nietzsche op het subject?


Volgens Nietzsche bestaat er een discrepantie tussen de volheid van de rijkdom van het leven en de schrale begrippelijkheid waarmee wij dat leven proberen te vatten.
Begrippen zijn manifestaties van "onze wil tot macht": de wil om onszelf te affirmeren, om onszelf te laten gelden, om macht te verwerven ten opzichte van de anderen en de wereld.
Deze machtswil is het eigenlijke motief achter ons denken en spreken.
Het denken en het handelen van het subject wordt van buitenaf gestuurd door iets dat principieel aan het subject ontsnapt en waarvan het per definitie nooit kan loskomen: de "wil tot macht".

Wie zijn de Meesters van het Wantrouwen?

Marx, Nietzsche en Freud
Subject is niet het centrum en wordt gedragen door iets anders.

Waarom leggen begrippen volgens Nietzsche (1844-1900) het dynamische, procesmatige van de realiteit stil?

Ze fixeren de werkelijkheid en ontdoen haar van haar levendigheid. Begrippen zijn een mummificatie van de realiteit.

4. Waardoor wordt het handelen van het subject volgens Freud gestuurd?


Volgens Freud bestaat het "psychisch apparaat" van de mens uit drie delen:
  1. het Ich: ons doorgaans bewuste ik, vormt de interactie met de buitenwereld
  2. het Es: volledig onbewust, bevat onze driften
  3. het Uber-Ich: grotendeels onbewust, bevat de heersende normen en waarden die tijdens onze opvoeding verinnerlijkt worden.

Het denken en het handelen van het subject worden gestuurd door iets dat prinicipeel aan dat subject ontsnapt en waarvan het per definitie nooit helemaal kan loskomen: het onbewuste.

Waardoor wordt het subject gestuurd, volgens Marx?

  • Sociaal-economische omstanstandigheden
  • Denken gebonden aan maatschappelijke klasse

Wat veroorzaken de tegengestelde belangen van de klassen volgens Marx.

Dat de verschillende klassen er grondig verschillende denkbeelden op nahouden over de samenleving, haar finaliteit en de wijze waarop ze moet worden geleid.

Waar geldt de wil tot macht a fortiori? (des te meer).

Het waarheid spreken van de filosofie en het morele vertoog van het christendom.

Waarmee levert Sigmund Freud een beslissende kritiek op het moderne subject.

Met zijn ontdekking dat het onbewuste ons denken en handelen in grote mate stuurt.

Waar bestaat het 'psychische apparaat' van de mens volgens Freud uit?

Dat wat bewust is, het Ich', het volledig onbewuste 'Es' dat onze driften bevat en het grotendeels onbewuste 'Über-ich', ze omvat de heersende normen en waarden die tijdens de opvoeding verinnerlijkt worden.

Hoe vormt zich het doorgaans bewuste 'Ich" volgens Freud.

Door de interactie met de buitenwereld.
Het 'ich' bemiddelt tussen het 'Es', het 'Über-ich' en de buitenwereld.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo