De moderne tijd (16e eeuw - 19e eeuw) - Het kritisch idealisme: Immanuel Kant - De analyse van het kenproces: het verstand

16 belangrijke vragen over De moderne tijd (16e eeuw - 19e eeuw) - Het kritisch idealisme: Immanuel Kant - De analyse van het kenproces: het verstand

Hoe is het volgens Kant mogelijk dat we dingen zien als onderscheiden objecten? Bij voorbeeld de tafel die we zien als substantie

Kant stelt dat het verstand niet leeg is, maar over begrippen beschikt die het op de waarnemingen toepast.
De tafel is dus geen substantie omdat dat verband in de werkelijkheid ligt, maar omdat het denken zelf dat verband legt.

Hoe is het volgens Kant mogelijk dat wij dingen zien als onderscheiden objecten?

Het verstand is volgens kant niet leeg maar beschikt over begrippen welke het op de waarneming toepast. Het verband ligt niet in de werkelijkheid maar word in het hoofd actief gevormd aan de hand van 'categorieën'

Hoe komt Kant tot zijn tafel van categorieën.

Onze kennis drukt zich in oordelen uit. Oordelen zijn eigenlijk door het verstand tot stand gebrachte verbindingen van begrippen: een predicaat (P) wordt verbonden met een subject (S).
Er zijn twaalf types van oordelen, in te delen naar wijze van verbinding.
Elk oordeel is inhoudelijk naar kwantiteit, kwaliteit, relatie en modaliteit bepaald. Op basis van de tafel van oordelen komt Kant tot de tafel van categorieën:
De tafel van die begrippen die algemene principes zijn voor het denken van voorwerpen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe ziet Kant het verstand?


  • Het verstand is niet leeg, maar beschikt over begrippen die het op de waarheid toepast
  • Verstand is actief werkzaam in opbouw van wat ons in de waarneming omringt

Hoe verloopt het proces voor de vorming van de tafel van die begrippen die algemene principes zijn voor het denken van voorwerpen

In onze oordelen is er steeds een verschillende verbinding van voorstellingen of begrippen gedacht. Wanneer we die verbinding zuiver denken dan behouden we niets anders over dan een zuiver begrip van een soort synthese. Een dergelijke zuivere, eenheidsbrengende functie is het zuivere verstandsbegrip of de categorie.

Wat doet het verstand volgens Kant?

Door oordelen eenheid tot stand brengen.

5. Wat is Kants mening over causaliteit?


Kant gaat akkoord met Humes bewering dat causaliteit zich niet in de ervaren werkelijkheid bevindt: in de ervaring hebben we inderdaad enkel een opeenvolging van waarnemingen.
Toch volgt Kant Hume niet in zijn scepticisme.
De structuur van ons verstand is zodanig dat het een welbepaalde opeenvolging van waarnemingen structureert als oorzaak en gevolg.
Maw. causaliteit komt voort uit het verstand, pas hierdoor kunnen we begrijpen wat we zien.

Wat is de oorsprong van Kennis volgens Kant?



Receptiviteit van de zintuiglijkheid (het a posteriori) voegt zich bij de spontaneïteit van het verstand (het a priori)
Omdat de denkact geen opeenstapeling van acten is word het begeleidt door het zelfbewustzijn.

6. Wat voegt de rede volgens Kant toe aan het kenproces?


De rede bewerkstelligt een nog hogere graad van eenheid van kennis.
De rede beschikt niet alleen over ruimte, tijd en de categorieën, maar bovendien over structuren die tot een ultieme synthese zouden kunnen leiden.

Welke grondgedachte komen we weer tegen bij Kant.

Kennis berust op zintuiglijkheid en verstand.
Bij de receptiviteit van de zintuigen ( a posteriori) voegt zich de spontaniteit van het verstand (a prior). Ze zijn op elkaar aangewezen en in hun eenheid ontstaat echte kennis.
'Aanschouwingen zonder begrippen zijn blind, begrippen zonder aanschouwingen zijn leeg'.

Welke instantie brengt eenheid in de opeenvolging van ken-acten, wat op zichzelf geen kenproces is.

Het zelfbewustzijn dat een denkact begeleidt (bij waarneming' p', is dat ik weet dat p').
Kant noemt dit de trancendentale apperceptie.
Die eenheid van onze ervaring ligt niet in de ervaring zelf, maar kan enkel als een a priori element van het subject begrepen worden. Kant noemt die eenheid van een zelfbewustzijn 'Ich denke'. Een subject dat als a priori mogelijkheidsvoorwaarde van kennis nooit voorwerp van de ervaring is. Het transcendentale subject.

Hoe kijkt Kant aan tegen causaliteit?

  • De ervaring is alleen een opeenvolging van waarnemingen.  Verstand kan een welbepaalde opeenvolging van waarnemingen oorzaak en gevolg structureren.
  • Causaliteit komt voort uit verstand. Zo kunnen we begrijpen wat we zien.
  • Of werkelijkheid op zichzelf (an sich) hieraan beantwoordt kunnen we bevestigen noch ontkennen.

Wat is de grondgedachte van Kant?

  • Kennis heeft dubbele oorsprong: zintuiglijkheid en verstand.
  • Beide voortdurend op elkaar aangewezen en pas in hun eenheid ontstaat echte kennis.
  • Zintuiglijkheid alleen blijft ongearticuleerde, eindeloze dus zinloze chaos zintuigelijke prikkels.
  • Verstand dat zonder zintuiglijke inhoud denkt, komt ook niet tot kennis. 

Hoe fundeert Kant de natuurwetenschap?

  • Ordening van de natuur is het product van ons verstand
  • Ons verstand legt volgens de categorieën zelf verbanden tussen verschijnselen
  • Menselijk verstand legt wetten op aan de natuur. (natuurwetten niet in de natuur) 

Wat zijn Kants "categorieën"?

Dit zijn de principes waarmee wij bepaalde gestalten, vormen en relaties ordenen.

Hoe is het mogelijk volgens Kant dat wat we via onze gewaarwordingen tot ons krijgen als voorwerpen/objecten herkennen?


Kant stelt dat het verstand niet leeg is, maar over begrippen beschikt die het op de waarnemingen toepast. Het denken zelf legt de verbanden, die altijd reeds in onze ervaringen aanwezig zijn.
Het verstand ordent de veelheid van aanschouwingen in begrippen en verbindt die met elkaar in oordelen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo