Startpagina / Samenvattingen / Woorden & daden : een inleiding in de ethiek / mill-utilisme-ethiek

De utilistische traditie: Mill - Historische en systematische situering van de ethiek van Mill

Q: Op wiens filosofie kan het werk van J.S. Mill als reactie worden beschouwd?

Zijn werk is hoofdzakelijk een reactie op het werk van Jeremy Bentham , grondlegger van het utilisme en grote invloed op zijn vader James Mill.

32 belangrijke vragen over De utilistische traditie: Mill - Historische en systematische situering van de ethiek van Mill

Door wie is John Stuart Mill opgeleid?

Door zijn vader James Mill, eveneens filosoof. J.S. Mill heeft geen scholing gehad, maar heeft naast onderwijs van zijn vader zelfstudie gedaan en onderhield contact met geleerden uit zijn tijd.

Bentham was de spil van de Filosofische Radicalen en had grote problemen met het Britse rechtssysteem. Waarom?

Benthams kritiek betrof de onvoorspelbaarheid van uitspraken van rechters, die vooral rechtspraken op basis van hun eigen vooroordelen.
Bentham steeds voor codificering van het rechtssysteem, uitgaande van een onbetwistbaar en duidelijk toepasbaar moreel grondbeginsel waarin juist de gevolgen van daden gewogen worden.

Wie was van grote invloed op Mill

Harriet Taylor (1807-1858). Ze ontmoete elkaar in 1831, hadden jarenlang een verhouding en trouwde in 1852.

Op wiens filosofie kan het werk van J.S. Mill als reactie worden beschouwd?

Zijn werk is hoofdzakelijk een reactie op het werk van Jeremy Bentham, grondlegger van het utilisme en grote invloed op zijn vader James Mill.

Welke tweedeling kun je onderscheiden bij consequentialistische theorieën? En in welke past de theorie van Mill?

De perfectionistische variant waarbij het gaat om het ideale mens-zijn, zoals bij Aristoteles en Nietzsche. Of men er nu wel of niet gelukkig van wordt is niet relevant.
De niet-perfectionistische variant, waarbij de centrale waarde het ervaren van geluk is, ongeacht waaraan de wordt ontleend. Deze variant werd aangehangen door Bentham en de vader van Mill, James Mill.

Mill leek zelf aanhanger van de perfectionistische variant, waardoor zijn denken ondanks zijn utilitistische achtergrond verwantschap toont met Aristoteles

Hoe kwam de ethiek van Mill tot stand?

Het lag niet geworteld in de geschiedenis van de filosofie, maar was vooral een reactie op de filosofie van Jeremy Bentham (1748-1832).

Bentham's filosofie kwam voort uit zijn kritiek op de rechtsspraak. Welk kritiek had hij en hoe leidde dit tot het utilisme?

Bentham's kritiek betrok met name de subjectiviteit van de rechtsspraak, waarbij oordelen werden geveld op basis van vooroordelen van rechters. Bentham zag de noodzaak voor een een hercodering van het systeem op basis van een duidelijk moreel grondbeginsel waarin de uitkomsten van daden worden gewogen.

Hoe kijkt Mill naar persoonlijk moraal en sociale moraal?

Persoonlijke moraal zijn de regels die mensen zichzelf opleggen.
Sociale moraal zijn de regels waaraan mensen zich in hun onderlinge verkeer moeten houden.

Bij Kant zien we als sociale moraal zijn rechtsleer en als persoonlijke moraal zijn deugdleer.
Bij Levinas zien we vooral persoonlijke moraal.
Bij Mill zien we beide en hij stelt in beide gevallen dezelfde eisen aan mensen.

Wat betrof Benthams kritiek op de common law?

De onvoorspelbaarheid van de uitspraken van rechters. Het was volgens hem dringend noodzakelijk om het rechtssysteem te codificeren, uitgaande van onbetwistbare en duidelijk toepasbare grondbeginsel waarin juist de gevolgen van daden gewogen worden.

Wat is de verhouding tussen Bentham's utilisme en het liberalisme?

Er is vrijwel geen sprake van liberale begrenzing van het vrije handelsdomein binnen het utilisme, de individuele vrijheid wordt ondergeschikt gemaakt aan het maatschappelijk nut.

Waarom begon Mill aan een herziening van Benthams ethiek?

Het deed een beroep op zijn intellectuele vermogens, maar zijn gevoelsleven bleef onbesproken

Bentham voerde het begrip utiliteit op, wat verstond hij hieronder?

Dat beginstel dat willekeurig welke daad goed- of afkeurt, naargelang zij de tendens lijkt te hebben om het geluk te vergroten of verkleinen van degene wier belang erbij in het spel is.

Welke middel wordt gebruikt om van daden vooraf te kunnen stellen of zij het geluk bevorderen?

Kwantificering van factoren als intensiteit, duur, (on)zekerheid en extensie moeten door middel van een rekensom (hedonistische calculus) uitsluitsel geven over de mate waarin een daad al dan niet geboden is.

Wat is het verschil tussen perfectionistische en een niet-perfectionistische ethiek?

Perfectionistisch - bevordering menselijke voortreffelijkheid.
Niet-perfectionistisch - ervaring geluk, waaraan dat ook wordt ontleend

Wat betreft het utilisme van Bentham?

Het beoordeeld handelingen op de gevolgen, en niet de motieven en intenties. Dit neigt erna de individuele vrijheid ondergeschikt te maken aan het maatschappelijk nut. Hierbij gaat het om de vraag of de handeling het geluk al dan niet bevordert. Geluk wordt door Bentham gelijkgesteld aan 'plezier' en tegengesteld aan 'pijn'.

Wat was Mill's verhouding tot het utilisme?

Mill heeft het utilisme van jongs af aan meegekregen en accepteerde het in intellectuele zin. Na een hevige depressie besefte hij zich echter dat het zijn gevoelsleven onaangesproken liet, wat er toe heeft geleidt dat hij een herziening schreef op het utilisme in zijn boek Utalitarianism.

Waarom was Jeremy Bentham kritisch op de common law?

Onvoorspelbaarheid uitspraken rechters.
Lieten zich leiden door vooroordelen.
(abstractie gevolgen van daden, irrationeel)

Wat houdt een consequentialistische ethiek in?

Het type ethiek dat het 'juiste' definieert als datgene wat het 'goede' of het 'waardevolle' bevordert. Een consequentialistische ethiek beoordeelt, anders dan een deontologische ethiek, handelingen uitsluitend op de gevolgen.

Wat is het verschil tussen perfectionistisch consequentialisme en niet-perfectionistisch consequentialisme? Bij welke denkers treffen wij deze ideeën?

1. Perfectionistisch consequetialisme stelt dat de mens beter is wanneer deze meer artistieke creativiteit ontplooit, ongeacht of hem dan gelukkig maakt of niet. Wij treffen dit bij Aristoteles en Nietzsche.

2. Niet-perfectionistisch consequentialisme stelt het geluk centraal en vorm de kern van het Bentham's utilitarisme. Opmerkelijk is dat JS Mill zich achter perfectionistisch consequentialisme lijkt te stellen.

Wat beoordeelt de utiliteit?

Handelingen en de gevolgen ervan.
Slechts zijdelingse interesse in motieven en intenties. Die worden zelf beoordeeld naar hun gevolgen voor het handelen.
Accent ligt niet op begrenzing handelingsdomein.

Wie was er naast Benthem en zijn vader nog meer van grote invloed op Mill.

Harriet Taylor (1807-1858). Ze ontmoetten elkaar in 1831, hadden jarenlang een verhouding en trouwden in 1852.

Waarom is de ethiek van Mill een niet-perfectionistische variant van het consequentialsime?

De centrale waarde is de ervaring van geluk, Mill lijkt een overstap te maken van niet-perfectionistisch naar perfectionistisch consequentialsime.

Wat is opmerkelijk wat betreft de persoonlijke en sociale moraal in Mills ethiek?

Beide stellen dezelfde eisen aan mensen, dit kan problematisch zijn.

Hoe kan men van iedere daad volgens Bentham de waarde bepalen?

Door factoren als intensiteit, duur, (on) zekerheid en extentie (aantal personen wier belang in geding is)

Waarom zijn mensen zelf - volgens Bentham - niet vanzelf tot geneigd in utilistisch opzicht de beste daden te stellen?

Ze zijn van nature egoïstisch.
==> Politieke sanctie. Systeem van beloningen en straffen.

Welke tweedeling maken consequentialstische theorieën?

Het goede
Het juiste = moreel juiste in functie van niet-moreel goede.

Waar vinden we een niet- perfectionistische variant van het consequentialisme?

Utilisme van Bentham en James Mill.
Centrale waarde is de ervaring van geluk, waaraan dat ook wordt ontleend.

Noem een merkwaardigheid van Millis ethiek.

Lijkt overstap te maken van een niet-perfectionistisch naar een perfectionistisch consequentialisme.
Ondanks utilistische achtergrond vertoont denken verwantschap ethiek Aristoteles over ideale mens-zijn.

Welke twee soorten moreel bevatten Mills ethiek?

Persoonlijke moraal
Sociale moraal met politieke consequenties

Wat zijn de twee belangrijkste teksten die Mill over ethiek heeft geschreven?

Utilitarianism
On Liberty

Stellen bij Mill de persoonlijke en sociale moraal dezelfde eisen aan mensen?

Waarin verschilt Mill met Kant wat betreft de persoonlijke en sociale moraal?

Mill - persoonlijke en sociale moraal stellen dezelfde eisen aan mensen
Kant - eisen aan mensen zijn verschillend.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Woorden & daden : een inleiding in de ethiek | 9789085065265 | onder van Annet van Melle, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.