Cognitief-gedragstherapeutische benaderingen - Gedragstherapie - Operante conditionering

36 belangrijke vragen over Cognitief-gedragstherapeutische benaderingen - Gedragstherapie - Operante conditionering

Waarom gaat het bij operante conditionering?

om gedrag dat in frequentie toeneemt afhankelijk van het gevolg van dat gedrag. Deze gevolgen kunnen gedrag versterken of niet. Als op bepaald gedrag een beloning volgt, neemt het gedrag toe. Als het genegeerd wordt of als er straf volgt, neemt het af

Wat houdt variabel belonen in?

Dat je beloond wordt op onvoorspelbare manieren. VB wanneer de gokkast je laat winnen.

Wat is operante conditionering volgens Skinner

Gedrag neemt in frequentie toe, afhankelijk van het gevolg van dat gedrag. Deze gevolgen kunnen gedragingen versterken (bekrachtigen) of niet.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Operante conditionering passen veel ouders niet goed toe. Waarom?
Wat is de stelregel hierin?

Als je zegt: "Hou op", "stop daarmee" denk je wellicht dat je jouw kind daarmee straft maar misschien beloon jij je kind hier wel mee of jezelf, om van het gejengel af te zijn.
Als het geschop gekrijs niet afneemt dan ben je dus eigenlijk aan het belonen.
Als een kind weinig aandacht krijgt, wil het liever beloond worden in de vorm van negatieve aandacht dan helemaal geen aandacht

Stelregel:
Bij belonen neemt gedrag toe, bij bestraffen neemt gedrag af.
Kijk dus niet naar wat je denkt maar naar wat er feitelijk gebeurd.

Welke 5 bekrachtigingsschema`s zijn er en wat  houden ze in?

Continue bekrachtiging= elk gewenst gedrag belonen.

Vaste ratioschema`s= bekrachtiging toedienen na een aantal vaste responsen.

Variabele ratioschema`s= Bekrachtiging na willekeurige aantal responsen.

Vaste intervalschema`s= Bekrachtiging toedienen vast tijdsschema.

Variabel intervalschema= Bekrachtiging toedienen op variabele tijdstippen.

Hoe wordt nieuw gedrag het snelst geleerd

1. Continu belonen
2. Variabel belonen

Wat doen wij mensen in de ogen van de behavioristen vaak verkeerd als je kijkt naar "opvoeden" bijvoorbeeld?

Wij doen vaak wat anders dan dat we denken dat we doen. We belonen vaak onbewust ongewenst gedrag en wij negeren vaak gewenst gedrag. We moeten dus meer kijken naar wat er werkelijk gebeurt

Wat is het "token economy"-programma?

Cliënt krijgt een 'token', een fiche, sticker of iets anders bij van tevoren afgesproken gewenst gedrag. Wanneer een bepaald aantal tokens is verdiend, krijgt de cliënt een beloning.

Welke soorten bekrachtigingen zijn er en wat houden ze in?

Negatieve straf= gedrag leidt tot verliezen van iets aangenaams, gedrag neemt af.

Negatieve bekrachtiging= gedrag leidt tot het vermijden van iets vervelend. Vermijdingsgedrag neemt toe.

Positieve straf= Gedrag leidt tot iets onaangenaams het gedrag neemt af.

Positieve bekrachtiging= Gedrag leidt tot iets prettigs voor de client. Gedrag neemt toe

Hoe wordt volgens gedragstherapeuten gedrag het snelst aangeleerd?

Door positief gedrag continu te belonen, direct nadat het gedrag is vertoond. En als het gedrag er eenmaal inzit, moet je juist minder belonen, zo nu en dan en het liefst op onvoorspelbare momenten.

Tweefactorentheorie Mowrer volgens Van der Molen,  2007

1. Klassieke conditionering, rotervaring leidt tot angst.
2. Operante conditionering, rotervaring wordt beloond door negatieve bekrachtiging (opluchting) waardoor angst groter wordt en tot vermijdingsgedrag leidt.

Door positief gedrag continu te belonen, direct nadat het gedrag is vertoond. En als het gedrag er eenmaal inzit, moet je juist minder belonen, zo nu en dan en het liefst op onvoorspelbare momenten.
Hoe noem je dit?

Variabel belonen.

Wat is de conclusie van de tweefactorentheorie

Klassieke conditioneringsprocessen worden in stand gehouden door operante conditioneringsprincipes.

Hoe werkt variabel belonen in de gokwereld?

Variabel belonen is volgens gedragstherapeuten de beste manier om het geleerde gedrag in stand te houden. Juist doordat de gokkast op onvoorspelbare momenten uitkeert, beloond, zal een gokverslaafde steeds geld in die kast blijven gooien.

Waar werken gedragstherapeutische programma's mee

1. Positieve en negatieve versterkers
2. Negatieve straffen (time-out, boetes, boete- en beloning, over correctie).

Hoe werkt variabel belonen in de "loverboy" wereld?

Doordat Loverboys meisjes in het begin continu belonen met cadeaus en aandacht wordt het meisje geconditioneerd om voor hem te gaan werken. Later dwingen de meisjes zichzelf tot prostitutie om maar af en toe toch weer even de aandacht en een cadeautje te krijgen van hun Loverboy.

Loverboys beginnen met conditionering, en als dat een feit is gaan ze over op variabele beloningen.

Waarom wordt er bij gedragstherapeutische programma's niet gewerkt met positieve straffen

Positieve straffen kunnen teveel ander ongewenst gedrag oproepen.

Wat kun je het beste doen, in de vorm van belonen, wanneer het een complex probleem inhoud?
Geef de vakterm.

Dan kun je het beste het probleem in stukjes hakken, en stapje voor stapje iemand belonen.
Dit noemen ze shaping

Na ieder gewest gedrag belonen, ook in de vorm van shaping als het men in kleine stapjes gewenst gedrag laat zien. Dit noemen we...

Continu bekrachtiging

Welk bekrachtigingsschema werkt het beste bij moeilijk hanteerbare, passieve cliënten, waarbij geneigd wordt om negatieve aandacht te gebruiken?

Bekrachtiging volgens het vast intervalschema, net als dat je op bepaalde tijden een medicijn geeft, worden deze cliënten op bepaalde tijden beloond en bekrachtigd, bekrachtiging op recept.

Als je een keer een vervelende ervaring hebt gehad op een verjaardag, ga je alle verjaardagen vermijden. Welke vorm van bekrachtiging is dit?

Negatieve bekrachtiging

Hoe kan negatieve bekrachtiging overgaan in negatieve straf, geef hierbij een voorbeeld

Als je je werk vermijdt omdat collega's niet aardig zijn (dit werkt belonend, opluchtend) en jij vervolgens gekort wordt op je salaris omdat je er weinig bent. (Je raakt iets kwijt wat je wel had).

Straffen werkt in de regel niet volgens gedragstherapeuten. Je kunt beter belonen. Maar welke vorm van straf werkt soms wel?

Negatieve straf, wanneer je iets prettigs afneemt. Bijvoorbeeld een kind een time-out te geven.

Een boete krijgen is een vorm van .....straf; Is dat positieve of negatieve straf?

Een boete krijgen is een vorm van negatieve straf. Negatieve straf houdt in dat er iets aangenaams (geld) wordt weggenomen om ongewenst gedrag te verminderen, wat bedoeld is om het herhalen van overtredingen te ontmoedigen.

Je gooit iets om in huis en moet vervolgens het hele huis stofzuigen.
Als ongewenst gedrag extra beboet wordt noemen we dit:...

Overcorrectie

Kijken in welke situaties en verschillende personen het gedrag zich voordoet,  om in kaart te brengen of er verbanden te zien zijn tussen verschillende factoren noemen we in vaktaal:...

Topografisch analyseren

Naast pos en neg bekrachtiging voegde Bandura nog een vorm van leren toe. Welke?

Model leren. Dit houdt in dat mensen leren door te observeren hoe anderen gedrag vertonen en de resultaten daarvan zien. Dit kan leiden tot het (na)doen van dit gedrag, vooral bij mensen met een status, zonder dat daar directe beloningen of straffen tegenover hoeven te staan.
Als je als socio, een goede werkrelatie opbouwt met je client, en j laat zien hoe je met andere jongeren om moet gaan, kan de client ook van jou leren door het te imiteren.

Vertel iets over de Goldstein training

Het is een sociale vaardigheidstraining gebaseerd op de operante techniek, modelleren, die oorspronkelijk bedoeld was voor zwakbegaafden maar later ook werd aangepast, zodat het toegepast kon worden in verschillende situaties en verschillende doelgroepen maar vooral voor jongeren om sociale vaardigheden aan te leren.

Noem enkele verwanten aan de Goldstein training

Rots en water (weerbaarheid en solidariteit)
Kanjertraining (weerbaarheid en bestrijding van pesten)

Gericht op leren van nieuw gedrag, sociale vaardigheden, reflectie, morele factoren, en bewustwording.

Vertel iets over de methodiek "Youturn"

Deze methodiek wordt gebruikt in de justitionele jeugdinrichtingen. Ze hanteren een vorm van operante technieken om van elkaar te leren. De groep moet complimenten uitdelen wanneer iets goed gaat, ze leren elkaar aan te spreken op goed gedrag.

Wat is het belang van motivatie bij leren van nieuw gedrag?
Hoe werkt dat in de verslavingszorg?

Motivatie blijkt goed meetbaar te zijn met verschillende evidence-based gesprekstechnieken.
Hoewel verslaving ook te maken heeft met een chemische verandering in de hersenen, waardoor gedrag moeilijk te veranderen is, kunnen motiverende gesprekstechnieken bijdragen aan positieve gedragsverandering. Als iets moeilijks dan toch lukt dan kan dit bijdragen aan de motivatie om echt te gaan veranderen.
In de verslaving bijvoorbeeld is motivatie belangrijk om nieuw gedrag aan te leren. Door meer aandacht te besteden aan de positieve gevolgen die zullen plaatsvinden, fitter zijn, langere levensverwachting, prettigere omgeving, betere studieresultaten etc.

Geef een voorbeeld van een vicieuze bekrachtigingscirkel, leg uit hoe dat werkt met een verslaving.

Als iemand een drankprobleem gat hij drinken om van de pijn af te zijn. Hij krijgt op korte termijn een beloningsstof (de alcohol) toegediend die hem verdoofd. (positieve bekrachtiging).
Op langere termijn levert het drinken van alcohol hem alleen maar problemen op die hij wegneemt of probeert te vermijden (negatieve bekrachtiging).
Positieve en negatieve bekrachtiging houden elkaar zo in stand.

Als iemand gezegd heeft dat ie zou gaan stoppen met zijn verslaving maar dan toch weer gebruikt, hoe wordt dat middels motiverende gesprekstechnieken dan benadert?

Er wordt niet gezegd dat het weer hem/haar niet gelukt is maar dat het beloningssysteem weer tijdelijk heeft gewonnen.

Welke 4 principes zijn volgens Miller en Rollnick van belang om de motivatie te versterken tijdens de gedragstherapie?

  1. Empathie tonen
  2. Discrepantie ontwikkelen (wat wil de client positief bereiken)
  3. Meebewegen met weerstand (erkennen dat iets moeilijk is)
  4. Ondersteuning persoonlijke effectiviteit (benoem wat goed gaat)

Een van de 4 principes zijn volgens Miller en Rollnick die van belang is om de motivatie te versterken tijdens de gedragstherapie is Discrepantie ontwikkelen. Wat houdt dat in?

dat de therapeut de cliënt helpt om een discrepantie te zien tussen huidig gedrag en doelen/waarden. In kaart brengen wat een client wil bereiken en wat hij nu doet. Dit kan de motivatie versterken doordat de cliënt zich bewust wordt van het verschil tussen waar hij nu staat en waar hij wil zijn, waardoor ze gemotiveerd worden om veranderingen aan te brengen in hun gedrag.

Eén van de 4 principes zijn volgens Miller en Rollnick die van belang zijn om de motivatie te versterken tijdens de gedragstherapie is meebewegen met weerstand. Wat houdt dat in?

Dat je als therapeut iemand erkent in zijn strubbelingen of bezwaren, onderkennen dat hij/zij het moeilijk heeft en hem de ruimte laten  om zelf te veranderen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo