Startpagina / Samenvattingen / Zes psychologische stromingen en een client / ogb-client-probleem

Oplossingsgerichte benaderingen en positieve psychologie

67 belangrijke vragen over Oplossingsgerichte benaderingen en positieve psychologie

Hoe werkt een oplossingsgerichte therapie?

* Houden zich niet zo bezig met het probleem, vinden ze niet zo
   interessant want de oorzaak zegt weinig over de oplossing
* De ontwikkelmogelijkheden en competenties vd cliënt staan centraal en
   niet de klachten
* De HV gaat niet zo diep in op de klachten en hoeft ook geen oplossingen
   aan te dragen, de cliënt is de expert, de HV ordent en is een motiverende
   gesprekspartner en gaat opzoek naar de uitzonderingen/lichtpuntjes

Steve de Shazar en Insoo Kim Berg hebben in de jaren 80 van vorige eeuw de oplossingsgerichte benadering (OGB) ontwikkeld. zij gingen voornamelijk uit van de theorie van:

Milton Erikson, die grote problemen had met psychiatrisch etiketten die door diverse diagnosestellingen werden opgeplakt, mensen gingen zich naar die diagnose gedragen.

"Ik hoef je levensverhaal niet lezen" zegt de oplossingsgerichte therapeut tegen de client. "We beginnen gewoon". Wat een gek begin. Hoezo hoeft zij het verhaal niet te lezen?

Oplossingsgerichte therapeuten zijn niet zo geïnteresseerd in het probleem en een uitgebreide diagnostiek vinden ze niet nodig. Er wordt direct al gekeken naar wat er goed gaat en hoe dit versterkt kan worden.

Competenties, doelen en ontwikkeling staat centraal, niet het probleem.

Positieve psychologie, wat houdt dit in?

Het accent ligt normaal bij therapieën erg op problemen en stoornissen en er zijn HV die vinden dat deze nadruk cliënten en HV-ers onvoldoende bemoedigd en een hoog percentage hv-ers is dan ook zelf depressief.

De positieve psychologie vind dat er binnen de HV te weinig aandacht is voor wat goed gaat en legt daarom het accent op positieve eigenschappen van mensen, zoals vitaliteit, veerkracht en doorzettingsvermogen.
Ze gaan na waardoor mensen in zeer moeilijke omstandigheden of met ziektes en stoornissen toch lukt om verder te gaan met hun leven.

De oplossingsgerichte benadering past bij de positieve psychologie.
Leg uit waarom en wie de grondlegger hiervan is.

De grondlegger van de positieve psychologie is Martin Selligman.
Hij heeft ook de term aangeleerde hulpeloosheid in het leven gebracht. Mensen die altijd maar passief zijn en denken dat het toch niet lukt. Deze term komt niet alleen voor bij clienten maar ook bij hulpverleners waarbij het altijd gaat over problemen en stoornissen en wat er allemaal niet goed gaat in plaats van te kijken naar wat wel goed gaat, of er vitaliteit is, doorzettingsvermogen en veerkracht

Wat zijn protectieve factoren?

factoren die je beschermen tegen problemen

Wat zijn volgens OGB oplossingen niet

Een keerzijde van het probleem

Wat is de kern van OGB

Een probleem is niet constant, er zijn altijd lichtpuntjes.de hulpverlener zoekt wat deze lichtpuntjes maakt en probeert dit te vergroten.

Wat is de houding van de therapeut in de OGB?

Hij sluit aan bij de manier van doen van de cliënt. De cliënt is de expert en niet de therapeut. Positief, empathisch, directief, coachend. Non-verbaal: oogcontact, nu en dan knikken, handgebaren, dichtbij de cliënt zitten, rustige spreeksnelheid, iets naar de cliënt toeleunen, zo nu en dan aanraken, manier van spreken die aansluit bij de cliënt

De OGB hebben kritiek op de benaderingen in de jeugdzorg en verslavingszorg.
Waar gaat dit over?

Ze vinden dat er te veel gekeken wordt naar wat er fout gaat, wat de risico's zijn. Ze hebben vaak te lage verwachtingen.
Ze vinden dat er meer gekeken moet worden naar de kracht van de client, naar hulpbronnen, omgeving die de client kan stimuleren. De lat kan best hoog gelegd worden, een kind kan veel en is meer dan een optelsom van allerlei problemen.

Wat zijn de therapeutische technieken bij OGB?

* Concretiseren, concreet maken v vage opmerking
* Samenvatten
* Parafraseren korte samenvatting
* direct complimenteren
* indirect complimenteren
bv: hoe heb je het voor elkaar gekregen om je relatie in stand te houden?
* Vanuit verschillende perpectieven vragen stellen (vanuit man, werkgever)
* hanteren en inzetten van stiltes
* non-verbaal gedrag opmerken en waar nodig benoemen
* ondersteunen, erkenning geven, humor
* sleutelwoorden vd client gebruiken
* bevestigen v percepties (waarnemingen) vd client
* doorvragen op percepties
* richten vd aandacht op kleine zaken die goed gaan
binnen een somber beeld toch opzoek gaan naar lichtpuntjes
zonder dat een probleem of vervelende situatie ontkend wordt

Waar staat Resilience voor in OGB

Voor veerkracht. Dus uit tegenslagen kan iets moois ontstaan.

Hoe kijkt men tegen weerstand aan in de OGB?

Weerstand bestaat niet. Als de cliënt niet meewerkt komt dat doordat de hulpverlener teveel zijn eigen kader opdringt en de cliënt te weinig volgt

De OGB wint steeds meer terrein, zelfs bij mensen met trauma en oorlogsverleden. Door wie is de OGB ontwikkeld?

Steve de Shazer en Insoo Kim Berg, die geinspireerd werden door Milton Erickson die benadrukte dat elk mens een eigen theorie en benadering nodig heeft, alles bruikbaar is wat de client zegt. Daarnaast was hij geen voorstander van het plakken van etiketten omdat clienten zich ernaar gaan gedragen.

Uitgangspunt 2 van OGB, verandering is

onvermijdelijk en verloopt in stappen

Welke speciale gesprekstechnieken worden er wel toegepast in de OGB?

* Wondervraag
   wat als er tijdens je slaap een wonder is gebeurd, je probleem is weg
   waaraan merk je dat er een wonder is gebeurd
   en waaraan merkt je omgeving het?
* Uitzonderingen
   Opzoek gaan naar uitzonderingsmomenten, zijn er momenten
   geweest die al een beetje leken op het wonder?
* Schalen
door een probleem een cijfer te geven wordt er niet helemaal
zwart-wit gedacht en geeft aan dat er beweging in de client zit
cijfers veranderen er is geen sprake ve vaststaand, onbeweeglijk probleem

Vanuit welke benaderingen heeft de OGB elementen in zich?

cliëntgerichte (aansluiten bij belevingswereld cliënt), systeemtherapeutische (individueel probleem altijd in relationele context plaatsen) en cognitief-gedragstherapeutische benaderingen (problemen worden als een vorm van problematische waarneming en denken gezien, positieve bekrachtiging)

Steve de Shazer en Insoo Kim Berg, die geinspireerd werden door Milton Erickson die benadrukte....

... dat elk mens een eigen theorie en benadering nodig heeft, alles bruikbaar is wat de client zegt. Daarnaast was hij geen voorstander van het plakken van etiketten omdat clienten zich ernaar gaan gedragen.

Uitgangspunt 3 van OGB, praten over

succesvolle veranderingen werkt

Shazer en Kim zagen dat clienten gemotiveerder werden door....2st

te praten over mogelijkheden ipv praten over problemen
het maken van kleinen stappen door de client zelf gekozen die weer leiden tot grote blijvende veranderingen.

Wat is een overeenkomst maar wat is ook een groot verschil tussen de OGB en de CGB

Beide therapien vinden het belangrijk dat de client de expert is en dat de hulpverlener volgt. Maar een belangrijk verschil is dat de CGB veel meer ingaan op de belevingswereld, de emotie, pijn en gevoelens van de client. De OGB is veel directiever staan niet stil bij de pijn maar kijken naar wat er wel goed gaat.

Wat is veerkracht bij positieve psychologie?

kracht die je ontwikkelt door meegemaakt tegenslagen

Uitgangspunten cliëntgerichte benadering

Problemen horen bij het leven
Verandering is onvermijdelijk
Niet nodig om veel over het probleem te weten om het te kunnen oplossen
Geen enkel probleem is er altijd
Praten over succeservaringen is efficiënt
Verandering gaat in stappen
Er is niet één beste oplossing
Cliënt bepaald de doelen
Actieve houding is belangrijk
Weerstand bestaat niet
Werkelijkheid is benoemen en kijken

Wat is een overeenkomst die de OGB heeft met systeemtherapeutische benaderingen

Beiden kijken ook naar de context, de omgeving. Bij de OGB worden er mogelijkheden bedacht door client die vaak in verbinding staan met de omgeving. Hij is immers een deel van een groter geheel.
Daarnaast zijn gesprekstechnieken bij beide een belangrijk onderdeel; betrekking en inhoudsniveau versus werkelijkheid veranderen door dingen anders te benoemen, doelen te stellen door gezinsleden

De OGB is ook verwant aan de Cognitieve gedragstherapeutische benaderingen, maar er is ook een groot verschil. Ligt toe.

Zowel bij de OGB als d e cognitieve therapie vinden ze dat het probleem van de client voortkomt uit waarneming en denken.
Daarnaast werken ze bei met positieve bekrachtiging en stimuleert men de client gedrag uit te proberen.

Het verschil is dat de OGB de client als expert ziet en dat is bij de Cognitieve-Gedrags- therapie niet het geval. Daarnaast gaat men bij de CognitieveGT uit van de klacht en wat er niet goed gaat, terwijl dat bij de OGB niet aan de orde is en ze direct uitgaan van de kracht van de client.

Kunnen hanteren en inzetten van stilte

zodat de cliënt zijn gedachten kan ordenen, kan uitnodigend werken om meer te vertellen

Kenmerken positieve psychologie (3)

1. Veerkracht
2. In kaart brengen waarom mensen moeilijke gebeurtenissen hebben doorstaan
3. Ruimte geven aan negatieve emoties.

Noem de drie types cliënten die onderscheiden worden in de OGB

- De klager (veel problemen maar er nog niet gemotiveerd om er wat aan te doen)
- Bezoekers (zijn wat nieuwsgieriger, willen weten wat de therapie voor hen kan betekenen)
- Klanten (Willen veranderen)

Hoe begint eigenlijk iedere eerste oplossinsgerichte therapie behandeling

Met de wondervraag, waaruit doelen gesteld kunnen worden

Richtlijn 3 bij het bepalen van een doel, ze zijn klein en

gesplitst in haalbare stappen

Wanneer wordt er wel aandacht besteed aan het probleem bij de OGB?

Als de client dat graag wilt en zo de therapeutische samenwerking beter wordt, om vertrouwen te winnen. Maar dan worden er nooit vaktermen gebruikt, de hulpverlener sluit aan bij het taalgebruik van de client, helt het verhaal te orden zodat hij/zij er grip op krijgt en vraag hem wat er moet gebeuren en wat er al is geprobeerd, en wat de client graag wil.

Richtlijn 4 bij het bepalen van een doel, ze zijn geformuleerd in termen van concreet

gedrag

Benoem de richtlijnen voor bepalen van doelen (OGB)

1. in overleg stem je de doelen af.
2. Er moet een uitdaging inzitten voor de cliënt
3. sociale koppeling
4.positief geformuleerd.
5. klein en in haalbare stappen
6. gericht op gedrag, meetbaar.

Hoe benadert een oplossingsgerichte therapeut de diagnose die de client heeft

Hij/zij kijkt niet naar de diagnose, de klacht, maar hoe de client de symptomen ervaart. Een client omschrijft zichzelf vaak met een metafoor waarop de therapeut kan inhaken: "ik lijk wel een oude auto waarvan de wielen versleten zijn.." Welke onderdelen zou je van die auto kunnen vervangen?

Therapeutische technieken zijn van groot belang bij de OGB.
Welke technieken helpen niet veel volgens deze benadering?

Te veel empathie, ingaan op negatieve gevoelens
Inzicht

OGB Instrument 1 : de wondervraag

Hierdoor weet je waar de ander naar toe wil werken. Hoe zijn 'ideale' wereld eruit ziet.

Wat is de basishouding van de therapeut

Een niet-wetende houding, hij ordent en motiveert (Er word niet gevraagd naar het probleem), De client is expert. Hij versterkt wat de client al kan met hoop en optimisme.

Therapeutische technieken zijn van groot belang bij de OGB.
Wat is het doel van samenvatten? 3st

Dat de client begrijpt waar het over gaat
zorgt ervoor dat de hulpverlener niet gaat oordelen
zorgt voor aandacht van de client

OGB instrument 2 : uitzondering

wanneer heb je het minst last van het probleem.
Helpt om te ontdekken wanneer je omgeving ondersteunend is.

Therapeutische technieken zijn van groot belang bij de OGB.
Wat is parafraseren?

Een soort samenvatting van het hele verhaal tot nu toe, om het te verhelderen

Voor veerkracht heb je eigenschappen en hulpbronnen nodig. Geef de vakterm voor dit gegeven.

Veerkracht factoren, protectieve factoren, relicentie; tegenslag hebben maar daar goed mee om kunnen gaan.

OGB instrument 3: schaalvraag/cijfer

Helpt om zicht te krijgen hoever je van een bepaald doel staat

Twee dingen voor een oplossingsgerichte therapeut zijn cruciaal.
Welke?

Goede gesprekstechnieken,
Goede houding.
Rollen zijn omgedraaid, client is expert, therapeut volgt

Therapeutische technieken zijn van groot belang bij de OGB.
Wat is indirect complimenteren?

Een compliment in een zin verpakken, bijv als je zegt: "hoe heb jij dat voor elkaar gekregen dat je zo goed voor je broertje gezorgd" hebt?

Therapeutische technieken zijn van groot belang bij de OGB.
Wat is indirect complimenteren?

Een compliment in een zin verpakken, bijv als je zegt: "hoe heb jij dat voor elkaar gekregen dat je zo goed voor je broertje gezorgd" hebt?

Hoe iemand iets waarneemt moet absoluut bevestigd worden, de therapeut mag hier nooit tegenin gaan. Zelfs bij suïcidale gedachten. Probeer percepties samen met client te exploreren. Wat is in dit geval de betekenis van exploreren?

Ontdekken en begrijpen van de waarnemingen en gevoelens van de cliënt.

Corrie de oplossingsgerichte therapeut gebruikt in haar sessies drie types clienten.
Welke zijn dat, ligt ze toe

De bezoeker (hij is nieuwsgierig)
De klant (hij wil veranderen)
De klager (heeft een probleem en is niet gemotiveerd)

Als een oplossingsgerichte therapeut te maken heeft met een "klager" en helaas niet met een "klant" of een "bezoeker", welke houding moet hij dan aannemen?

Een klager heeft een probleem en is nog niet echt gemotiveerd om er wat mee te doen.
De therapeut is terughoudend in het geven van opdrachten, probeert de client te laten kijken naar wat er wel goed gaat, complimenten daarover geven dat dat dus al wel gelukt is, de focus van client te veranderen naar eigen verhaal, situatie en daar positieve elementen uit halen.

Als een oplossingsgerichte therapeut te maken heeft met een client die een "klager" was maar is veranderd in een "bezoeker" of zelfs "klant"? Welke houding moet de therapeut dan aannemen?

Een bezoeker is nieuwsgierig en een klant wil veranderen. Als de "bezoeker" begrijpt hoe zijn situatie in elkaar steekt en ook kunt kijken naar de positievere dingen, kun je als hulpverlener bij "de klant" kijken naar de doelen die gesteld zijn en iets defectievere houding aannemen

Kanttekening oplossingsgerichte benadering

1. stoornis/ziekte te weinig erkend wordt.
2. soms meer gerichter aanbod, adviezen, uitleg nodig.
3. bij gedwongen hulpverlening moeten ze wel diagnostiek en probleemanalyse maken
4. teveel positiviteit kan ook vermoeiend worden.

Een therapeutische techniek bij de OGB zijn werken met schalen.
Hoe werkt dat?

Als een client een probleem, een situatie of een oplossing weergeeft op een schaal van 0-100, dan zal de client zien dat het probleem nooit 100% aanwezig is en een oplossing nooit 100% perfect moet zijn. Hierdoor kan een client kleine stapjes nemen en voelen dat hij/zij best veel kan bereiken. Een 10 kan bijv betekenen dat de situatie ideaal is of dat er een wonder is gebeurd.
Meestal beginnen cliënten nooit met nul maar bijv met een 3. Daar kan de therapeut mooi op aansluiten.

Hoe ziet de houding van de oplossingsgericht therapeut eruit?

De hulpverlener neemt een positieve, empathische, directieve en coachende houding aan waarbij niet te veel op de negatieve dingen wordt ingegaan.
Hij/zij denkt actief mee, blijft persoonlijk op afstand maar sluit wel aan bij referentiekader van de client en zoekt samen met de client naar haalbare oplossingen, waarbij de client de expert is.

Hoe is de oplossingsgerichte therapie bij Marianne gegaan

Corrie, de hulpverlener, richt zich vooral op wat er goed gaat. Ze vraagt door naar concrete oplossingen en gebruikt de voor OGB- passende technieken zoals: parafraseren, indirect en direct complimenteren, concrete kleine doelen stellen, schalen, de wondervraag en zoeken naar uitzonderingen.

Heeft het Marianne geholpen, de oplossingsgerichte therapie?

Wat geholpen heeft is dat ze zichzelf met kleine stapjes doelen stelt, (hoewel ze moeilijk vindt om die vast te blijven houden) dat ze meer structuur in haar dag kan brengen, dat ze kon zien en ervaren dat ze een doorzetter is, maar daarvan is het depressieve gevoel niet weg gegaan.

Komen oplossingsgerichte benaderingen ook voor in zorg en welzijn?

Ja juist in bijna alle werkvelden van zorg en welzijn (zoals jeugdzorg, ggz, of verslavingszorg) worden oplossingsgerichte methoden toegepast want er wordt in die werkvelden met name gekeken naar wat er goed gaat. Samen met de client worden er doelen gesteld, en vaak door motiverende oplossingsgerichte gesprekstechnieken te gebruiken en de client in kleine stapjes deze doelen te laten nastreven kan er gewerkt worden aan succeservaringen.

Hoe pas je de oplossingsgerichte benaderingen bij de gezinstherapie toe?

Geef eerst erkenning om een band op te bouwen.
Richt je op wat ouders wel goed kunnen in de opvoeding.
Ga er vanuit dat ouders goed zelf in staat zijn om dingen op te lossen.
Als een kind veel zeurt kijk dan bijv naar wanneer het kind niet zeurt.
Stel de wondervraag, laat het gezin maar fantaseren,
laat ze anders naar situaties kijken.
En benoem de positieve, kleine stappen in de richting van het wonder.

Welke kanttekeningen kleven er aan de OGB? 4st

Mensen willen graag een diagnose hebben omdat het probleem minder wordt erkent. Sommige stoornissen zijn nu eenmaal niet te veranderen (misschien wel ondersteunen)
Er wordt door de therapeut geen uitleg of advies gegeven, soms hebben cliënten daar wel behoefte aan.
Je hebt niks aan OGB als er sprake is van gedwongen hulpverlening. Het kan ondersteunen maar een diagnose en medicijnen worden eerder gegeven
Positiviteit kan ook vermoeiend werken als de client zich maar net staande weet te houden.

Wie was de oprichter van de oplossingsgerichte therapie

De oprichters van de oplossingsgerichte therapie waren Steve de Shazer en Insoo Kim Berg. Zij ontwikkelden deze benadering in de jaren 1980 als reactie op traditionele therapeutische modellen. Oplossingsgerichte therapie focust op het identificeren van doelen en oplossingen in plaats van te blijven hangen in problemen en oorzaken. Het is een positieve en toekomstgerichte benadering die de nadruk legt op de krachten en hulpbronnen van de cliënt.

Hoe worden doelen geformuleerd bij de OGB

Hulpverlener en client doen dit samen
Doelen zijn SMART: Specifiek, Meetbaar, Actueel, Relevant, Tijdgebonden
doelen moeten wel een uitdaging zijn en niet te gemakkelijk.
Doelen zijn gekoppeld aan de sociale context.
Doelen zijn geformuleerd in termen van oplossingen niet van het wegblijven van een probleem (dus niet: wil van mijn hoofdpijn af)
Doelen gaan in kleine stappen en worden opgesplitst
Doelen moeten concreet en haalbaar zijn (dus niet ik wil mij weer vitaler voelen maar ik ga drie keer per week lopen)

Therapeutische technieken zijn van groot belang bij de OGB.
Welke technieken helpen volgens deze benadering?

Concretiseren (vage opmerkingen verhelderen)
Samenvatten
Parafraseren
Direct complimenteren
Indirect complimenteren
Open vragen stellen (hoe, wat waar wanneer?)
Aandacht voor kleine zaken die goed gaan
Stilte inzetten
Wondervraag
Zoeken naar uitzonderingen
Probleem en oplossing in te delen op een schaal van 0-10

Met welke vragen stelt de oplossingsgerichte therapeut een behandelplan samen?

Wat brengt jou hier?
Wat heb je nodig om jou vooruit te brengen
Wat zou je bereikt hebben om het zonder therapeut te doen?
Hoe merken anderen dat je meer zelfvertrouwen hebt gekregen?
Welke kleine veranderingen kun je opbrengen zodat de omgeving kan zien dat het wat beter met je gaat?
Wat heb je nodig om deze vooruitgang voort te kunnen blijven zetten?

Voor welke valkuil moet je als oplossingsgericht therapeut oppassen en hoe kun je daar het beste mee omgaan?

Cliënten met een depressie. Jij als therapeut kunt al heel snel zien dat er ook positieve dingen in het leven van de client spelen terwijl cliënten dat soms somber inziet en maar in kan schalen op bijv een 2. Door in te spelen waarom het geen 1 is, kun je inzoomen op iets dat toch een sprankeltje positief is en vanuit daar piepkleine stapjes zetten en de doelen zo klein mogelijk te houden..

De therapeut zal op verzoek van de cliënt enige tijd besteden aan:

het in kaart brengen van problemen, om zo helder te krijgen wat de cliënt al zelf heft geprobeerd, nadruk op het geen wat goed ging

=Ordenen

Het belang van een DSM diagnose bij OGB

1. Duidelijkheid/acceptatie
2. Inzicht in hoe client symptomen ervaart
3. Vraag naar uitzonderingen (in recent verleden)
4. Actiepunten zijn concreet en in kleine stappen

In OGB wordt gewerkt met SMART doelen, de kenmerken zijn:

1. In overleg met client vastgesteld
2. Uitdagend voor client
3. Gekoppeld aan sociale context
4. Geformuleerd in termen van oplossingen (wat zou je doen als je niet somber was)
5. Doelen zijn klein en haalbaar
6. Geformuleerd in termen van concreet gedrag
7. Geformuleerd in termen van een proces door schalen (niet in eindresultaat)

Wat is het doel van de wondervraag

1. Concreet beeld waaraan doelen gekoppeld kunnen worden
2. Verduidelijkt de gewenste toestand van client
3. Betrekken van de sociale omgeving van client
4. Activeert creativiteit bij client
5. Dient als officiële openingszet van de therapie

Therapeutische houding OGB

1. Positief
2. Empathisch
3. Directief
4. Coachend
5. Geen zelfonthulling
6. Sluit direct aan bij belevingswereld client

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Zes psychologische stromingen en een client | 9789024402465 | Alie Weerman

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Oplossingsgerichte benaderingen en positieve psychologie