Startpagina / Samenvattingen / Zes psychologische stromingen en een client / ouders-emotioneel-ego

Psychodynamische benaderingen - Het objectrelatiemodel

62 belangrijke vragen over Psychodynamische benaderingen - Het objectrelatiemodel

Wat is een objectrelatiemodel? En hoe staat deze in verhouding met het model van Freud?

Een objectrelatiemodel beschrijft relaties die zijn ontstaan vanuit de vroege kindertijd en of we emotioneel op een goede manier gehecht zijn.
Freud's model legt focus op onbewuste processen volgens een driftmodel.

Wat zeggen Kohn en Stern (1985) over het model?

In de kindertijd wordt een 'zelf' ontwikkelt door de 'spiegeling' van de primaire ouders.

Welke 4 punten/stadia komen voorbij in het objectrelatiemodel

1. Eerste relaties= vaak de ouders, laten schema`s achter over hoe relaties in elkaar zitten en weerspiegelen hoe het kind zijn omgeving heeft beleefd.
2. Seperatie-individuatie= proces van losmaking maar wel met grenzen en steun.
3. Transitioneel objects= overgangsobjecten zoals een knuffel of doek om angsten/frustratie in te dammen.
4. Emotionele objectconstantie= kind moet ervaren dat moeder dezelfde persoon is ondanks wisselend gedrag.

Wat bedacht Carl Gustav Jung (1875-1962)

Collectief onderbewust zijn > de archetypen

Margaret Mahler sprak over psychologische geboorte, leg uit.

36 maanden ontwikkeld kind zijn IK. Ik en een ander kunnen onderscheiden worden. Gezinnen waar traumas bij de ouders heersten gaan deze vaak voor zodat het kind lastig een eigen belevingswereld kan ontwikkelen. Hierdoor kan het kind lastig emoties tonen en kan dit zich gaan uiten in lichamelijke klachten.

Waar heeft een baby weinig besef van?

Dat hij losstaat van anderen.

Melanie Klein wat zegt zij over de theorie?

Moeite met het ontwikkelen van de eigen IK. Kind ervaart zich als eigen ik en hierdoor kunnen scheidingen en verwaarlozing extreme angsten opleveren. Dit kan zich ontwikkelen tot een stoornis.

Vertel iets over de eerste relaties
Hoe noemen we dat in vaktaal?

De eerste relatie is die van jou met meestal je ouders die van invloed zijn op de manier waarop we later in het leven staan.
Het vormt een soort (in vaktaal) blauwdruk, de schema's die gevormd zijn over hoe we met elkaar omgaan.

Wat zijn de 5 fasen van het verloop van het objectrelatiemodel

1. baby/kindertijd
2. Eerste relaties
3. Seperatie-individualisatieproces
4. Transitional objects
5. Emotionele objectconstantie

Wat is een blauwdruk in objectrelatiemodel?

een template, schema wat wij als kind hebben gecreëerd van het definiëren, van objecten (ouders) die op hun beurt weerspiegelen hoe het kind met de omgeving moet omgaan.

Wat kenmerkt de baby/kindertijd

Binnen- en buitenwereld lopen door elkaar
baby ziet moeder als verlengstuk van zichzelf

Wat is een innerlijk werkmodel?

Een blauwdruk die wij als kind gevormd hebben vanuit de representatie van onze ouders over hoe we met andere mensen om moeten gaan.

Wie ziet een crisis als positief verschijnsel en waarom?

Erik Erikson. Elke crisis leert om een nieuwe balans te vinden en zet de persoonlijke ontwikkeling in gang.

Wat gebeurt er als de psychologische geboorte niet plaatsvindt?

Het kind blijft een lichamelijk 'zelf'. Het heeft dan geen gevoelens, maar het is die gevoelens waarvan het zich niet bewust is.

Wat kenmerkt de eerste relaties

- beïnvloeden de rest van ons leven
- vormen en het schema/innerlijke representaties
- ouders zijn de innerlijke objecten
- ouders zijn het werkmodel voor kind
- vertrouwensbreuk bij kind als niet aan werkmodel voldaan is

Hoe noemen we in vaktaal een blauwdruk die wij als kind gevormd hebben vanuit de representatie van onze ouders over hoe we met andere mensen om moeten gaan.

Een innerlijk werkmodel, een objectrelatiemodel

Wat kenmerkt het separatie-individualisatieproces

Dit proces vindt plaats in kindertijd waarbij kind eigen identiteit ontwikkelt. Houdt in het losmaken van van de ouders op voorwaarde van veilige holding. Boundaries ter voorkoming van verlatingsangst.

Wat gebeurt er als het emotionele objectconstantie niet goed verloopt?

Het kind blijft zwart-wit kijken, dus mensen scheiden is helemaal goed of helemaal slecht.

Wat is het gevolg van een slecht verlopen separatie-individuatie bij een patiënt?

Angst voor het alleen zijn, voor verlating en er is angst voor het vernietigd worden door een ander.

Wat zijn transitional objects

Overgangsobjecten voor het separatie-individualisatieproces (knuffels, doekjes blijven bij kind als moeder weggaat)

Wat gebeurt er als de psychologische geboorte niet plaatsvindt (Mahler, 1975)?

Het kind kent geen eigen gevoelens en kan het verschil tussen zichzelf en de buitenwereld amper ervaren.

Wat is een emotioneel corrigerende ervaring?

Dat een patiënt alsnog een 'good enough mother' krijgt die door 'holding' helpt bij het opbouwen van een gevoel van veiligheid

Wat is er nodig bij het proces van losmaking?
Leg uit en geef hierbij de vakterm

Losmaking kan alleen als het kind veilig is "vastgehouden".
Bij het proces separatie-individuatie is een voldoende mate van holding door primaire ouders nodig omdat ze op een veilige manier zijn "vastgehouden"

Wanneer spreekt Mahler over de psychologische geboorte van het kind?

Het kind is rond de 3 jaar en heeft een eigen ik ontwikkeld, ziet zichzelf als individu

Waarom moeten ouders aansluiten bij beleving van kind

Zo kan het kind leren dat ouders hetzelfde blijven, ondanks hun wisselend gedrag ten opzichte van het kind. Voorwaarde is dat de positieve ervaringen sterker zijn dan de negatieve in gedrag en stemming.

Hoe noemen we in vaktermen als een baby/kind op een veilige manier is beschermd en niet aan zijn lot is overgelaten?

Holding

Wat is het gevolg van positieve objectconstantie

Rond het vierde jaar kan het kind met ambivalentie (tegenstrijdige gevoelens) omgaan.

Wat is het gevolg van negatieve objectconstantie

- gebrekkig verloop van separatie-individualisatieproces
- er wordt geen basisvertrouwen ontwikkeld
- splitsing, zowel bij personen als in situaties (helemaal goed of helemaal slecht)
- Problemen bij ontwikkeling van eigen identiteit en zelfstandigheid

Wanneer kan het proces van losmaking (separatie-individuatie) plaats vinden, wat moet een kind eerst leren/ ervaren?

Vanuit een beschermende, veilige situatie waarin een kind heeft geleed grenzen te ervaren zonder er angst voor verlating bij te hoeven voelen.

Wat heeft onderzoek naar hechtingsprocessen bij baby's aangetoond

- depressie na scheiding van moeder
- vroege veilige of onveilige hechtingsvormen beïnvloeden de psychodynamische objectrelatietheorieën

Wat zijn de gevolgen van onveilige hechting

1. Werkt door tot in volwassenheid
2. Kan op de volgende generatie worden overgedragen

Hoe noemen we in vaktaal de overgangsobjecten die het kind nodig heeft om zich veilig te voelen tijdens de separatie-individuatie, bijv een knuffel of een doekje.

Transitiemiddelen , transitional objects

Wat zijn de oorzaken van de gevolgen van onveilige hechting

1. Afwezigheid van veilige volwassene leidt tot moeizamere psychische ontwikkeling
2. Slechte ontwikkeling van de hersengebieden die met emotieregulatie te maken hebben
3. Vroegkinderlijke traumatisering en verwaarlozing maken de hersenen levenslang stressgevoeliger
4. Ontwikkeling van vage lichamelijke klachten

Wat is emotionele object constantie?

dat kinderen een emotionele band blijven voelen met een persoon, zelfs als die persoon fysiek niet aanwezig is. Ze moeten voelen dat hun moeder dezelfde blijft ook al wisselt zij soms af van verschillende stemmingen.
De positieve ervaringen moeten hierbij natuurlijk sterker zijn dan de negatieve.

Hoe wordt de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie gemeten

Met het Gehechtheidsbiografisch interview

Hoe noemt met in vaktaal dat kinderen kunnen blijven voelen dat hun ouder hetzelfde blijft ook al wisselt deze van stemming?

Emotionele objectconstantie

Wat is de theorie van Margret Mahler

Rond 36 maanden vindt de psychologische geboorte van het kind plaats. Het kind heeft een ik ontwikkeld en ervaart zichzelf als een apart bestaand persoon.

Wat gebeurd er als een kind geen grip krijgt op de wissende stemmingen van een ouder, dat het meer negatieve stemmingen zijn dan positieve?

Dan is er geen emotionele objectconstantie en kan de separatie-individuatie (zelfstandig worden) niet goed plaats vinden omdat het geen eigen identiteit heeft gevormd.

Het kind bouwt geen basisvertrouwen op. Het kind blijft extreem zoeken naar duidelijke grenzen tussen dat iemand goed is of kwaad doet en kan moeilijk omgaan met wisselvalligheden in het bestaan En krijgt daardoor problemen met de ontwikkeling tot in de volwassenheid en kan zelfs weer worden overgedragen op de volgende generatie.

Wat is volgens Mahler een goede ontwikkeling van het si-proces

Er ontstaat een emotionele objectconstantie. Kind kan ik en niet-ik scheiden.

Wat zeggen studies van "Spitz" en van "Van IJzendoorn"?

De afwezigheid van een veilige ouder of een trauma zal invloed hebben op de psychische en emotionele ontwikkeling in de hersenen van een kind (en stress ontwikkelen). En omdat deze hersengebieden verwaarloosd worden zal er in de loop van het leven steeds meer kans op stress zijn.

Wat is volgens Mahler een slechte ontwikkeling van het si-proces

Er blijft sprake van een gebrekkig- of gespleten ik. Deze ik kan zich niet afgrenzen van de omgeving. Het kind splitst de moeder, personen of situaties als helemaal goed of helemaal slecht.

Wie is Margaret Mahler?

Margaret Mahler was een Oostenrijks-Amerikaanse kinderpsychiater en psychoanalyticus bekend om haar theorieën over de ontwikkeling van kinderen. Zij zei dat de kinderen rond hun 3e levensjaar een psychologische ik hebben gevormd en zich op die leeftijd hebben moeten kunnen losmaken van ouder. Is dat niet gebeurd vanwege een onveilige binding met ouder dan ontwikkelt er zich bij dat kind een gespleten "ik" en (heeft het geen identiteit kunnen vormen) dat zich uit in het afweermechanisme Splitsing: of iemand is helemaal slecht of iemand is helemaal goed.

Hoe ziet Melanie Klein het si-proces

Als het separatie-individualisatieproces niet goed ontwikkeld is zijn de gevolgen:
1. Moeite met het ontwikkelen van het eigen ik
2. Angst voor het verdwijnen van het eigen ik
3. Vernietiging van het eigen ik, het kind voelt zwart/wit

Wat betekent het volgens "Margaret Mahler" als de '"psychologische geboorte" niet heeft plaatsgevonden of moeizaam is verlopen.

Als er geen belevingswereld is ontwikkeld in de vroege kinderjaren.
Het kind heeft geen/weinig eigen gevoelens, en kan die ook niet goed onderbouwen en bouwt geen innerlijke psychische wereld op. Het verschil tussen binnen en buitenwereld is er bijna niet. Spanningen en angsten worden vaak lichamelijk ervaren terwijl je psychisch niet weet wat er aan de hand is. Je krijgt eerder buikpijn dan dat je boos wordt.

Wat is volgens Melanie Klein een versplinterd ik

Als de tegenstrijdige gevoelens door het kind niet worden opgenomen in de persoonlijkheid, ontwikkeld zich een versplinterd ik, dit uit zich door:
1. Plotselinge emotionele wisselingen
2. Extreme angst
3. Extreme boosheid

Kun je een voorbeeld geven van een moeizame "psychologische geboorte" volgens "Margaret Mahler"?

Als je uit een gezin komt waarvan de ouders vluchteling, oorlogsveteraan of slachtoffer zijn geweest. Wanneer er geen ruimte was voor je eigen "verdrietjes" en eigen beleving omdat dat ondergeschikt was aan wat ouders beleefd hebben.

Hoe ziet Donald Winnicot het si-proces

Zijn uitgangspunt is de good enough mother:
1. Een kind moet leren om te gaan met frustraties en scheidingen
2. Een moeder moet goed genoeg zijn, een perfecte moeder bestaat niet en is niet aan te raden.

Hoe benadrukte Melanie Klein de ontwikkeling van de beleving van een kind?

Ze benadrukte de eigen (versplinterende) "ik" van een kind en dat deze door angsten (opgelopen door scheiding van moeder of verwaarlozing) kon verdwijnen. Het gevoel hebben, niet te bestaan, niet kunnen relativeren en alles in zwart-wit denken.

Wat doet een good enough mother volgens Winnicot

Zij creëert een holding environment, dat wil zeggen dat ze helpt het kind op te vangen als het overstuur is, zo leert het kind zichzelf kalmeren

Wanneer is klassieke psychoanalytische therapie niet geschikt

1. Stoornissen ontstaan in de vroege ontwikkeling
2. Slecht verloop van het si-proces

Wie was Donald Winnicott?

Hij bedacht de term "good enough mother" en vond dat de perfecte moeder niet bestaat maar er wel holding moet zijn.
Een kind moet ook leren omgaan met frustraties en scheidingen maar heeft ook holding nodig zoals een kind te troosten als deze overstuur is.

Waarom kan deze therapie hierbij niet toegepast worden

Er kan geen inzicht verkregen worden in het ego omdat dit ego niet goed ontwikkeld en/of gesepareerd is.

Van wie was de term "Good enough mother" wat betekent het?

Donald Winnicott bedacht de term "good enough mother" en vond dat de perfecte moeder niet bestaat maar er wel holding moet zijn.
Een kind moet ook leren omgaan met frustraties en scheidingen maar heeft ook holding nodig zoals een kind te troosten als deze overstuur is.

Wat is de emotioneel corrigerende ervaring die de therapeut gebruikt

het ontwikkelen van basisvertrouwen door:
1. Creëren van een holding environment (good enough mother)
2. Het opbouwen van een ik

De term een verzopen katje zijn. Wat betekent dat in vaktermen.

De client heeft nooit holding gehad en kan niet met zijn eigen gevoelens omgaan, is ontredderd omdat die innerlijke beleving nooit goed ontwikkeld is.

Waarom is het opbouwen van een ik hierbij belangrijker dan inzicht in het ego van de patiënt te krijgen

1. Het ego van patiënt is al beschadigd
2. Patiënt is bang voor verdwijning of vernietiging van zijn ego (vlg Mahler)

Waarom blijkt het toch niet goed te zijn om een klassieke psychoanalyse los te laten op iemand die geen "holding" gehad heeft, niet geleerd heeft om "los te kunnen laten" en geen innerlijke werkmodellen heeft kunnen creëren.

Het gaat in de eerste instantie om de "ik- opbouw ipv het krijgen van inzicht in zichzelf

Omdat volgens objectrelatietherapeuten het EGO niet goed ontwikkeld is en de separatie-individuatie niet of onvoldoende heeft plaatsgevonden . Het lukt een client dan niet om inzicht te krijgen, als dat niet ontwikkel is. Het is dus zaak dat dat eerst ontwikkeld wordt en dat er bij een therapeut holding kan worden gevoeld waardoor client een veilige situatie creëert en een autonomere "ik" en daarbij ook gevoelens kan plaatsen

Wat zijn de kenmerken van een patiënt met vroege angststoornis (verdwijning of vernietiging van het ego)

1. Moeite met zelfstandig leven
2. Angst voor fusie en verdwijning in het contact
3. Het leiden van een verborgen leven naast het eigen leven (in afzondering)
4. Verlatingsangst (uit verstoord si-proces)
5. Angst om vernietigd te worden door een ander

Hoe kan het dat clienten moeite hebben met een zelfstandig leven op te bouwen

Omdat het "ik" zo zwak is ontwikkeld vroeger dat ze harde grenzen moeten trekken en zichzelf afzonderen. Of ze zijn zo bang voor die grenzen dat ze zich kwetsbaar voelen om zelfstandig te leven.
Ze voelen zich aan twee kanten bedreigd: Angst voor alleen zijn en vernietigd te worden door een ander.

Welke termen horen bij de kenmerken van een vroege angststoornis

1. Inzicht in het eigen overlevingsmechanisme
2. Integratie door vanuit een volwassen standpunt naar jezelf te kijken
3. Integratie door afgesplitste deelpersonen de baas te laten spelen

Marianne gebruikt het afweermechanisme Splitsing, leg uit.

Ze is als het ware opgesplitst in twee persoonlijkheden:
De ene is verantwoordelijk voor Marianne en de buitenwereld waarin ze alles goed wil doen, op haar tenen loopt en bang is voor afwijzingen.
De andere is haar eigen afgezonderde wereldje waarin ze schildert en zich soms even goed voelt.

Waarom spelen deelpersoonlijkheden wel of niet de baas over het ego

De patiënt bepaalt of hij zijn afgesplitste deelpersoonlijkheden op emotioneel niveau wel of niet in zijn dagelijks leven integreert

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Zes psychologische stromingen en een client | 9789024402465 | Alie Weerman

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.