Startpagina / Samenvattingen / Zinspelen, Deel 4, Padvinden / filosofie-renaissance-god

Westerse filosofie - Filosofie van Middeleeuwen en Renaissance

Q: Wat wordt verstaan onder 'Platonisch dualisme'?

De tegenstelling tussen ziel en lichaam, toegespitst in de splitsing van de wereld in een zichtbare, zintuiglijke wereld en een geestelijke wereld.

26 belangrijke vragen over Westerse filosofie - Filosofie van Middeleeuwen en Renaissance

Welke reuzen waren het waarop Bernard van Clairvaux zichzelf en zijn tijdgenoten zag staan?

Plato en Aristoteles

Wat was de voor de klassieke filosofie funeste beslissing van Justinianus, keizer van het Oost-Romeinse Rijk?

Hij sloot in 529 de Atheense filosofiescholen. Zelfstandig aan filosofie doen was uitgesloten. Dat moest voortaan onder supervisie van de heersers gebeuren en die waren christen. Figuurlijk gesproken ging vanaf toen de filosofie in de doofpot.

Welke overgang maakt Plotinus mogelijk?

De 'vertaling' van het denken van Plato in christelijke manieren van denken. Door zijn indeling kon 'God' voor het eeuwige, verbindende principe. De theologen van de Middeleeuwen konden daardoor filosofie gebruiken om hun ideeën over God in uit te drukken.

Wat wordt verstaan onder 'Platonisch dualisme'?

De tegenstelling tussen ziel en lichaam, toegespitst in de splitsing van de wereld in een zichtbare, zintuiglijke wereld en een geestelijke wereld.

Welke invloed had Thomas van Aquino op de filosofie?

Zijn filosofie berustte op de theologische geloofseenheid van (de Drie-eenheid van) God. Deze vorm van filosofie werd in het christendom geaccepteerd.

Noem 5 factoren die het individualisme hebben versterkt. Hoe hing daarmee het optimisme samen in de kijk op de mens zelf?

Columbus ontdekte Amerika, waardoor de wereld plotseling een stuk groter leek te zijn geworden.
De boekdrukkunst werd uitgevonden, waardoor de bestaande kennis makkelijker, sneller en met meer mensen gedeeld kon worden
Het humanisme vroeg sinds de renaissance meer aandacht voor de mens en zijn waardigheid.
Copernicus publiceerde zijn theorie waarna het wereldbeeld een schokkende verandering onderging. Er bleek waarheid te bestaan buiten het christendom om.
Het protestantisme bepleitte een individuele relatie met god, niet langer via een kerkelijke organisatie.

Wat was het bijzondere aan de herontdekking van de klassieke filosofie, die tijdens de Renaissance plaatsvond?

De sterke tendens naar individualisme in die filosofie kwam meer dan ooit eerder tijdens de middeleeuwen naar voren.

Hoe passen humanisme en Renaissance bij elkaar?

Humanisme plaatst de mens in het centrum, de Renaissance vraagt weer (na de Klassieken) aandacht voor individualisering.

Leg uit waarom in de tijd van Augustinus mensen eigenlijk bang waren van de ideeën van de platonisten.

Het eigene van filosofie is juist twijfel, d.w.z. het stellen van vragen, terwijl het geloof uitgaat van de zekerheid van een goddelijk bestaan en een zin van de werkelijkheid. Augustinus echter geeft ook aan, dat deze Platoonse ideeën goed te gebruiken zijn binnen de christelijke visie. Daarom zegt hij, dat mensen daar niet zo bang voor moeten zijn.

Waarom sluiten de ideeën van Plato goed aan bij die van de Middeleeuwen?

Plato's denken geeft aanleiding om te werken met tegenstellingen tussen bv goed en kwaad, tenminste in de uitleg die Plotinus eraan geeft. Dat sluit goed aan bij het christelijke idee van een God en een duivel. Bovendien zag Plato de zielsactiviteit als eeuwig, het lichaam als hindernis of gevangenis. De menselijke ziel als onsterfelijk, dat is eveneens iets dat erg goed paste in de Middeleeuwse opvattingen.

Wanneer viel definitief het doek voor de Klassieke beoefening van de filosofie?

In 529, toen Keizer Justinianus opdracht gaf de filosofische scholen van Athene te sluiten.

Wat veranderde er precies aan het mensbeeld bij het aanbreken van de Renaissance?

De mens wordt dan in toenemende mate gezien als een uniek individu, terwijl deze voorheen veel meer werd gezien as schepsel van God en lid van de algemene universele kerk

Wie is de sleutelfiguur in de overgang van Klassieke (filosofische) Oudheid en de Religieuze Middeleeuwen?Wanneer?

Plotinus; leefde van 203-269 na Christus, dus ruim 500 jaar na Plato

Leg uit wat Plotinus deed met het denken van Plato

Hij nam de ideeënleer van Plato over, maar veranderde dat in een hiërarchie, waarbij het Ene 'boven' alles kwam te staan. Dat staat voor hem gelijk met Plato's idee van het Goede. Dat Ene is absoluut bij hem, bestaat werkelijk, maar is tegelijk per definitie onkenbaar. Mensen verhouden zich tot dat Ene, aangezien zij (onder anderen) het vele (de veelheid) zijn, die uit het Ene voortkomen. Latere theologen (zoals Augustinus) zouden a gauw de stap maken van het Ene naar God.

Noem biografische gegevens over Augustinus

Geboren op 13 november 354 in Algerije
Zijn moeder gaf hem een christelijke opvoeding
Hij ziet zijn jeugd als die van een individualistische losbol
Hij was een tijdlang Manicheeër
Verdiepte zich in (neo)platoonse wijsbegeerte
Werd in 383 staatsretor, maar legde dat ambt vanwege ziekte neer in 386
Werd in 387 gedoopt door beroemde bisschop Ambrosius
Keerde terug naar Afrika om daar (in de stad Hippo) een gemeenschap van lekenmonniken te stichten
Werd in 395 bisschop van Hippo (Tunesië) en leidde die gemeenschap 34 jaar
Overleed op 28 augustus 430

Hoe heeft de Renaissance de filosofie beïnvloed?

Door het individualisme en het optimisme over de menselijke mogelijkheden te propageren en tevens door het opnieuw onder de aandacht brengen en vertalen van de klassieke werken van filosofen.

Waarom verwijst de term Middeleeuwen eigenlijk naar 2 tijdperken?

Enerzijds de uitdrukkelijke tijd van Religieuze dominantie van het christendom en christelijke heersers, anderzijds de ontwikkeling van de burger en de hernieuwde aandacht voor de klassieke oudheid, dat we de Renaissance noemen.

Wat is Platoons dualisme?

De splitsing in de visie op de werkelijkheid, met name van de zichtbare, zintuiglijke wereld en de geestelijke.

Hoe lang is het Thomisme van invloed geweest op de Katholieke Kerk?

Minstens 600 jaar. In 1879 werd het zelfs door Paus Leo de 13e (XIII) aangewezen als de officiële filosofie van de Rooms Katholieke Kerk

Waarom is Renaissance eigenlijk geen Middeleeuwen (meer)?

Begonnen in de 14e eeuw in Italië staat het voor de emancipatie van de burger in de steden van Europa. De humanistische Griekse polisfilosofie (polis = stad) keerde daarmee terug.

Waarom zou je kunnen zeggen dat de Middeleeuwen pas ophielden toen er geen verschil in standen meer was (zo rond 1800)?

Standen geven verschil aan tussen mensen, hiërarchie. De individualistische en humanistische filosofie zou als gevolg moeten hebben gehad, dat er tussen mensen geen wezenlijk verschil is, zoals in de leus van de Franse Revolutie *1789) naar voren komt: Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Pas toen de standen van Adel en Geestelijkheid werden afgeschaft is daarvan sprake.

Noteer 3 toepassingen van Plato's ideeënleer door de middeleeuwse filosofen

Bij Augustinus: naar het idee van de Griekse polis ontwerpt hij het idee van de ideale samenleving als de stad van God
Bij Augustinus: de ideeën (Piato) bestonden al in Gods gedachte vanaf het begin van de schepping.
Bij Augustinus: in de plaats van het hoogste kennen bij Plato (het kennen van de ideeën) komt het kennen van God door eenwording met God

Waarom is een nieuw inzicht een Copernicaanse wending?

De ontdekking van Copernicus dat de aarde (en dus ook de mens) niet in het middelpunt staat van het heelal, betekende een radicale verandering van het (Bijbelse) wereldbeeld Een radicale verandering in het denken wordt daarom een copernicaanse wending (en soms ook krenking) genoemd.

Waarom passen humanisme en Renaissance zo goed bij elkaar?

Het humanisme plaats de mens in het centrum; dit past naadloos bij de individualisering die de Renaissance voorstaat.

Waarom past de Reformatie van Luther en anderen goed bij de tijdgeest van de Renaissance?

Ook Luthers individualisering van het geweten ('niet wat de kerk zegt, maar wat mijn geweten mij ingeeft ...') past goed bij de individualisering die de Renaissance voorstaat.

Wat zijn renaissancistische kenmerken in de humanistische filosofie van Erasmus?

De mens centraal; het eigen geweten
Kritische kijk op het gezag (van kerk en heersers )
De dialoog zoeken met mensen die een andere mening hebben
Proberen te zijn (te worden) wie je bent. Je geluk zelf zoeken

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Zinspelen, Deel 4, Padvinden | 9789055738816 | Joost van Iersel

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Westerse filosofie - Filosofie van Middeleeuwen en Renaissance

26 belangrijke vragen over Westerse filosofie - Filosofie van Middeleeuwen en Renaissance

Welke reuzen waren het waarop Bernard van Clairvaux zichzelf en zijn tijdgenoten zag staan?

Wat was de voor de klassieke filosofie funeste beslissing van Justinianus, keizer van het Oost-Romeinse Rijk?

Welke overgang maakt Plotinus mogelijk?

Wat wordt verstaan onder 'Platonisch dualisme'?

Welke invloed had Thomas van Aquino op de filosofie?

Noem 5 factoren die het individualisme hebben versterkt. Hoe hing daarmee het optimisme samen in de kijk op de mens zelf?

Wat was het bijzondere aan de herontdekking van de klassieke filosofie, die tijdens de Renaissance plaatsvond?

Hoe passen humanisme en Renaissance bij elkaar?

Leg uit waarom in de tijd van Augustinus mensen eigenlijk bang waren van de ideeën van de platonisten.

Waarom sluiten de ideeën van Plato goed aan bij die van de Middeleeuwen?

Wanneer viel definitief het doek voor de Klassieke beoefening van de filosofie?

Wat veranderde er precies aan het mensbeeld bij het aanbreken van de Renaissance?

Wie is de sleutelfiguur in de overgang van Klassieke (filosofische) Oudheid en de Religieuze Middeleeuwen?Wanneer?

Leg uit wat Plotinus deed met het denken van Plato

Noem biografische gegevens over Augustinus

Hoe heeft de Renaissance de filosofie beïnvloed?

Waarom verwijst de term Middeleeuwen eigenlijk naar 2 tijdperken?

Wat is Platoons dualisme?

Hoe lang is het Thomisme van invloed geweest op de Katholieke Kerk?

Waarom is Renaissance eigenlijk geen Middeleeuwen (meer)?

Waarom zou je kunnen zeggen dat de Middeleeuwen pas ophielden toen er geen verschil in standen meer was (zo rond 1800)?

Noteer 3 toepassingen van Plato's ideeënleer door de middeleeuwse filosofen

Waarom is een nieuw inzicht een Copernicaanse wending?

Waarom passen humanisme en Renaissance zo goed bij elkaar?

Waarom past de Reformatie van Luther en anderen goed bij de tijdgeest van de Renaissance?

Wat zijn renaissancistische kenmerken in de humanistische filosofie van Erasmus?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan De monnik filosoof - Bewuste aandacht

Zinspelen, Deel 4, Padvinden

Recht en efficiëntie : een inleiding in de e…

Beginselen van het Nederlandse staatsrecht

Markten en overheid

Boekhouden geboekstaafd 2 : [theorieboek]

DYA : stap voor stap naar professionele ente…

Wereldwijs 2HV

Pia Pia Método di Papiamentu

De organisatie van business intelligence

Basisboek journalistiek

Psychische stoornissen, gedragsproblemen en …

Nederlands leerboek jeugdgezondheidszorg.