Startpagina / Samenvattingen / Zinspelen, Deel 4, Padvinden / plato-filosofie-aristoteles

Westerse filosofie - Antieke filosofie van 600 voor Christus tot 400 na Christus

41 belangrijke vragen over Westerse filosofie - Antieke filosofie van 600 voor Christus tot 400 na Christus

Wie was de oudste natuurfilosoof, wanneer, waar, waar hield hij zich mee bezig?

Thales van Milete, rond 585 voor Christus in wat nu Turkije heet. Hij opperde de stelling, dat alles is terug te voeren op water.

Wat wordt bedoeld met het 'verbindend principe'? waarnaar de natuurfilosofen zochten?

Dat alle verschijnselen in de veranderlijke natuur met elkaar in één begrijpelijk verband gebracht konden worden. Dit was wat de Grieken Theoria noemden, de eerste wetenschappelijke benadering van de werkelijkheid.

Waarom is er met Socrates zo'n waterscheiding met de voorafgaande natuurfilosofie, dat met hem het tijdperk der Antieke Filosofie begint?

Hij heeft de mens op het spoor gezet naar waarheid en wijsheid. Dat kon volgens hem alleen als je ook introspectie deed, dus nadacht over wat het betekent om mens te zijn. Dat was voorheen niet zo. Je kan Socrates ook de eerste ethicus noemen.

Wanneer en waar leefde Socrates?

469 tot 399 voor Christus in Athene.

Wat is het verschil tussen fysica en metafysica in de visie van Plato?

De fysica bestudeert de zintuiglijke, concrete, waargenomen wereld. Bij Plato is dat altijd een afschaduwing van de wereld die buiten het fysische valt, de ideeënwereld. Dat is de ware bron van alles. Die ideeën zijn noodzakelijkerwijs tijdloos (letterlijk zonder tijdelijk bestaan). Omdat hij dat als principe aanneemt kan hij ook niet anders dan besluiten tot een onsterfelijke ziel die het wezenlijke bestanddeel van ons vormt.

Herinneren wij kennis, of ontdekken wij die, volgens Plato?

Herinneren. Er is in ons een eeuwige soort van kennis, die ons 'te binnen schiet'

Wat is het nieuwe in de filosofische benadering, dat Socrates inbrengt?

Het nadenken van de mens over zichzelf

Waarom is Socrates met een verloskundige te vergelijken?

Hij daagt je uit om zelf te denken, dus helpt hij bij het ontstaan van een nieuwe gedachte, zoals een vroedvrouw helpt bij de geboorte van een nieuwe mens.

Wat vind je van de traditionele (natuur)filosofie allemaal NIET bij Socrates? Noem 3 voorbeelden

fysica
kosmologie
natuurstudie

Waarom is ethiek zo'n belangrijk aspect van de filosofie sinds Socrates?

Het gaat erom dat je vragen BLIJFT stellen bij het leven: Wat is rechtvaardigheid? Wat is het goede? Kun je leren deugdzaam te leven?

Waarom werd Socrates 'de horzel' genoemd?

Omdat hij maar vragen bleef stellen, hij liet dat nooit los. Net zoals een horzel om je heen blijft draaien, tot hij steekt. De steken bij Socrates zijn de vragen die hij stelt.

Wat is opvallend van Plato als filosoof?

Dat hij 'allround' is: hij wilde alle gebieden van de filosofie beheersen.

Welke vormen van wetenschappelijk denken zie je al bij Plato terug?

Sociologie
psychologie
geschiedenis
wiskunde
astronomie
theologie

Waarom moet je Plato's verhaal over de grot zo goed kennen?

Omdat je hiermee zijn ideeënleer beter snapt, dat is de kern van zijn filosofie

Wat betreft kennis denken Plato en Socrates er hetzelfde over. Hoe is dat?

Kennis is herinnering. Niet waarneming maar (rationeel) denken levert de mens kennis op.

Wat is de paardheid van een paard?

Oud of jong, wit of bruin, groot of klein, Przewalski of Mustang, alle paarden zijn gelijk in het aspect, dat zij het een algemene 'vorm' delen. Een vorm die eeuwig is, zelfs al geldt dit voor de allereerste 'equus conversidens'

Wat moet je verstaan onder 'metafysische realiteit'?

Dat betekent, dat de 'ideeën' werkelijk in (afgeschaduwde) vorm op aarde bestaan / rondlopen. Het idee is het metafysische aspect, maar dat her-ken je in de werkelijkheid. Je hoeft echt niet alle paarden ter wereld ooit te hebben gezien om een paard als paard te herkennen, een tafel in zijn tafelheid, enzovoorts.

Pas het idee van metafysische realiteit toe op een modern voorbeeld

Je hoeft niet alle asielzoekers te kennen om in een asielzoeker zijn menselijkheid te onder-kennen.

Waarom is het lichaam bij Plato een kerker?

Door het feit, dat het lichaam moet groeien is er een lange tijd sprake van geen of te weinig kennis. De behoeftes van het lichaam belemmeren het uitzicht, zoals een kerker de gevangene het uitzicht belemmert

Wanneer leefde Plato, hoe is zijn relatie tot Socrates en die tot Aristoteles?

Hij leefde van 427 tot 347 voor Christus. Gedurende 8 jaar was hij (vanaf zijn 20ste) zelf leerling van Socrates. Aristoteles in in de 4e eeuw voor Christus meer dan 20 jaar de leerling van Plato geweest.

Wat stichtte Aristoteles

De peripathetische school

Op welk punt verschillen de opvattingen van Aristoteles en Plato?

Hoe verkrijg je kennis? Volgens Plato is dat via herinnering, volgens Aristoteles via waarneming.

Wanneer kwam er een einde aan de klassieke filosofie en waarom?

In 476 ging het Westromeinse Rijk ten onder. De Germanen hadden niets met boeken, lezen of schrijven, dus die kennis ging verloren. In het Oostromeinse Rijk ging dat nog even door, maar aangezien de Keizer christendom als enige godsdienst wilde, werden in 526 de filosofische scholen van Athene gesloten. Binnen 50 jaar was er dus een einde aan de klassieke filosofie, omdat men vanuit het geloof denkend meende geen vragen meer nodig te hebben.

Benoem met één begrip wat Plato als de hoogste graad van de werkelijkheid. Welk begrip kun je gebruiken voor Aristoteles' visie?

Plato: Rationalisme
Aristoteles: Empirisme

Opm: dit zijn begrippen die wij vanuit onze tijd kennen.

Van Plato en Aristoteles kun je zeggen, dat zij beide een ander uitgangspunt hadden, maar ook, dat zij hetzelfde doel hadden. Wat is dat doel?

het verspreiden en verbreiden van kennis, die nodig is voor mensen om aan maatschappelijk leven deel te nemen.

In de overgang van Antieke naar Middeleeuwse filosofie: Wie was hierin de sleutelfiguur? EN wat gebeurt daardoor met de filosofie?

Plotinus, die een hogere positie toekent aan geestelijke kennis en waarden, waardoor het denken over God als hoogste vorm wordt gezien. Het is niet zo, dat de filosofie verdwijnt hierdoor, maar zij komt als ondergeschikte wetenschap onder de theologie, zodat theologen hun ideeën over God kunnen uitdrukken.

Waarom is de ziel a-thanatos?

a-Thanatos betekent niet-dood. Geboorte en leven, dat is gebonden aan tijdelijkheid. Ziel heeft daar niets mee van doen. De ziel is onsterfelijk, omdat geboorte en dood gebeurtenissen zijn in een eeuwigdurende cyclus. Bij Plato is de dood dan ook bevrijding (van de ziel) uit gevangenschap (in de sfeer van het tijdelijke)

Waarom kun je de kritiek van Aristoteles op Plato fundamenteel noemen?

Omdat het zijn filosofie totaal verandert. Aristoteles ziet de natuur als de enige echte werkelijkheid, niet de metafysische wereld van de ideeën zoals Plato dat zag.

Wat hebben het voortleven van de ziel en de wedergeboorte te maken met antropologie?

Het is een mensbeeld. De ziel is het werkelijke van de mens, het wezenlijke. Dat is eeuwig en onverwoestbaar. Als daar een wedergeboorte uit volgt is het dus de ziel die doorleeft, in een nieuw lichaam. Het lichaam wordt gezien als een omhulsel

Waar, wanneer en waarom (2 redenen) is de filosofie ontstaan?

De filosofie is ontstaan in Griekenland rond 600 voor Christus.

De filosofie is ontstaan door het wantrouwen in de eigen mythen.
De filosofie komt ook de burgers in de nieuwe Griekse polis te hulp die zelf hun stad moeten gaan besturen

Leg uit, waarom de filosofische benadering van de werkelijkheid tegenover de mythische benadering ervan staat.

De mythische benadering van de werkelijkheid is een verhalende verklaring. Een verklaring binnen een verhaal. De filosofische benadering van de werkelijkheid is gebaseerd op de rede, het verstand en op de zorgvuldige waarneming van de werkelijkheid

Waarom zal Plato de eerste grote echte filosoof genoemd worden?

Plato is de eerste grote echte filosoof omdat hij zich met alle takken van de filosofie bezig hield; namelijk kenleer, metafysica, antropologie en ethiek.

Voor welk probleem van de natuurfilosofen zocht Plato een oplossing? Vat in een woord zijn oplossing samen.

Plato zocht ook een oplossing voor de vraag naar één verbindend principe achter of in de werkelijkheid Zijn oplossing is zijn ideeënleer.

Vat Plato's antropologie samen

Plato's antropologie gaat uit van de tweeheid lichaam en ziel in de mens. Het platonische dualisme.

Vat Plato's ethiek samen

Plato's ethiek dacht sterk in termen van 'hoog' en 'laag'. Het idee van het Goede is het allerhoogste. Elk individu moet zich daar op richten.

Leg Plato's kenleer, metafysica, antropologie en ethiek uit met behulp van zijn allegorie van de grot

De kenleer gaat uit van het idee van kennis als herinnering aan de eeuwige ideeën.
De (meta)fysica onderzoekt de fysische werkelijkheid in het licht van de bron die ze beschijnt.
De antropologie gaat uit van de aanwezigheid van de ideeën in de ziel van de mens.
De ethiek van Plato is gericht op het Goede als het hoogste voor de mens.

Hoe ziet Plato de dood van Socrates? Leg dat uit met behulp van de allegorie van de grot

Plato zag in Socrates iemand die 'gedwongen' was vanuit zichzelf naar 'de dingen boven te kijken' en die, teruggekeerd in de wereld van de 'gevangenen', probeerde de mensen ervan te overtuigen dat hun kijk op de werkelijkheid verre van adequaat is.

Waarom wijst in de afbeelding van Rafaël over de school der filosofen Plato met zijn vinger naar boven? En waarom strekt Aristoteles zijn arm uit, handpalm gericht op aarde?

Plato, in het midden links, wijst naar boven: naar de ideeën. Aristoteles, in met midden rechts wijst naar voren: naar de waarneembare werkelijkheid waarin we leven.

Vat in 1 zin Aristoteles' kenleer samen

De dingen in de wereld zijn kenbaar als je ze gedisciplineerd en met de juiste methoden bestudeert, d.w.z. met een theorie van de wetenschappelijke redenering: analytisch, dus

Hoe verhoudt zich Aristoteles Analytica tot het denken van Plato?

Plato ziet meer heil in de dialoog als middel om door te dringen tot de waarheid

Aristoteles kwam in zijn wetenschappelijke tot 4 aandachtspunten die elke degelijke wetenschappelijke verklaring moeten bevatten:
Vorm
Materie
Ontstaan
Doel
Werk dat uit met het voorbeeld van 'een menselijk embryo

Vorm: "menselijk lichaam "
Materie: "levend organisme"
Ontstaan: "uit een {liefdes)relatie tussen man en vrouw
Doel: "een menswaardig leven door zelfontplooiing"

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Zinspelen, Deel 4, Padvinden | 9789055738816 | Joost van Iersel

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding