Startpagina / Samenvattingen / ZORG THEORIE / urine-kleur-versta

ECRETIE EN SECRETIE

39 belangrijke vragen over ECRETIE EN SECRETIE

LEG HET VERSCHIL UIT VAN SECRETIE EN EXCRETIE EN GEEF EEN ANDER WOORD + GEEF EEN VOORBEELD?

EXCRETIE: afscheiding van afvalstoffen. Nutteloze bijproducten vb urine, zweet, Co2, bilirubine.

SECRETIE: Afscheiding van nuttige stoffen door klierachtige organen Vb talg, melk, speeksel

WELKE VERPLEEGKUNDIGE OBSERVATIES GA JE GADESLAAN OMTRENT HET URINEREN ?

Hoeveelheid
frequentie
Kleur
geur
helderheid

WELKE WEG LEGT DE URINE AF IN HET LICHAAM?

Organische stof die afgescheiden wordt door de nieren. Langs de ureters loopt de urine naar de blaas waar ze tijdelijk opgeslagen wordt om dan langs de urethra het lichaam te verlaten tijdens de fictie;

WELKE KENMERKEN HEBBEN NORMALE DIURESE, ANURIE, OLIGURIE, POLYURIE?

NORMELE DIURESE: 1500-2000 ml over 24 u hoeveelheid urine per dag normale hoeveelheid plassen

ANURIE: hoeveelheid urine per dag minder dan 50 ml plassen over 24 u tijd bijna niet of te weinig plassen

OLIGURIE: hoeveelheid urine per dag tussen 50 en 500 ml plassen over 24 uur. Te weinig plassen.

POLYURIE: hoeveelheid urine per dag meer dan 2000 ml over 24 uur. Te veel plassen.

WAT VERSTA JE ONDER HET BEGRIP MICTIE?

Urinelozing normaal 4 tot 6 keer per dag.

WELKE KLEUR KAN JE IN DE ZORGVRAGER HAAR URINE OBSERVEREN?

Normaal : geel tot lichtgeel
donkerder kleur: te weinig vochtopname door teveel vochtverlies:
veel zweten, warmte, inspanning, koorts.

door te weinig vochtopname:
te weinig drinken
lichte kleur: goede hydratatie

WAT VERSTA JE ONDER DISERIE?

Moeilijke urinelozing, lang nadrukken vb bij prostaatvergroting

WAT IS DE OORZAAK VAN EEN DONKERBRUINE KLEUR IN URINE?

Door bilirubine
hepatitis
afsluiting galwegen

WAT BETEKENT DE KLEUR VAN URINE IN ROZE, ROODBRUIN, HELDERROOD, BRUIN ZWARTBRUIN?

ROZE:
weinig rbc: rode bloedcellen in de urine microscopisch hematurie
nier of urinewegaandoeningen.

ROODBRUIN:
rode bloedcellen(rbc ) in de urine
niet of urinewegaandoeningen.

BRUIN ZWARTBRUIN:
veel rode bloedcellen in de urine rbc
nier of urinewegaandoeningen

HELDERROOD
bloed in urinekanaal
bloeding in urinekanaal
urethra, blaas, of urethras
menstruatie.

WAAROM KAN KLEUR AFWIJKEN?

uFysiologisch
uMedicatie
uVoeding
uPathologisch (= t.g.v. ziekte)Nieren, lever, kanker, lymfelek

HOE MOET DE GEUR VAN URINE IN NORMALE OMSTANDIGHEDEN ZIJN?

uNormaal: geen sterke geur
uVoedingsstoffen, vb. asperges, prei, vitamine B12,…
uAmmoniakgeur: ontsteking
uZoete appelgeur: extreme hyperglycemie bij diabetes

HOE MOET DE KLEUR VAN URINE ZIJN?

uNormaal:
uHelder
uSediment (bezinksel) bij staalafname
uUrine die blijft staan vertroebelt altijd
u
uTroebel: etter = pyurie

WELKE MICTIEPROBLEMEN KUNNEN ER VOORKOMEN VOLGENS HET PESSTRUCTUUR?

uProbleem: urineretentie

uEtiologie
uOmgevingsfactoren
uOnderzoek of behandeling
uZiekte

uSymptomen
uDe patiënt voelt wel een drang om te urineren, maar kan niet (volledig) uitplassen
uNa het plassen zit er dus nog urine in de blaas (bladderscan)

HOE WORDT EEN PES OPGESTELD?

uPES
uVerpleegprobleem formuleren (P + E)
uDoelstelling (SMART)
uActies:
uAfhankelijk van de oorzaak
uZie ‘verpleegkundige zorg’ p. 30
uHandelingen om urineretentie te ontdekken
uActies om te ondernemen na vaststelling urine retentie

WELKE STOORNISSEN IN DE MICTIE KUNNEN ER VOORKOMEN SOM OP?

INCONTINENTIE

u= het onbedoeld verliezen van urine

uSoorten
uFunctionele incontinentie
uReflex-incontinentie
uStress of spanningsincontinentie
uUrge- of aandrangsincontinentie
uPermanente incontinentieOverloop incontinentie

BESPREEK DE URGE, OVERLOOP EN PERMANENTE INCONTINENTIE?

uUrge- of aandrangsincontinentie
uZeer plots drang om te urineren en het niet kunnen ophouden
u
uPermanente urine incontinentie
uSluitspier werkt niet meer:
uEr loopt continu urine uit de blaas
uDe blaas is dus nooit vol
u
uOverloop-incontinentie
uDe blaas is overvol (urineretentie)
uBij overvulling ontstaat er urineverlies (‘overloopblaas’)

WAT VERSTA JE ONDER DYSURIE ?

uDysurie: moeilijke urinelozing (lang nadruppelen, onderbroken straal,…)
uStrangurie: pijn bij het plassen

WAT VERSTA JE ONDER OLIGURIE?

C OLIGURIE
We spreken van oligurie als de productie van urine en de uitscheiding ervan, minder dan 500 ml maar meer dan 50 ml per dag is.
Etiologie

- Diarree
- Shock
- Bloedverlies
- Frequent braken
- Sterke transpiratie (koorts)
- Hartpathologie
- Nierpathologie

WAT VERSTA JE ONDER POLYURIE?

C POLYURIE

We spreken van polyurie als de zorgvrager per dag meer dan 2000 ml urine produceert en uitscheidt. Etiologie

- Veel drinken.
- Het gebruik van stoffen zoals alcohol, cafeïne en diuretica.
- Bepaalde ziekten zoals diabetes. Door de verhoogde afscheiding van glucose door de nier
wordt er ook meer water afgescheiden.
- Nefritis: onvoldoende geconcentreerde urine
- Afvoer van vocht bij oedeem

WAT VERSTA JE ONDER VOCHTBALANS?

u= weergave van vochtopname en vochtuitscheiding per 24 uur
uPer dag soms kleine verschillen, daarom analyse over 3 dagen

CASUS VOCHTBALANS OPSTARTEN?

8 U 2 TASSEN KOFFIE=2X125 ML =250 ML
11U30 1 GLAS WATER=200 ML
12U 15 LEPELS SOEP=15X10ML= 150ML
NAMIDDAG 500 ML COLA
1 FLES BIER=25 CL=250 ML
AVONDMAAL 1 KANNETJE PAP=400 ML
22U 1 GLAS WATER=200 ML
AVOND 1 GLAS WATER=200ML
=2150 L

WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN DEHYDRATATIE EN HYDRATATIE?

DEHYDRATATIE:uitdroging
Te groot vochtverlies, dat onvoldoende gecompenseerd wordt

HYDRATATIE: te veel vocht vasthouden

-Overdreven vochttoediening
-Slechte nier- en/of hartfunctie

HOE GAAT MEN HYPERHYDRATATIE OPSPOREN?

uOpsporen via
uAnamnese
uGewicht van de zorgvrager: zal stijgen
uVochtbalans: positief
uKlinisch onderzoek
uOedeem in de ledematen
uLongoedeem
uHypertensie
uVerdunning van het bloed

WAAROM GAAT MEN EEN URINE ONDERZOEK UITVOEREN?

àgeeft informatie over ziekten elders in het lichaam
à
uStoffen te veel: nieren scheiden meer uit
uStoffen te weinig: nieren houden meer vast
u
uUitscheiden van abnormale stoffen die ontstaan door ziekte
uVb. ketonen bij extreme hyperglycemie
u
uUitscheiden van hormonen: kan nuttig zijn voor diagnose
uVb. Zwangerschapstest
u
uUitscheiden van giftige stoffenVb. amfetamines (à drugstest)

HOE URINE ONDERZOEKEN?

uObservatie (hoeveelheid, frequentie, kleur, geur, helderheid)
uUrinestrip
uMicroscopisch onderzoek: sedimentonderzoek (cellen zoals rbc, eiwitten, bacteriën,…)
uKweek (bacteriën)
uUrinedebietLabo (concentratie bepaalde stoffen bepalen)

WELKE BESTANDDELEN ZITTEN ER IN URINE?

uUrine: 95% water
uAfbraakproducten
uUreum (afbraakproduct van eiwitten)
uCreatinine (afbraakproduct van spieren)
uAndere stoffen
uZouten
uVitamines
uUrobiline (geeft urine gele kleur)

BESPREEK HET LABO ONDERZOEK VAN URINE?

uLabo (concentratie bepaalde stoffen bepalen)
uZuurtegraad (pH)
uEiwitten à te hoog = proteïnurie
uGlucose à aanwezig = glucosurie
uKetonen à aanwezig = ketonurie
uBloed à leukocyten (wbc)
à erytrocyten (rbc) = hematurie

WAT VERSTA JE ONDER HET BEGRIP SPUTUM?WAT MOET JE ALS VPK ?

u= slijm dat uit de diepe luchtwegen wordt opgehoest, in geval van een luchtweginfectie
u≠ speeksel!!
u
uVerpleegkundige observaties
uSamenstelling (labo)
uHoeveelheid
uGeur
uKleurAspect

WAT MOET JE BIJ SPUTUM ALS VPK IN DE GATEN HOUDEN NAAR HOEVEELHEID EN GEUR ?

uHoeveelheid
uVeel? ZV hoest continu sputum op
uWeinig? Slechts een paar keer per dag
uGeur
uNormaal: geurloos
uRottende geur?

GEEF DE BETEKENIS VAN HET SPUTUM KLEUR EN OORZAAK?

KLEUR

helder, slijmerig, draderig=
ontsteking bovenste luchtwegen
helder en schuimend:
bronchitis
groen en grijs
pusvormig= purulent sputum bij bronchitis

geel groen
longabces

roestkleurig taai
pneumonie

roze schuimend
longoedeem

helderrood schuimend
acute longbloeding: bloed en

rode bloedfluimen
overdosis antistollingsmiddelen

BESPREEK DE VORM EN ASPECT VAN SPUTUM?

uVorm of aspect
uTaai slijm: longontsteking, bronchitis
uEtterig (purulent) sputum bij longabces
uTapioca vorm bij astmapatiënten

HOE GAAT MEN EEN STAAL VAN SPUTUM AFNEMEN?

uStaalafname
uVoorkeur: nuchter (voedsel bijmenging voorkomen)
uGeen speeksel!!
uVoldoende
uEventueel tonen aan arts
u!! Naast of achter zorgvrager staan !!

WAAROP LETTEN BIJ ZV MET SPUTUM ALS VPK?

C uRechtzittende houding
uRecipiënt aanbieden
uZakdoekjes aanbieden
uZorgvrager helpen ophoesten
uMedicatie
uTapotage (kine)

WELKE ZIJN DE KENMERKEN VAN TRANSPARANTIE?

uZweetklieren in de huid
uSamenstelling zweet
u99% water
u(natrium, vetzuren, ureum, cholesterine)
uNormaal: parelend en warm
uOndersteunt warmteregeling
uZweetcentrum: hersenstam (verlengde merg)
uKoud klam zweet o.a. bij shock, hartaanval,…

WELKE SOORTEN TRANSPIRATIE KEN JE?

uHyperhydrose
u= verhoogde zweetsecretie
uKoorts
uAfwijkingen centraal zenuwstelsel
uPlaatselijke hyperhydrosis:
uZweetvoeten, zweethanden, oksels
uNachtzweten
uAlgemeen zwakke toestand

WAT VERSTA JE ONDER VAGINAAL SECREET?

uFluor vaginalis
u= verhoogde afscheiding tgv verhoogde secretie van vrouwelijk geslachtshormoon
uVlak voor menstruatie
uTijdens zwangerschap
uMenstruatie
uBloederige afscheiding om de 28 dagen
u5 – 8 dagen
uMenstruatiebloed stolt niet
uBloedstolsels = versterkte menstruatie

WAT IS HET DOEL VAN STAALAFNAME BIJ VAGINAAL SECRETIE?

uDiagnose stellen
uTherapie opstarten
uTherapie controleren/evalueren
uEvolutie pathologie/behandeling opvolgen

WELKE RICHTLIJNEN MOET MEN REKENING MEE HOUDEN BIJ HET AFNEMEN VAN EEN STAAL?

uMateriaal
uRecipiënt
uHuishoudelijk schoon ó steriel
uGeen resten van ontsmettingsmiddelen
u
uAanvraagformulier
uGegevens zorgvrager
uNaam + handtekening arts
uWelk onderzoek?
uDatum + uur
uManier van staal afname
uPlaats staal afname

WAAR REKENING HOUDEN BIJ HET STAAL ZELF?

uStaal zelf
uNuchter ó niet nuchter
uTijdstip?
uBepaalde richtlijnen of procedures
uVoldoende hoeveelheid
uGeen stalen onderling mengen
uHygiëne
uWerk ergonomisch
uBreng het staal + formulier zo snel mogelijk naar het labouOp een correcte manier bewaren indien het niet onmiddellijk naar het labo kan

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

ZORG THEORIE

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding